Штотыднёвая грамадска-асветнiцкая газета
Выдаецца з кастрычнiка 1991 года
І наша гісторыя
Сёння ў Палацы прафсаюзаў “Naviband” у апошні перад “Еўрабачаннем” раз прадэманструе айчынным гледачам сваю рашучасць і талент. Менавіта гэты дуэт праз некалькі тыдняў, упэўнены, заявіць і пра сябе, і пра краіну.
Каравай на шчасце
Сацыяльна-творчай праграме “Чарнобыльскі шлях — дарога жыцця” — 31 год. Сёлета яна стала называцца “У будучыню — з надзеяй”. Але змест нязменны: падтрымка рэгіёнаў, пацярпелых ад навалы.
Чытач купляе! Па якіх законах?
“Калі вы звязаныя з індустрыяй, якая згасае, — тэрмінова кідайце яе! Да таго часу, як страціце працу!” — раіў некалі Стыў Джобс. Калі ўпершыню прачытала гэтую параду, то была яшчэ літаратурным крытыкам. Насамрэч я навуковец, і тады, і цяпер. Але раней, акрамя навуковых тэкстаў, пісала артыкулы і рэцэнзіі... Cправа ў тым, што мне заўсёды здавалася, што літаратуразнаўства не будзе мець сэнсу, калі ў беларускай літаратуры не будзе чытача. “Бо нашто каласы, калі няма васількоў?” Таму нястомна расказвала ўсім больш-менш зацікаўленым, што, як і навошта чытаць у беларускай літаратуры. Газеты, сайты, радыё, тэлебачанне, інтэрнэт — цяжка знайсці месца, дзе я не распавядала б, якія цудоўныя ў нас пісьменнікі. Дзякуючы сродкам масавай інфармацыі як літаратурны крытык я стала больш вядомая, чым як навуковец. Але ў той самы момант, калі можна было б адпачываць на лаўрах, мне стала ясна, што літаратурная крытыка як галіна “згасае”.
Абстракцыяністы пра абстрактнае і канкрэтнае
Абстрактнае мастацтва, культурныя паралелі паміж Беларуссю і Германіяй, актуальныя праблемы мастацкай педагогікі — пра ўсё гэта ў інтэрв'ю з віцебскімі мастакамі Уладзімірам ФЕДАРЦОМ, Антанінай ФАЛЕЙ і Аленай ТОЛАБАВАЙ (усе трое — яшчэ і выкладчыкі кафедры дызайну і моды Віцебскага дзяржаўнага тэхналагічнага ўніверсітэта), чые персанальныя выставы праходзілі ў вядомым мастацкімі традыцыямі нямецкім горадзе Рэбург-Локуме ў Ніжняй Саксоніі, дзе існуе галерэя “Lust auf Kunst”, якой кіруе Эвелін Роса.
Традыцыя і кіслотныя колеры
Нядаўна давялося пабываць у Санкт-Пецярбургу на канферэнцыі “Антрапалогія. Фалькларыстыка. Сацыялінгвістыка” Еўрапейскага ўніверсітэта. Непасрэдна пра беларускія рэаліі распавядала я адна, але некаторыя даклады, хоць і прысвечаныя іншым мясцовасцям, для нас вельмі актуальныя. Напрыклад, Варвара Кобышча з маскоўскай Вышэйшай школы эканомікі выступала з тэмай “Як зрабіць народ сваімі рукамі: вытворчасць аб’ектаў традыцыйнага мастацтва на прыкладзе каргапальскай цацкі”. Тэма незвычайна цікавая, незвычайным стаўся і падыход да матэрыялу: даследчыца глядзіць на рамяство праз прызму сучасных сацыялагічных тэорый.
Асяродку няма, або Зноў пра міфы нашага кіно
У кабінеце бадзёра грае класічная музыка, а на працоўным стале ўзвышаецца стос папак з кінапраектамі, сярод якіх лунае выява Грунвальдскай бітвы. Мы працягваем размову з намеснікам генеральнага дырэктарага па творчых пытаннях кінастудыі Вячаславам НІКІФАРАВЫМ, распачатую ў мінулых нумарах “К”. Рэжысёр — у добрым гуморы, які трохі псуецца, калі супрацоўнікі прыносяць яму ліст ад расійскага ветэрана, які прапаноўвае Міністэрству культуры экранізаваць свае мемуары. Кінематаграфіст тлумачыць, што падобных лістоў на адрас “Беларусьфільма” прыходзіць даволі шмат і на ўсе патрэбна адказаць, а час не гумовы — трэба здымаць кіно, якое будзе цікавым не пэўным асобам, а ўсім сучасным людзям.
