“Сціплы і каласальны” жывапісец з Жалудка
Яшчэ два дзесяцігоддзі таму карціны Пінхуса Крэменя ацэньваліся асцярожна. Час вырашаў свае неадкладныя задачы па ўзнясенні на мастацкі Алімп Шагала і Суціна, а ён, Крэмень, здавалася, стаяў на водшыбе, развіваючы адцягнена-раздумлівую тэму: чалавек і прырода, чалавек і горад, чалавек і вёска, чалавек і свет. Філасофская жывапісная лірыка заўсёды вырастала з адчування часу. Але яна імкнулася і ўзняцца над часам, пераадолець яго, стаць усеабдымнай канцэпцыяй быцця. Свет і асоба, што ў ім суразмоўнічае, нібы ўраўнаважваліся ў правах і застывалі ў вечным адзінстве альбо, часцей, у рамантычным супрацьстаянні. Азначаючы паняцце “жывапісная лірыка”, я адразу ўзгадваю сучаснікаў Крэменя — Уламінка, Утрыло, пейзажыстаў-фавістаў і яго духоўных бацькоў Пісаро, Курбэ, Сезана, Ван Гога, і па звычцы адкрэсліваю кола праблем: месца маленькага чалавека ў светабудове і прыродзе, шляхі і межы пазнання, асабістая, амаль містычная роля прадметаў у інтэр’еры чалавечага жыцця і г. д. У французскім жывапісе Парыжскай школы Крэмень, мабыць, часцей за іншых звяртаўся да гэтых “вечных” тэм, ніяк не прэтэндуючы на “касс