Свежы нумар
Тэма нумара
Гульні розуму ці пошук універсалій? З рэдакцыйнага «круглага стала»
Яшчэ некалькі дзесяцігоддзяў таму тэорыя мастацтваў не мела ў нас магчымасці паўнавартасна развівацца. У часы БССР мастацтвазнаўства разглядалася як рэгіянальны праект, і працы па тэорыі не надта ўхваляліся, гэта прэрагатыва аддавалася Маскве. Надзённымі праблемамі нашага мастацтвазнаўства найперш былі збіранне і «парадкаванне» мастацкай спадчыны. Сёння -- час іншы. І для самога мастацтва, і для развіцця яго тэорыі. Сёння распрацоўка канцэптуальных кантэкстаў, якія вызначаюць сучаснае ўспрыманне і асэнсаванне мастацтва, -- запатрабаваная, надзённая задача, вырашаць якую мусіць найперш тэорыя.
А што яна сабою ўяўляе, тэорыя мастацтваў у нас і ў сённяшнім свеце? Чым яна займаецца? Што высвятляе і што сцвярджае? Якія яе здабыткі і ўплыў на мастацкія працэсы? Пытанні гэтыя і падказалі ідэю рэдакцыйнага «круглага стала». Сабрала суразмоўцаў за ім і вяла гаворку рэдактар аддзела часопіса Алеся Белявец.
Далей
Каментарыі (1)
Аляксандр ЛАКОТКА: Грунтоўна і ўсебакова…
Фундаментальныя тэарэтычныя даследаванні, якія праводзяцца ў нашым інстытуце, становяцца грунтоўнай асновай для практычных рэкамендацый творчым саюзам, мастакоўскім суполкам, асобным мастакам і творчым дзеячам. Гэта аксіёма, што тэорыя павінна ляжаць у аснове любых практычных ініцыятыў.
Далей
Вера ПРАКАПЦОВА: Кантэкст асэнсавання
У беларускім мастацтвазнаўстве да нядаўняга часу ішло назапашванне гістарычнага матэрыялу. Сёння відавочным становіцца неабходнасць тэарэтычнага асэнсавання -- вывучэнне жанравых, стылёвых і стылістычных асаблівасцей, формаўтварэння, родавых і відавых характарыстык.
Далей
Вячаслаў ІВАНОЎСКІ: Час падсумоўваць
Як накірунак навукі мастацтвазнаўства стала развівацца ў Беларусі толькі з сярэдзіны ХХ стагоддзя. Да гэтага, у 20-я гады, існаваў Інбелкульт, выходзілі працы БДУ -- менавіта тады пачалося назапашванне гістарычнага матэрыялу. Але не сабраўшы ўвесь факталагічны матэрыял, вельмі цяжка было казаць, што мы гатовыя займацца распрацоўкай тэарэтычных праблем сучаснага мастацтва.
Далей
Новы твор
Пешшу і ў экіпажы
Мінск пачатку ХХ стагоддзя... Конкі, дамы ў капелюшах, гарадскія ліхтары... Вобразы, што нібы сышлі са старых паштовак або даўніх фотаздымкаў, з адзнакамі павольнасці і нетаропкасці тагачаснага жыцця. Усё гэта -- у новай серыі Уладзіміра Тоўсціка «Горад».
Далей
Мастацкі дзённік Таццяны МУШЫНСКАЙ
У Пецярбургу, Лос-Анжэлесе, Мінску...
У прасторы балетнага і опернага жанраў у вялікім свеце і ў асобна ўзятай Беларусі адбываецца шмат надзвычай цікавых падзей, прэм’ер і дэбютаў. Прыгадаем самыя яркія і адметныя з іх -- сцісла, у канспектыўна-тэлеграфным стылі, уласцівым акурат дзённікам.
Далей
Каментарыі (1)
Post factum
Інтэрпрэтацыя рэчаіснасці
У Музеі сучаснага выяўленчага мастацтва адбыўся 6-ы Міжнародны тэматычны выставачны праект «Падарожныя нататкі. Еўропа». Галоўным арганізатарам мерапрыемства выступіў Інстытут імя Гётэ ў Мінску, да падрыхтоўкі праекта спрычыніліся Польскі інстытут у Мінску, Пасольства Літоўскай Рэспублікі ў Рэспубліцы Беларусь, Шведскі інстытут і Мінскае аддзяленне Пасольства Швецыі ў Маскве. Упершыню ў такой буйной міжнароднай акцыі не было арганізатара з беларускага боку. Але гэта не перашкодзіла ўдзелу айчынных мастакоў -- графікаў Юрыя Алісевіча і Аляксандра Вахрамеева.