Тэрыторыя Батраковай
Здавалася, нават дрэвы віталі Наталлю Батракову на яе радзіме! Пра землякоў і казаць няма чаго: для іх яна — культавы літаратар. У Бялынічы разам з намі панастальгаваць адправіліся два аднакласнікі папулярнейшай беларускай пісьменніцы (некалі яны пераехалі ў сталіцу і зрабілі кар’еры). У горадзе ж, пасля таго як мы з Наталляй Мікалаеўнай выканалі “інспекцыю” ўстаноў культуры, якія яна наведвала калісьці, — да нас далучыліся яшчэ двое бялынічцаў-аднакласнікаў. Я глядзеў на тое, як усе яны размаўлялі, успаміналі, і па-добраму зайздросціў ім, тым, хто змог не проста не страціць сувязі, а ўсяляк іх берагчы...
Кампраміс — музей у бібліятэцы
“Нашэсце” інфармацыйных тэхналогій вымусіла нас да пераходу ў новы стан суіснавання з сучаснымі каштоўнасцямі, практыкамі, звычкамі. Прыстасоўваюцца да гэтых умоў і бібліятэкі. Спачатку інтэрнэт быў задуманы як сродак аддаленага доступу да кніжніц, думалася, што гэта дапаможа ім стаць яшчэ больш запатрабаванымі. На справе ж атрымалася, што бібліятэка і інтэрнэт — канкурэнты. Тым не менш бібліятэкарам трэба шукаць кампрамісы для суіснавання.
Пераемнасць яшчэ магчымая?
Нядаўнія “Дударскі фэст” і прымеркаваная да яго канферэнцыя ў святле намераў падаць беларускую дударскую традыцыю ў рэпрэзентатыўны спіс элементаў нематэрыяльнай культурнай спадчыны UNESCO ўзнімаюць шэраг праблем. Найперш — адсутнасць пераемнасці: беларускае дударства адраджалася ў 1980-х музыкамі і майстрамі з Мінска, што не заспелі старых вясковых дудароў жывымі. Адсюль далейшыя праблемы з рэпертуарам і манерай грання.
Батл беларусаў — супернікаў Пушкіна
На любым бібліятэчным форуме абавязкова "ўсплыве" адвечнае пытанне: як прышчапіць дзецям любоў да роднай літаратуры? Настаўніца мовы і літаратуры Смалявіцкай раённай гімназіі, літаратар, вядомы блогер Ганна СЕВЯРЫНЕЦ прапануе адказ у выглядзе праекта “Чытаем сваё. Класіка”, які трэці сезон штомесяц збірае школьнікаў, студэнтаў і зацікаўленых дарослых у Літаратурным музеі Петруся Броўкі. У рамках акцыі апрабіруецца форма батла. Для публічнага абмеркавання мадэратар прапанавала паядынак перакладчыкаў: прадметам бітвы стаў пушкінскі “Яўген Анегін” у перастварэннях Алеся Дудара і Аркадзя Куляшова.
Сцэна для тынэйджараў
Паводле традыцыі, чатырохдзённы ІV Мінскі міжнародны форум “Крокі”, што прайшоў на пляцоўках Беларускага рэспубліканскага тэатра юнага гледача і Новага драматычнага тэатра, утрымліваў конкурсную праграму — сем спектакляў з Літвы, Польшчы, Расіі, Украіны, Эстоніі і, вядома, Беларусі. Гран-пры паехала ў Адэсу, але ў намінацыях былі адзначаны ўсе калектывы, а некаторыя і некалькімі прызамі. Не толькі таму, што падлеткаў, маўляў, крыўдзіць нельга, але і таму, што некаторыя “дзіцячыя” спектаклі маглі даць фору прафесійным, прызначаным дзецям і моладзі.
Ідэі для Мінска ад ашчаднага Лаўрэнса
Cёлета фестываль урбан-арту “Vulica Brasil” адбываецца ў сталіцы ўжо чацвёрты раз. Гэта творчае сумоўе бразільскіх і беларускіх мастакоў, дызайнераў і архітэктараў. Фэсты ўжо дадалі Мінску новых фарбаў. Сям-там на тле дэпрэсіўнай забудовы з’явіліся яркія малюнкі, а шэрыя асфальтавыя тратуары ператвораны ва ўтульную прастору, прыдатную для рэлаксу.
