Ірына МАРЧАНКА, загадчык аддзела маркетынгу Беларускага дзяржаўнага музея народнай архітэктуры і побыту:
— Маркетынг у сферы культуры — кірунак новы, але той, які досыць хутка і дынамічна развіваецца. Асноўны напрамак дзейнасці музейных маркетолагаў — вывучэнне мэтавай аўдыторыі, таму прапанаваны музейны прадукт павінен адпавядаць патрабаванням і чаканням наведвальніка. І тут найбольш актуальныя пытанні развіцця сэрвісу і інфраструктуры. Складанасці бываюць розныя. Да прыкладу, наш музей праводзіць мерапрыемствы іншага характару, чым гарадскія ўстановы: тэрыторыя дазваляе збіраць тысячы чалавек. Але мы не можам арганізоўваць выставачныя праекты, якія прадугледжваюць вялікія памяшканні. Ці, напрыклад, залежнасць ад умоў надвор’я: леташняя Масленка, на арганізацыю якой былі выдаткаваны велізарныя рэсурсы, апынулася падуладнай стыхіі. Да таго ж, ролю адыгрывае і транспарт.
Наступны напрамак — прасоўванне музея як установы культуры, яго дзейнасці, папулярызацыя калекцый і аб’ектаў. Гэта звязана з пытаннямі іміджу і канкурэнтаздольнасці і дасягаецца пры дапамозе пашырэння музейных камунікацый, арыентаваных на розныя мэтавыя групы, прапанову разнастайных відаў сувенірнай прадукцыі, паляпшэння якасці наяўных і ўвядзення новых як музейных, так і іншых паслуг.
Яшчэ адзін актуальны напрамак дзейнасці аддзела маркетынгу ў музеі — наладжванне партнёрскіх адносін у рамках дзяржаўнай палітыкі па развіцці дзяржаўна-прыватнага партнёрства. Без устойлівага і доўгатэрміновага партнёрства складана ўявіць сабе як буйнамаштабныя мерапрыемствы, так і ўнікальныя музейныя акцыі (у тым ліку сацыякультурныя, выставачныя, экспазіцыйныя, выданне каталогаў, інвестыцыйная дзейнасць і іншае.). Яркі таму прыклад — “Шэдэўры сусветнай класікі ў музеі пад адкрытым небам” — цалкам сацыякультурны партнёрскі праект, які наш музей не здолеў бы арганізаваць уласнымі сіламі. Тое ж самае фолк-фэст “Камяніца”, які ў мінулым годзе адзначыў першы юбілей: гэта ўзаемадзеянне нашага музея як бюджэтнай арганізацыі і прыватнай кампаніі.
Музеі проста абавязаны заяўляць пра сябе праз усе магчымыя крыніцы інфармавання. Пра музей павінны гаварыць! Гэта і ўдзел у прафесійных выстаўках, форумах, міжнародных канферэнцыях і семінарах.
Фота Юрыя ІВАНОВА
Кацярына ХАВАНСКАЯ, загадчык сектара па культурнай дзейнасці і маркетынгу Нацыянальнага гісторыка-культурнага музея-запаведніка “Нясвіж”:
— Урачыстая цырымонія адкрыцця пасля рэстаўрацыі Палацавага ансамбля XVI — XIX стст. у Нясвіжы адбылася ў ліпені 2012 года. У тым жа годзе праводзілася рэспубліканская акцыя “Нясвіж — культурная сталіца Беларусі”, якая і надала музею-запаведніку статус самага наведваемага ў краіне. Летась амаль 400 тысяч чалавек наведалі аб’екты ўстановы.
Асноўнай мэтай у плане яе развіцця з’яўляецца стварэнне такіх умоў для наведвальнікаў, каб ім захацелася вярнуцца ў Нясвіж яшчэ раз і запрасіць з сабой знаёмых. Пастаяннае пашырэнне пераліку прадастаўленых паслуг дазваляе лічыць запаведнік не простым музеем, а сапраўдным мультыкультурным цэнтрам Беларусі. За апошнія гады ва ўстанове з’явіліся такія паслугі, як “Фота ў гарнітуры”, “Суправаджэнне груп для правядзення фотасесій”, тэатралізаваныя цырымоніі віншавання маладых “Віват маладым!”, “Шлюб у Ратушы”. Значна пашырыўся асартымент сувенірнай і паліграфічнай прадукцыі, гандлёвая выручка ад якой дазволіла рэалізаваць праект новай сувенірнай крамы. Яе адкрыццё адбудзецца ў лютым.
Найбольш значныя выставачныя праекты апошніх гадоў: “Каралеўскія скарбы: еўрапейскія шэдэўры 1600 — 1800” з Музея Вікторыі і Альберта (Вялікабрытанія), “Вера, надзея, уваскрэсенне” з Музея Рокішскага краю (Літва), “Падарожжа ў часе” з Музея гадзіннікаў (Літва) і нашага Гомельскага палацава-паркавага ансамбля, “L’ensemble” (радзівілаўскі спальны гарнітур) з уласных фондаў музея-запаведніка — ствараюць імідж установы. Акрамя таго, у Нацыянальным цэнтры інтэлектуальнай уласнасці былі зарэгістраваны восем таварных знакаў, у продажы з’явіліся два віды фірменнага шакаладу “Чорная панна Нясвіжа” і “Нясвіжскі палац”.
Да перспектыўных напрамкаў дзейнасці ўстановы адношу пашырэнне мэтавай аўдыторыі наведвальнікаў, распрацоўку і ўкараненне новых форм рэкламы, папулярызацыю айчыннай гісторыка-культурнай спадчыны за мяжой, пашырэнне пераліку экскурсійных маршрутаў, а таксама павелічэнне працягласці знаходжання турыстаў у горадзе за кошт пашырэння інфраструктуры ўстановы.