Далей
Каты, ахвяры і абраннікі
Канцэртнае выкананне оперы-араторыі «Цар Эдып» І.Стравінскага было прымеркавана да 125-годдзя з дня нараджэння кампазітара. Скажаце, чарговы «вымушаны» канцэрт оперы ў вялікай зале філармоніі, якіх падчас рамонту тэатральнага будынка ладзіцца багата? Але праграма сталася адметнай найперш таму, што складзена была не з оперных, рамансавых ці сімфанічных «хітоў», а з музыкі абсалютна новай як для нашых выканаўцаў, так і для нашай публікі.
Далей
IFMC і Віцебск: два дзесяцігоддзі разам
Напрыканцы 2007 года ў 20-ы раз прайшоў Міжнародны фестываль сучаснай харэаграфіі ў Віцебску, прафесійны ўзровень якога прызнаны спецыялістамі многіх краін свету.
Сваёй галоўнай мэтай гэты праект лічыць выяўленне і развіццё творчага патэнцыялу Беларусі ў галіне сучаснага танца і пластыкі, магчымасць асэнсаваць сябе ў шырокай прасторы сучаснага мастацтва. Удзел у IFMC-2007 прынялі майстры з Кітая, Літвы, Малдовы, Польшчы, Расіі, Украіны, Фінляндыі, Эстоніі.
Далей
Сіла хараства супраць алавяных салдацікаў
Гульня ў вайну, калекцыяніраванне зброі і алавяных салдацікаў -- занятак не толькі для хлопчыкаў. «Баявыя дзеянні» сёння захапілі і дзявочае насельніцтва планеты. Агрэсіўная кінапрадукцыя вельмі гэтаму садзейнічае. Не застаўся абыякавым і тэатр. Яму трэба крочыць у нагу з жыццём і завабліваць у глядзельную залу юнае пакаленне.
Далей
Кожны другі пераможца -- наш!
Нататкі пра ІІ Міжнародны конкурс выканаўцаў на драўляных смычковых інструментах імя М.Ельскага (Мінск, 1 -- 9 снежня 2007 года. Беларуская дзяржаўная філармонія.)
Далей
Прастора перасячэння
Выстава «Баль каралёў» працягвае традыцыю, якая ўсталявалася ў Нацыянальным мастацкім музеі колькі гадоў таму: адзначаць Каляды адмысловым выставачным праектам. На гэты раз экспазіцыя ў зале музея прэзентавала графічныя аркушы В.Славука, арт-лялькі Г.Балаш і фатаграфіі Д.Парнюка, а таксама сумесныя аб’екты двух апошніх мастакоў. Арт-дэкор, тэкстыль, мастацкія аб’екты, відэа, музыка стваралі асаблівы настрой свята і гульні. Героямі выставы сталі тры сімвалічныя персанажы -- Кароль, Каралева і Блазан, а асноўная ідэя гучала так: «Рэальная прастора даўно знаёмага горада (Мінска) і ўнутранае ўспрыманне яго мастакамі, перасякаючыся, нараджаюць казку з самых звычайных, на першы погляд, аб’ектаў».
Далей
Каментарыі (1)
Прыступкі дасканаласці
Пералік імён славутых выпускнікоў мастацкай вучэльні імя А.Глебава нагадвае алфавітны паказальнік энцыклапедыі гісторыі беларускага мастацтва -- Б.Аракчэеў, Л.Асецкі, В.Грамыка, Л.Гумілеўскі, М.Данцыг, Л.Дударэнка, М.Казакевіч, А.Кашкурэвіч, І.Міско, Г.Паплаўскі, М.Савіцкі, М.Селяшчук, В.Шаранговіч, Л.Шчамялёў... І сталая фармулёўка «...залатымі літарамі ўпісаны...» -- гэта пра іх.
