Як для мяне, дык Піншчына і аўтэнтыка — словы-сінонімы. Тут, у Пінскім раёне Брэсцкай вобласці, у маляўнічым у любую пару года кутку Беларускага Палесся, традыцыі, што складаліся стагоддзямі, яшчэ жывуць, развіваюцца і “дыхаюць” так, як і шмат гадоў таму. З аўтэнтычнай своеасаблівасці Піншчыны вынікае іншы заканамерны факт: адзін з прыярытэтных кірункаў развіцця сферы культуры раёна — адкрыццё ўстаноў культуры новага тыпу, а таксама стварэнне розных праектаў, скіраваных, у першую чаргу, на папулярызацыю таго здабытку, што назапасілі мінулыя пакаленні. Тым больш, што, па словах начальніка аддзела ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі Пінскага райвыканкама Людмілы Галавач, дзейнасць па захаванні народных традыцый часам не менш важная за працу па паляпшэнні матэрыяльна-тэхнічнай базы ўстаноў культуры раёна.

“К” працягвае гаворку пра развіццё культуры Аршанскага рэгіёна, унікальнага па сваіх гістарычных ды прыродных брэндах. Гэтым разам больш падрабязна хочацца распавесці пра клубную дзейнасць мясцовых работнікаў культуры. Яна, як і музейная ды бібліятэчная, — вартая дэталёвага разгляду і аналізу. Урэшце, сур’ёзны праектны досвед павінен стаць агульным набыткам. Лепшай нагоды для матывацыі творчага пошуку і не прыгадаць.

Магілёўскі абласны метадычны цэнтр народнай творчасці і культурна-асветнай работы — адна з найстарэйшых устаноў культуры вобласці. З архіўнай даведкі: “...пастановай Рады Народных Камісараў Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі ад 10 мая 1939 года № 22... арганізаваць абласны Дом народнай творчасці з мэтай паляпшэння кіраўніцтва справай развіцця народнай творчасці ў абласцях... прадаставіць для гэтай мэты адпаведныя памяшканні”. У архівах захавалася справаздача Усесаюзнаму камітэту па справах мастацтваў пры Радзе Народных Камісараў СССР за 1940-вы год: “…Уся работа Дома народнай творчасці была скіравана на развіццё і павышэнне ідэйна-палітычнага і мастацкага ўзроўню ў дзейнасці і змесце работы калектываў мастацкай самадзейнасці і асобных выканаўцаў…” Паводле архіўных дадзеных у вобласці налічвалася 286 калектываў самадзейнай творчасці, 125 спевакоў і 115 музыкантаў (салістаў). Вялікую папулярнасць меў драматычны жанр, які развіваўся ў 118 гуртках і калектывах. Асаблівая ўвага надавалася выяўленчаму мастацтву, бо ў вобласці налічвалася 99 мастакоў.

Мы даволі рэдка пішам пра такія буйныя ўстановы культуры, як Палац культуры на сталічнай вуліцы Даўгабродскай. А шкада. У мясцовых супрацоўнікаў ёсць чаму павучыцца. Пра маштабы дзейнасці і сур’ёзнасць намераў сведчыць той факт, што ПК — філіял Мінскага трактарнага завода. Я буду спакойны за лёс беларускай вёскі, калі сельскія клубы стануць творчымі філіяламі мясцовых сельскагаспадарчых арганізацый.

Начальнік аддзела ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі Шаркаўшчынскага райвыканкама Людміла Стома перастала тэлефанаваць апошнія месяцы і паведамляць пра цікавае. Я падумаў: штосьці здарылася. Набраў нумар сам і абрадаваўся: нічога страшэннага не адбылося, проста вельмі шмат станоўчых змен у жыцці мясцовай культуры — не было часу на шчыльныя стасункі з “К”. Сітуацыя выпраўлена. А гаворка ў артыкуле — пра кожную дадатную творчую падзею ў раёне.

Пагаворым пра ініцыятыву знізу. Пра цікавыя ідэі і не менш цікавую іх рэалізацыю. Чаму для прыкладу абраны пэўныя раёны Віцебшчыны? Па прычынах абсалютна суб’ектыўных. Збольшага мне падабаецца ход думак тамтэйшых клубных работнікаў і спосабы ажыццяўлення тых думак. Пераканаўся ў гэтым на ўласныя вочы за 15 гадоў працы ў “К”. Прыгожыя людзі робяць прыгожыя справы. Вельмі жадаю, каб атрымаўся не проста парад-але мясцовых праектаў. Ёсць спадзяванне, што выкладзенае стане штуршком да дзеяння для тых, хто працуе ў сферы рэгіянальнай культуры збольшага “так, як і ўсе”.

Прыдумаць новае гэтак жа складана, як адмовіцца ад старога. Тым больш у сферы сельскай культуры, дзе кадравая праблема на сёння паўстае як ніколі востра. І бібліятэчная справа ў гэтым плане — найбольш паказальная. Маладыя гуманітарыі з хранічнай залежнасцю ад кнігі і чытання калі і трапляюць у вёску, якую дагэтуль не бачылі, дык толькі на два гады адчапнога. Тэрмін гэты ніяк не пасуе стварэнню базы крэатыўных ідэй. Рэй за бібліятэчнай кафедрай па-ранейшаму вядуць пенсіянеры ці “перадпенсіянеры”. Час ужо ім помнік адліваць за прафесійную непахіснасць.

Пытанне для сапраўдных знаўцаў беларускай гісторыі: які горад быў упершыню згаданы ў Іпацьеўскім летапісе ў 1287 годзе? Не хвалюйцеся і не адчыняйце ліхаманкава Google — гэта горад Кобрын Брэсцкай вобласці. “К” пабывала на свяце горада, а таксама цягам двух камандзіровачных дзён завітала ў шэраг устаноў культуры як самога райцэнтра, так і бліжэйшага наваколля. Уражанняў, як кажуць, мех і маленькая торба. Але пра ўсё па парадку.

Не сакрэт, што Мінская вобласць здаўна і заслужана лічыцца ўзорнай у плане культурнага абслугоўвання насельніцтва. Тым больш, што за апошні час у сферу было ўкладзена багата фінансаў, прычым, як з Дзяржаўнай праграмы “Культура Беларусі” — мінулай і цяперашняй, — так і з абласных ды раённых бюджэтаў. Узгадаю хоць бы пабудову амфітэатра ў Маладзечне, новы Палац культуры ў аграгарадку Чысць Маладзечанскага раёна, новыя Любанскую ды Мар’інагорскую школы мастацтваў… Не абышла сваёй увагай Дзяржпраграма і Крупскі раён Мінскай вобласці, у якім я пабываў першы раз яшчэ дзесяць гадоў таму.