7 лютага ў канферэнц-зале Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі прайшло пасяджэнне выніковай калегіі Міністэрства культуры. У ім прынялі ўдзел прадстаўнікі Адміністрацыі Прэзідэнта, Савета Міністраў, Савета Рэспублікі і Палаты Прадстаўнікоў Нацыянальнага Сходу, міністэрстваў, аблвыканкамаў і Мінскага гарвыканкама, кіраўнікі падведамасных устаноў культуры. На калегіі выступіў намеснік Прэм’ер-міністра Рэспублікі Беларусь Ігар Петрышэнка.

На сёлетнюю XXVIІ Мінскую міжнародную кніжную выставу-кірмаш я патрапіў абсалютна незвычайным шляхам: на бясплатным “паэтычным” аўтобусе, які курсіраваў у гэтыя дні ад Палаца спорту да павільёна БелЭкспа ды ў зваротным кірунку. У салоне паэты чыталі вершы, барды спявалі песні пад гітару, а пасажыры шматлюднага арыгінальнага аўтобуса здымалі ўсё гэта “дзейства” на свае смартфоны — і нават не заўважалі, як прыязджалі на апошні прыпынак маршруту.

17 снежня 2019 года на чарговым з’ездзе Беларускага саюза мастакоў быў абраны старшынёй Глеб Отчык. Малады манументаліст Глеб Отчык — сын вядомых гомельскіх мастакоў Таццяны і Анатоля Отчыкаў. Апошнія колькі гадоў выконваў абавязкі першага намесніка старшыні БСМ, якім два тэрміны кіраваў Рыгор Сітніца. Хто ён, новы 36-гадовы старшыня? Якімі каштоўнасцямі Глеб Анатольевіч плануе нагрузіць “карабель беларускага мастацтва” і, галоўнае, куды і як яго скіраваць?

Калядны оперны форум, замежныя гастролі аркестра і балетнай трупы, традыцыйны баль на Стары новы год, іншыя цікавосткі для гледача, якія патрабуюць напружанай працы артыстаў. Пасля ўсяго гэтага Вялікі тэатр, здавалася б, мог крыху “супакоіцца”. І зладзіць сабе гэткі “напаўантракт”, сціпла пракручваючы напрацаваны рэпертуар. Ажно не — тут зноў падзея за падзеяй.

100-годдзе мастацкага аб’яднання УНОВІС, створанага ў тагачасным галодным-халодным Віцебску, адзначаецца шырока. І гэта добрая падстава не толькі для гістарычных згадак, але і для роздуму пра сучаснае мастацтва: ці знайшлі ў ім працяг тагачасныя рэвалюцыйныя для жывапісу ідэі? Дакументальная стужка “УНОВІС”, створаная рэжысёрам Яўгенам Сяцько, цікавая, акрамя ўсяго, спробай перанесці супрэматызм Казіміра Малевіча і яго паплечнікаў на мову кіно. Ці атрымалася?

Відаць, было наканавана, каб чалавек, які нарадзіўся ў высакагорным сяле Карата Ахвацкага раёна Дагестана, знайшоў сваю другую радзіму на беларускай зямлі. Першае, аб чым ён падумаў, калі разам з жонкай Пацімат пераехаў жыць у Мінск, было жаданне вывучыць мову, на якой размаўлялі людзі гэтага прыгожага горада. З маленства Хізры валодала прага спасціжэння прыгажосці свету. Бацька працаваў у школе настаўнікам матэматыкі, маці ткала дзівосныя дываны. Уражлівая душа ўвабрала ў сябе найлепшае з акаляючай прыроды — веліч гор, квітнеючыя даліны, бяздонную сінь неба, а таксама — чалавечыя якасці: шчодрасць, пачуццё ўласнай годнасці, працавітасць.

3 лютага ў галерэі “Універсітэт культуры” адкрылася выстава “Іран — калыска цывілізацыі”, прысвечаная нацыянальнаму святу гэтай краіны.

Пісаў калісьці пра інтэр’еры бібліятэк, якія павінны настройваць чытача на лад спакойнага сузірання ўласнай душы. Маўляў, найлепшая аздоба кніжных стэлажоў і паліц — рэчы-творы з нацыянальным каларытам, што выйшлі з-пад рук беларускіх майстроў. І ўстаноў такіх бачыць мне давялося вельмі шмат. Пра яшчэ адну напісала бібліятэкар з аграгарадка Каменны Лог (Ашмяншчына) Алена Таўкінь. У яе бібліятэцы захоўваецца калекцыя ручнікоў і посцілак-вышыванак, зробленых мясцовымі бабулямі. Пэўным рэчам — за 80 гадоў. Усе яны арганічна ўпісаліся ў бібліятэчны інтэр’ер і стварылі непаўторнымі сваімі фарбамі атмасферу хатняй камфортнасці і душэўнага спакою.

17 студзеня ў Дзяржаўным музеі гісторыі беларускай літаратуры ў межах праекта “Вяртаем забытыя імёны” адбылося адкрыццё часовай экспазіцыі “Біблія для народа 1692 — 1696 гг. Васіля Кораня”.