Далей
Гульня без межаў амплуа
Яна ўмее здзіўляць, выконваючы не толькі маштабныя, поўныя адценняў і паўтонаў ролі гераінь, але і ствараючы характары эпізадычных, другасных персанажаў. Нават там, дзе ад яе патрабуецца зусім няшмат, актрыса напоўніцу адорвае гледачоў сваім шчодрым, адкрытым драматычным тэмпераментам. Насычанасць і шматколернасць сцэнічных фарбаў -- вынік адметнай прафесійнай агранкі і штодзённай упартай працы. Вакальныя здольнасці, запаволеная пластыка, дзёрзкасць і ўнутраная сіла вобразаў захапляюць гледачоў.
Далей
Акварэльная элегія
Сваё 60-годдзе магілёўскі мастак Фёдар Кісялёў адзначыў ярка і запамінальна, і не толькі персанальнымі выставамі ў Магілёве і Мінску. Насуперак традыцыі, імяніннік сам рабіў падарункі, прычым шчодрыя: дванаццаць алоўкавых аркушаў перадаў Магілёўскаму абласному мастацкаму музею імя П.Масленікава, дваццаць пяць акварэльных твораў -- Горацкай выставачнай зале.
Далей
Вандроўкі па памежжы
Швецыя ўпершыню прымае ўдзел у міжнародным тэматычным выставачным праекце «Падарожныя нататкі. Еўропа». На выставе былі прадстаўлены графічныя аркушы Ульрыкі Ольсан і фатаграфіі Енца Олафа Ластхейма -- невялікая частка яго работ, прысвечаных памежжу.
Далей
Рарытэты
У багну часу ўваходзячы...
Калі тэатр называе сябе «Рускі», ці не трэба яму найперш клапаціцца пра паўнагучнае і прыгожае слова. Пра гучанне рускай мовы ў сучасным рэпертуары і гістарычных п’есах, у класічнай драме. Каларытнае, моцнае, з маскоўскім «аканнем» і волжскім «оканнем», каштоўнае само па сабе слова надае сюжэту драмы або камедыі дынаміку. Сэнс і паэзія страсцей чалавечых захапляе гледача, калі на падмостках гучна і спеўна лунае артыстычна прамоўленае слова. Як дарэчы дзеля гэтага быў абраны «Цар Фёдар Іаанавіч» Аляксея Талстога! Ёсць дзе разысціся рускаму акцэнту: што ні персанаж, то характар, і ў кожнага сваё прамаўленне -- ад патэтыкі рэчытатыву да шэпту закаханых, ад высокай вершаванай мовы да сумбурнага мармытання. Да таго ж гістарычная драма звычайна перагукаецца з сённяшнім днём. Зменлівасць лёсу і сама доля чалавека на троне закранае пытанні ўзаемазалежнасці ўлады і асобы, палітыкі і маралі, сапраўднай духоўнасці і рытуальна-паказной велічнасці.
Далей
Мастацкі дзённік Людмілы ГРАМЫКА
Зімовыя згадкі
Другая палова зімы пазначылася шэрагам знамянальных падзей, пра якія абавязкова хочацца нагадаць. Тым больш, што важкі гістарычны досвед, здаецца, болей нікога не абцяжарвае. Культуралагічная прастора ў наш час надзвычай звужаная. Таму зазірнуць у гістарычную далеч бывае цікава і карысна.
Далей
Мастацкі дзённік Наталлі ШАРАНГОВІЧ
Калядны карагод
Сёлетні год багаты на юбілеі. І не толькі пяцідзесяцігадовых творцаў, але і нашмат старэйшых за іх -- мэтраў. З нагоды гэтага ў планах Нацыянальнага мастацкага музея пазначаны буйныя экспазіцыі народных мастакоў Беларусі Леаніда Шчамялёва, Гаўрылы Вашчанкі. Рэтраспектыўнай можна назваць выставу акварэлей «Па гарадах і краінах» народнага мастака Беларусі Уладзіміра Стальмашонка, прысвечаную 80-годдзю майстра і 50-годдзю яго творчай дзейнасці, якая і распачала юбілейныя мерапрыемствы. Усе 40 пейзажаў, нацюрмортаў і партрэтаў, створаных у розныя гады падчас падарожжаў па Беларусі, саюзных рэспубліках, Еўропе і Амерыцы, аўтар падарыў музею.