Пяць крокаў да чалавека на экране
Яны працуюць на тэлекампаніі, здымаюць фільмы і мараць аб прэміі “Оскар”. Днямі ж была магчымасць сустрэцца з імі ў сталіцы Беларусі, куды амерыканскія рэжысёры Ці Сі ДЖОНСТАЎН і Джон РЭЙС прыехалі са сваімі дакументальнымі кароткаметражкамі.
У пошуках посткіно. Беларускага
“DIY альбо DYE” — “зрабі сам альбо памры” — такі дэвіз абраў сабе VI Міжнародны фестываль кароткаметражнага кіно Cinema Perpetuum Mobile, акрэсліўшы рух посткіно, які ахоплівае медыяпрастору. У той час калі у нашых постсавецкіх галовах не знікае мроя пра беларускі гістарычны блакбастар, што пройдзе па “ўсіх кінатэатрах краіны”, віртуальная сетка прымае ўсё больш эксперыментаў маладых аўтараў, вольных ад пазіцый “вялікага кіно”. І аказаваецца, што досведы тых самых “аматараў” часам здольныя выявіць штосьці больш важнае за прадказальныя фарматы.
Мясцовая версія сучаснасці
У сталічным Палацы мастацтва, на ўсіх ягоных паверхах, разгорнута выстава сучаснага мастацтва Беларусі. Прымеркаваная яна да 130-годдзя з дня нараджэння Марка Шагала.
“Шорт-ліст” засведчыў…
Упершыню ў краіне праводзіцца конкурс “Нацыянальная прэмія ў галіне выяўленчага мастацтва”, якая, хочацца верыць, па-сапраўднаму стане значнай падзеяй у культурным жыцці Беларусі і важным стымулам да далейшага развіцця выяўленчай культуры рэспублікі.
Пра бабруйскія сафіты, свята сена і пра “Бібліяноч”
Амерыканка Ганна Мэры Мозес нідзе не вучылася, усё жыццё працавала фермерам. Маляваць пачала ў 76 гадоў. Яе інсітныя працы ўпрыгожвалі мясцовую аптэку. Потым іх набыў праезджы калекцыянер. Так бабуля Мозес, якая пражыла больш за сто гадоў, стала адным са знакамітых мастакоў сваёй краіны, пакінуўшы па сабе больш за 1600 работ. У сённяшняй падборцы рэдакцыйнай пошты гаворка пойдзе і пра тых нашых творцаў, якія нястомна ўпрыгожваюць свет.
Італьянскія маскі — беларускія "пасткі"
Італьянскі акцёр і рэжысёр Матэа Сп’яцы не ўпершыню ставіць у Мінску спектаклі. Спецыяліст у галіне італьянскай камедыі масак, ён праводзіць майстар-класы і семінары па гэтай тэме па ўсім свеце. Два з паловай гады таму рэпертуар Нацыянальнага акадэмічнага драматычнага тэатра імя Максіма Горкага ўзбагаціўся яго спектаклем “Viva Commedia!”, сёлета да яго далучылася ў тым жа тэатры сусветная класіка — “Карчмарка” Карла Гальдоні. А праз месяц у Беларускім дзяржаўным тэатры лялек узнік “Пансіён “Belvedere”. Думаеце, гэткае “тыражаванне”, схаванае “пад маскай” розных сюжэтаў? Ажно не: ва ўсіх трох спектаклях мы ўбачылі розныя рэжысёрскія прыёмы і тэатральныя тэхнікі, хаця і з адной асновай. Дык што можа даць беларусам італьянская камедыя дэль артэ? Тым больш пільна прыглядзімся, бо 2017-ы абвешчаны годам італьянскай культуры ў Рэспубліцы Беларусь.
Ная і Раман
Адкрыццё новага таленту падобнае да адкрыцця новай зоркі ў галактыцы. Вяртанне з забыцця імёнаў, падавалася б, назаўжды зніклых у ім творцаў параўнальнае са здабыццём Атлантыды або Зямлі Саннікава. Вось і беларускі мастак Раман Семашкевіч быў забыты на паўстагоддзя. Трагічна абарвалася яго жыццё, трагічным стаўся лёс ягоных твораў. А ў яго ж, яшчэ студэнта, набывалі карціны і Траццякоўская галерэя, і Рускі музей…
Сайт переехал на новый адрес – kultura-info.by

Новы нумар

Рэдакцыйна-выдавецкая ўстанова
"Культура і мастацтва"

© 2007 - 2024 «Культура». Зроблена ў «Вэбпрофі»