Кажуць, што Бог стварыў вёску, а чалавек пабудаваў горад. Вёска вонкава і насамрэч зліваецца з прыродай у гарызантальнай плоскасці, асабліва калі глядзець з аўтамабіля. А вось горад пнецца ўверх, усім сваім ладам і абліччам дэманструючы вяршынства вертыкалі над глебай, на якой тая вертыкаль паўстала. Не дзіўна, што кожны горад з выразным абліччам, амбіцыйнай ментальнасцю і годным статусам мае сваім сімвалам вежу — з гадзіннікам ці без, абарончую ці тэлевізійную, зрэшты — цалкам не функцыянальную, але дарагую як памяць, абярэг, амулет.

Ксюша Жук і Арцём Лук’яненка з Naviband — сапраўдныя любімцы публікі. Здаецца, што калісьці ім даволі лёгка ўдалося заваяваць сімпатыі слухачоў і гледачоў — абаяльнасцю, шчырасцю, жыццёвым аптымізмам, гісторыяй кахання… Але гісторыя Naviband — гэта і гісторыя сапраўднай працы: увесь час трэба браць новыя вяршыні. Тры гады таму такой вяршыняй быў конкурс “Еўрабачанне”, а зараз гэта — новы студыйны альбом з назвай Naviband, які з’явіўся напярэдадні Новага года: менавіта ў яго ўвайшоў леташні хіт усіх беларускіх радыёэфіраў “Галилео”. Група змянілася, змяніліся песні і гучанне, і гэта крок наперад. Naviband, поўны творчай і жыццёвай энергіі, на старце новага гастрольнага тура.

У № 4 “К” была змешчана інфармацыя “Ала — сястра Хатыні”. Гаворка ў ёй ішла пра стварэнне мемарыяла на месцы спаленай вёскі Ала Светлагорскага раёна. Начальнік галоўнага ўпраўлення ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі Гомельскага аблвыканкама Дзяніс Язерскі распавядаў пра жахлівы лёс насельнікаў Алы і аб праекце, што прадугледжвае правядзенне рамонтна-рэстаўрацыйных работ існуючага пахавання і стварэнне мемарыяльнай зоны. Рэдакцыя нашай газеты паабяцала чытачам расказаць пра развіццё падзей на месцы былой вёскі Ала. Сёння пра трагедыю і яе ўвекавечванне напісаў для “К” адзін з ініцыятараў стварэння мемарыяла краязнаўца і пісьменнік са Светлагорска Ізяслаў Катляроў.

5 лютага на 83-м годзе жыцця памёр вядомы рэжысёр, легенда беларускага тэатра — народны артыст Беларусі Барыс Іванавіч Луцэнка.

У маі гэтага года будзе ўрачыста адзначацца 550-годдзе здабыцця цудатворнага абраза Жыровіцкай Божай Маці і 500-годдзе Свята-Успенскага Жыровіцкага манастыра. Наведаўшы вёску Жыровічы, што ў Слонімскім раёне Гродзенскай вобласці, я даведаўся, як у абіцелі рыхтуюцца да гэтых слаўных дат.

5 лютага споўнілася 90 гадоў з дня нараджэння народнага артыста СССР Расціслава Янкоўскага. Чатыры гады таму ён пакінуў свет, да апошняга выходзіў на сцэну роднага Нацыянальнага акадэмічнага драматычнага тэатра імя М. Горкага, іграў вялікія ролі. “Сышла эпоха” — мы часта чуем гэтыя словы. Але няма ў іх ніякага перабольшвання, калі гаворка пра Расціслава Янкоўскага. 60 гадоў на сцэне аднаго з лепшых тэатраў Беларусі, больш за 160 спектакляў, бліскучыя драматычныя і трагічныя ролі ў тэатры і кіно, адданая любоў гледачоў і калег, прызнанне крытыкаў, званні і ўзнагароды. Да таго ж Расціслаў Янкоўскі быў і шматгадовым старшынёй кінафестывалю “Лістапад”, і стаяў на чале славутага рэжысёрска-акцёрскага клана Янкоўскіх… Адзін з клана — Уладзімір Янкоўскі, сын, стаў знакамітым беларускім кінарэжысёрам. У дзень нараджэння бацькі мы папрасілі яго падзяліцца ўспамінамі і думкамі.

Яна прыцягвае да сябе позіркі мінакоў. Пяшчотная, сціплая, мілая, з прыгожымі славянскімі рысамі твару. Такі дзявочы вобраз з лёгкасцю можна знайсці ў народных казках. Дзіяна Бранцэвіч — дызайнер-мадэльер. Не хачу ўжываць слова “будучы”. Хаця можна было б. Дзіяна пакуль не дыпламаваны спецыяліст. Тым не менш яе творчая думка працуе даволі эфектыўна. У гардэробе дзяўчыны нямала аўтарскіх рэчаў, у якіх няцяжка разгледзець элементы этнастылю.

Каардынатар праекта “Традыцыйны строй” Віталь Чымбур паведаміў “К”, што іміджавая доўгатэрміновая акцыя накіравана на відэафіксацыю аўтэнтычных рэгіянальных строяў і інтэграцыю іх у сучаснае грамадства. Праект рэалізуецца сумесна з Цэнтрам даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.