Далей
Постаць
Уладзімір Шэлестаў. Непадобны да самога сябе
Адзін з найбольш папулярных акцёраў Нацыянальнага тэатра імя М.Горкага Уладзімір Шэлестаў працуе на знакамітых падмостках ужо трыццаць трэці год. Сёлета адзначыў шасцідзесяцігоддзе. Цягам паўнавартаснага творчага жыцця перайграў такую колькасць роляў, што сучасны Рускі тэатр без яго наўрад ці можна ўявіць. Амплуа сацыяльнага героя. Удзел Шэлестава ў спектаклі -- гэта, бадай што, факт інтэлектуальнай прысутнасці, высокай мастакоўскай загартоўкі. Тонкія псіхалагічныя нюансы ў характарах персанажаў як трымценне напятай струны. Нечаканыя зместавыя павароты роляў -- плён здатнасці да парадаксальнага мыслення. Акцёру вельмі важна штовечар весці дыялог з глядзельнай залай. Ягоныя героі заўзята абвяргаюць састарэлыя ісціны і абавязкова пацвярджаюць класічныя маральныя пастулаты. Нават выконваючы ролі адмоўных персанажаў, якія актыўна раздражняюць уласнай дробязнасцю і зацятасцю, ён здатны даказваць -- ад процілеглага -- жыццёвую неабходнасць чалавечай дабрыні. Уласна кажучы, акцёрская асаблівасць Шэлестава -- у здольнасці праз ролі ўзняць чалавечую годнасць да ўпэўненай вышыні. Са сцэны ён звычайна звяртаецца да простых людзей, якіх у глядзельнай зале большасць. А значыць, можна разважаць пра універсальны акцёрскі дар, падмацаваны мяккай сумленнасцю і палкай эмацыйнасцю. Гэта пацвярджаецца сыгранымі цягам жыцця ролямі, сярод якіх: Освальд («Здані» Г.Ібсена), Джэк («Усё ў садзе» Э.Олбі), Эліэйзера («Цяжкія людзі, або Жаніх з Іерусаліма» І.Бар-Іосефа), Слава («Улюбёнцы лёсу» А.Паповай), Паўлін, Клешч («Ягор Булычоў і іншыя», «На дне» М.Горкага), Беркутаў («Ваўкі і авечкі» А.Астроўскага), Напалеон («Ад’ютант-ша Яго Вялікасці» І.Губача). Асаблівая старонка ягонай творчасці -- праца над монаспектаклямі. Надзвычай уражваюць у ягоным выкананні «Рахманая» паводле Ф.Дастаеўскага, «Нобіль -- барвяны ўладар» паводле аповесці «Сівая легенда» У.Караткевіча, «Камедыя пра Барыса Гадунова і Грышку Атрэп’ева» паводле А.Пушкіна.
Далей
Мастацкі дзённік Яўгена РАГІНА
Аншлагі хатніх кінатэатраў
Зайздрошчу тым, у каго няма тэлевізара. Ягоную адсутнасць на сёння не лічу прыкметай жабрацтва. Хутчэй -- пазнакай элітарнасці і гарантыяй духоўнага і душэўнага здароўя. Я -- нездаровы. Таму штовечар самнамбулічна пстрыкаю тэлевізійным пультам у жаданні спатоліць прагу глядацкага катарсісу. І пастаянна згадваю пры гэтым любімых Стругацкіх: «Тэлевізар... Сапраўды фантастычны канцэнтрат намаганняў, таленту тысяч найцудоўнейшых розумаў нашага часу! Для таго, каб цяпер вось, вярнуўшыся з працы, дзесяткі мільёнаў стомленых людзей раз’юшана пераключалі каналы, не ў сілах вырашыць: што выбраць? Натхнёнага пільшчыка на скрыпцы, альбо буйны потны натоўп самадзейных танцораў, альбо маркотных і коснаязыкіх спецыялістаў за круглым сталом?».
Далей
Гутаркі пра кіно
«Рэжысура -- інструмент унутры цябе»
Андрэй Звягінцаў нарадзіўся (1964) у Новасібірску. Скончыў акцёрскі факультэт ГІТІСа ў Маскве. Браў удзел у тэатральных праектах, здымаўся ў фільмах. Як рэжысёр дэбютаваў у 2000 годзе на тэлебачанні. У 2003-м зняў поўнаметражны фільм «Вяртанне». Стужка атрымала двух «Залатых ільвоў» на Венецыянскім кінафестывалі. Фільм набываецца для пракату ў 32 краінах свету, вылучаецца на «Оскара», узнагароджваецца Еўрапейскай кінаакадэміяй у намінацыі «адкрыццё года», ушаноўваецца трыма «Залатымі арламі» і дзвюма «Нікамі» расійскіх кінаакадэмікаў…
Фільм А.Звягінцава «Выгнанне» атрымаў «Залатую пальмавую галіну» ў Канах за лепшую галоўную мужчынскую ролю, якую выканаў Канстанцін Лаўроненка. Адразу пасля гэтага рэжысёр прыехаў у Сочы на «Кінатаўр», усяго на два дні, але час для інтэрв’ю знайшоў.
