Унікальны вясковы абрад, адметная рамесная традыцыя мясцовасці, непаўторная манера спеваў пэўнага рэгіёна — багацці народнай беларускай культуры могуць стаць падмуркам для захапляльнага культурна-пазнавальнага турызму. Удалыя прыклады падобнага спалучэння ў Беларусі ўжо ёсць, хаця асноўная праца ў гэтым кірунку яшчэ наперадзе. На пачатку новага года былі апублікаваныя вынікі даследавання аб выкарыстанні нематэрыяльных гісторыка-культурных каштоўнасцей у турыстычнай дзейнасці цягам апошніх трох гадоў. Якіх поспехаў дасягнулі вобласці, раёны і асобныя рэгіёны ў гэтай справе, з якімі праблемамі яны сутыкаюцца і на што яшчэ варта звярнуць увагу?

Летась споўнілася 55 гадоў як адчыніў свае дзверы для наведвальнікаў Бярозаўскі гісторыка-рэвалюцыйны музей, праз час — гісторыка-краязнаўчы. Навуковымі супрацоўнікамі сабрана больш за 30 тысяч экспанатаў, якія раскрываюць розныя перыяды і эпохі гісторыі ды жыцця людзей Бярозаўшчыны. У адкрытым доступе экспануюцца амаль 12 тысяч артэфактаў. Значная частка фондавых калекцый сабрана жыхарамі раёна, хто неабыякавы да гістарычнай спадчыны бярозаўскага краю, яго традыцый, шануе сваіх продкаў.

Калі вы ўбачыце ў апошніх карцінах “Беларусьфільма” “старарэжымных” сялян у лапцях, то цалкам верагодна, што сплецены яны былі ў Дрыбінскім раённым Доме рамёстваў. Так бы мовіць — адна з асноўных спецыялізацый. Не было такога года, каб ва ўстанову не паступалі замовы на гэты экзатычны на сёння абутак: ад музеяў, мастацкіх калектываў, гаспадароў аграсядзіб і аматараў незвычайных сувеніраў. Так ліпавае лыка пасля мастацкай апрацоўкі дае на Дрыбіншчыне плён. І не толькі яно адно.

Адэльскам і яго жыхарамі апякуюцца два Святых: Антоній і Марцін — заступнік млынароў. Тут адбываюцца два брэндавыя мерапрыемствы: Адэльскі фэст на рынкавай плошчы і маштабнае Свята млынароў Дзень Святога Марціна — 11 лістапада, заступніка млынароў. Дату нашы продкі абралі невыпадкова: у гэты час млынарам, што апрацоўвалі сабранае збожжа, было не да адпачынку. І толькі ў канцы лістапада з’яўляўся вольны час. У гэтыя дні і вырашылі ладзіць Свята млынароў. Потым традыцыя пачала знікаць разам з млынамі. Упершыню за доўгія дзесяцігоддзі, 10 лістапада 2013 года, яго аднавілі работнікі культуры па ўспамінах мясцовых жыхароў, у тым ліку па расказах тагачасных млынароў, якія працавалі ў Адэльску яшчэ ў 50 — 70-х гадах. Так, вятрак, ці то вадзяны або паравы млын даўно знік з краявідаў Адэльска і яго ваколіц. Захаваўся толькі вадзяны млын у суседзяў з аграгарадка Луцкаўляны — але гэта зусім іншая гісторыя.

Па прычыне свайго сямігадовага настаўніцтва (родная мова і літаратура) быў абавязаны рэгулярна наведваць сваіх няпростых, мякка кажучы, вучняў па месцы іх жыхарства. Вось тады і давялося пабачыць жытло, дзе не было ніводнай кнігі. Нават слядоў ад падручнікаў не засталося. Відовішча, я вам скажу, жахлівае. У кватэры без душы і людзі пражывалі адпаведныя. Як ім дапамагчы? Выйсце, як падаецца, тут адзінае: мэтанакіраванае эстэтычнае выхаванне з дзіцячага садка пачынаючы. Даўно прызнаны факт, падлетак, які грае на нейкім музычным інструменце і ведае дакладную дарогу ў бібліятэку, нават у няпоўнай і не вельмі паспяховай сям’і вырастае без правапарушэнняў і з трывалай жыццёвай пазіцыяй. Шмат пісаў пра паспяховыя дзіцячыя музычныя калектывы, што наўмысна складаліся з цяжкіх падлеткаў. Але сёння гаворка пра спецыялістаў крыху іншага роду — пра бібліятэкараў.

Выстава, прысвечаная 5-годдзю Нацыянальнага цэнтра сучасных мастацтваў, зараз праходзіць на галоўнай пляцоўцы ўстановы па вуліцы Някрасава ў Мінску. Падводзяцца вынікі першай пяцігодкі, згадваюцца самыя цікавыя і значныя праекты, аддаецца даніна павагі гісторыі будынку і мастакам, што напаўнялі гэтыя сцены сваёй таленавітай творчасцю.

11 кастрычніка ў Беларусі будзе адзначацца Дзень работнікаў культуры. З гэтай нагоды не лішне ўспомніць пра Пінскі каледж установы адукацыі “Брэсцкі дзяржаўны ўніверсітэт імя А.С. Пушкіна”, які мае даўнюю гісторыю. На працягу 80 гадоў, з перапынкам з 1941 года па 1943 год, у каледжы вядзецца падрыхтоўка спецыялістаў сферы адукацыі. Але ж у 1990 годзе ва ўстанове таксама была адкрыта яшчэ адна педагагічная спецыяльнасць — “Музычная адукацыя”. Фактычна каледж з’яўляецца адзінай установай у Брэсцкай вобласці, якая забяспечвае атрыманне адукацыі па дадзенай спецыяльнасці і займаецца выхаваннем будучых культурных адмыслоўцаў.