Галоўная / Аўтары
АўтарыАўтар Зміцер ЮРКЕВІЧ ( 172 cт. ) |
Чарговыя сюрпрызы Нясвіжа
У мінулай частцы артыкула мы паведамілі пра адшуканне ля муроў нясвіжскага касцёла Божага Цела ўнікальнага артэфакту: надмагілля наваградскага падваяводы Казіміра Маляўскага, памерлага тры стагоддзі таму. Асаблівую значнасць знаходцы надаў той факт, што Маляўскі быў трэцім мужам бабулі Тадэвуша Рэйтана (а яе першым мужам — прапрапрадзед Эдварда Вайніловіча!). Каб даведацца больш падрабязна пра вынікі тых раскопак, я скіраваўся да археолагаў і антраполагаў, якія непасрэдна бралі ў іх удзел.
Далей
|
Чарговыя сюрпрызы Нясвіжа
У пачатку ліпеня беларуская інтэрнэт-супольнасць бы маланкай была працятая навіной аб тым, што пры рэстаўрацыі нясвіжскага касцёла Божага Цела (гісторыка-культурнай каштоўнасці вышэйшай катэгорыі!) рабочымі быў пашкоджаны адзін са слупоў брамы. Сапраўды, было з-за чаго ўзняць шум. Але інфармацыйная хваля як цунамі раптоўна накацілася на ўзбярэжжа грамадскай думкі, а потым супакоілася, і праз некалькі дзён усе пра ўсё забылі. Балазе, браму адразу аднавілі. І ніхто не звярнуў увагі на важны каментарый, які даў беларускім СМІ ксёндз-пробашч касцёла Пётр Шарко: “У нас знойдзена пліта, на якой ёсць надпіс: “Тут спачывае Казімір Маляўскі, падваявода наваградскі. 1718 год”. Вось гэта сенсацыя!
Магчыма, і я б не адрэагаваў на той каментарый, каб ксяндзом Шарко не было названа імя адной асобы, якая здаўна заняла трывалае месца ў маёй картатэцы “рэйтаназнаўства”. Але, пачуўшы яго, адразу вырашыў выправіцца ў Нясвіж у якасці пазаштатнага карэспандэнта “К”. І гэта была вандроўка не толькі ў глыб гісторыі, але таксама і ў нетры зямлі. Як мне ўдалося пераканацца, не так даўно быў адкрыты (прычым у літаральным сэнсе слова) новы пласт гісторыі знакамітага горада, пра які нават не здагадваліся турысты.
Далей
|
Таямніцы Міцкевіча “па мячы”
У зявяршальнай частцы артыкула, які прысвечаны невядомай да гэтага часу галіне радаводу паэта Адама Міцкевіча, пойдзе гаворка пра продкаў ягонай бабулі з боку маці Тадоры Пянкальскай, якія паходзілі з роду Грацыянаў “Краінскіх”. У Вялікім княстве ён з’явіўся яшчэ ў першай траціне XVII стагоддзя, і абумоўлена гэта драматычнымі падзеямі зусім у іншай частцы Еўропы…
Далей
|
Таямніцы Міцкевіча “па мячы”
У мінулых частках мы распавялі пра акалічнасці таямнічага знікнення з радаводу Адама Міцкевіча ягонай бабкі Тадоры Пянкальскай, і аб тым, як гістарычная праўда адваявала сваю пазіцыю. Паспрабуем распавесці пра ролю, якую адыгралі продкі-кальвіністы Тадоры ў гісторыі Вялікага Княства Літоўскага XVII — XVIII стагоддзяў. Каб не паўтарацца, адразу адзначым, што бадай усе згаданыя ў артыкуле асобы належалі да пратэстантаў, дакладней да кальвіністаў.
Далей
|
Міцкевіч - Рэйтан - Касцюшка
“Зямля наваградская! Край мой родны! / Славутага пяра Трамбецкага ты годны! […] / Адсюль Міндоўг — на поўнач — нёс грамы праз далі, / Моц рымскіх сэрцаў тут Рэйтаны гартавалі…” Гэтыя радкі недакладнага перакладу першай і недапісанай паэмы Адама Міцкевіча “Бульба” ўсё ж у дакладнасці перадаюць яго любоў да роднай наваградскай зямлі, глыбокую пашану не толькі да першага ўладара Вялікага Княства Літоўскага, але і да Тадэвуша Рэйтана, знакамітага пасла на сойм 1773 — 1775 гадоў — у наш час забытага на Бацькаўшчыне героя, чыё імя ўсё ж вяртаецца з нябыту.
Далей
|
Таямніцы Міцкевіча “па мячы”
Паставіўшы за мэту разабрацца ў такім, падавалася б, нескладаным пытанні, ці была Тадора Пянкальская бабкай Адама Міцкевіча, аўтар нечакана адкрыў невядомы пласт гісторыі роду Міцкевічаў. Знайшліся і незалежныя дакументы, якія сталі ключом, што адкрыў “куфар”.
Далей
|
Таямніца Міцкевіча па мячы
Нядаўна “К” завяршыла публікацыю цыкла артыкулаў, прысвечаных аднаму з самых спрэчных пытанняў генеалогіі Адама Міцкевіча, а менавіта — паходжанню маці паэта. Былі ўпершыню прадстаўлены дакументы, сярод якіх метрыка хросту Барбары і яе сястры-блізняткі з Маеўскіх. Гэтым разам асветлім некаторыя “зацемненыя” месцы радаводу паэта па мячы, то бок саміх Міцкевічаў. Аўтар і сам не чакаў таго, у які гістарычны вадакрут ён патрапіць...
Далей
|
Таямніца Міцкевіча "па кудзелі"-2
Чытачам “К” не трэба тлумачыць, хто такі Адам Міцкевіч і кім ён ёсць для Беларусі. Але па пытанні генеалогіі вялікага паэта і да нашага часу вядуцца спрэчкі, хоць, як падаецца, кропкі над “і” былі расстаўлены тройчы — у 1932, 1998 і 2016 гадах. Аўтар спадзяецца, што дыскусія пасля выхаду гэтага артыкула нарэшце спыніцца.
Далей
|
Таямніца Міцкевіча “па кудзелі”
У першай частцы нашага дакументальнага даследавання мы пачалі разбірацца ў паходжанні Маеўскіх у Рэчы Паспалітай. Працягнем гэты пошук на аснове архіўных крыніц.
Далей
|
Таямніца Міцкевіча “па кудзелі”
Вакол пытання, кім з’яўляюцца продкі той ці іншай знакамітай асобы, часта ідуць дыскусіі. Падстава — адсутнасць (або нежаданне іх бачыць) дакладных звестак пра бацькоў-прадзедаў. Падчас падрыхтоўкі для “К” артыкула пра вобраз выбітнага беларуса Тадэвуша Рэйтана (1740 — 1780) у творчасці іншага ўраджэнца нашай зямлі, якім з’яўляецца паэт Адам Міцкевіч (1798 — 1855), аўтар гэтых радкоў быў літаральна зачараваны падабенствам у жыццёвых і пасмяротных лёсах гэтых двух найзнакамітых наваградцаў, “тутэйшых да касцей”, але вядомых найперш як палякі.
Далей
Каментарыі (2)
|
Новы нумар
Рэдакцыйна-выдавецкая ўстанова
"Культура і мастацтва"