Далей
Культурны пласт
Загадкі Полацкага храма
У паўночна-заходнім раёне Полацка (былым загарадным Сяльцы) стаіць невялікая царква Спаса-Праабражэння Еўфрасіннеўскага манастыра. У ёй, як у каштоўным абрамленні, знаходзіцца жамчужына старажытнабеларускай мастацкай культуры -- фрэскавы жывапіс сярэдзіны ХІІ ст. Загадкавыя сюжэты яго унікальныя па сваім змесце. Гэта адзіны ўзор роспісаў так званага старажытнарускага перыяду, дзе ў такой цэласнасці захавалася ўся іх сістэма. Пабудавана і распісана царква па заказе князёўны, унучкі Усяслава Чарадзея, знакамітай асветніцы краю святой Прападобнай Еўфрасінні Полацкай.
Далей
Каментарыі (2)
Intra et extra
Любоў напалам з болем
Лёс Уладзіміра Крываблоцкага для сённяшняга часу і характэрны, і па-свойму унікальны. Мастак існуе ў пастаянным дыялогу з часам, ён і адкрыты свету, і замкнёны ў сабе. Як майстра яго нельга ўспрымаць адназначна. Манументальнае і станковае ў яго творчасці актыўна ўзаемадзейнічаюць. У манументальных аб’ектах мастак закранае грамадска значныя тэмы. Але і ў станковым жывапісе У.Крываблоцкі будуе складаныя прасторавыя кампазіцыі, манументальныя па гучанні, абагульнена-дэкаратыўныя па пластычнай будове. У іх адлюстравана вызначаная жыццёвая філасофія мастака, у якой асноўнае месца займаюць пытанні хуткаплыннага і вечнага, зямнога і нябеснага, былога і цяперашняга. У яго палотнах няма быту, але ёсць быццё, ёсць твары людзей, якія жывуць у духоўнай згодзе з сабой. Гэты свет узнёслы, ён адарваны ад дробнага і нязначнага. У манументальных роспісах, на жывапісных палотнах У.Крываблоцкага адчуваецца подых стагоддзяў -- ХХ-га, ужо і ХХІ-га… Каранёвая сістэма яго мастацтва складаная, але ў творчасці няма герметызму (які немагчымы тут па вызначэнні), не адчуваецца нават імкнення да яго.
Далей
Кропкі над «і»
Неарамантыка, экспрэсіянізм і псіхааналіз
Здаецца, зусім нядаўна тое было. На пачатку 1990-х у айчыннай культуры здарыўся сапраўдны оперны бум. На сцэне Нацыянальнага акадэмічнага тэатра оперы Беларусі адна за адной з’явіліся пастаноўкі «Майстра і Маргарыты» Яўгена Глебава, «Князя Наваградскага» Андрэя Бандарэнкі, «Візіту дамы» Сяргея Картэса. Такім быў «адказ» нашых кампазітараў на тэктанічныя зрухі ў грамадска-палітычным жыцці рэспублікі.
Далей
Каментарыі (10)
Мастацкі дзённік Алесі БЕЛЯВЕЦ
Гісторыі прыватных адкрыццяў
Зімовыя святы сталі тэмай многіх сталічных выстаў, а гульня -- адпаведна – вельмі дзейсным метадам трансфармацыі экспазіцыйнай прасторы. На перадкаляднай выставе «Баль каралёў» (Нацыянальны мастацкі музей) было прадстаўлена відэа, фатаграфіі сталі часткай аб'ектаў, а артэфакты стварылі ілюзорную прастору, у якой увасабляцца магло ўсё. Галерэя «Універсітэт культуры» адзначала стары Новы год выставай жывапісцаў В.Пешкуна і Г.Сілівончык, творы якіх найбольш адпавядалі ўвасабленню гэтай святочнай тэмы ў сценах галерэі.
Далей
Сайт переехал на новый адрес – kultura-info.by
|
Рэдакцыйна-выдавецкая ўстанова |