Ужо на выездзе з гэтага населенага пункта ў мяне адбылася хуткаплынная размова з жанчынай-веласіпедысткай — работніцай сельскагаспадарчага вытворчага кааператыва. У тутэйшы Дом культуры яна не ходзіць — некалі, па сваёй гаспадарцы маса ўсялякіх спраў. Дзеці яе, паступіўшы ў інстытуты, раз’ехаліся па гарадах. Назад вяртацца не збіраюцца, уладкаваліся там. “І куды вяртацца? — задала мая суразмоўніца рытарычнае пытанне і сама ж на яго адказала. — Толькі на тыя грошы, што мы атрымліваем, сям’і не падымеш”. Не на пазітыве праводзілі Раздзялавічы аглядальніка “К”. А пачыналася ўсё…

Нечаканымі на прызнанні зрабіліся для мяне мае гутаркі з некаторымі жыхарамі самага буйнога аграгарадка Ганцаўшчыны. Я нават на нейкія імгненні губляўся, пачуўшы раптоўныя споведзі візаві. Але хутка зноў як ні ў чым не бывала працягваў “катаваць” іх на прадмет асаблівасцяў нацыянальнай культуры ў вёсцы, якая ў адным і тым жа населеным пункце існуецца па-рознаму…

“У нас вялікая радасць!” — такімі словамі сустрэла мяне ў Астрамечава дырэктар Дзіцячай школы мастацтваў Таццяна Пракаповіч. Гледзячы на яе шчаслівы твар, мне чамусьці ўспомнілася рэпліка Рубіка з кінакласікі “Міміно”: “Ведаеш што, я табе разумную рэч скажу, але толькі ты не крыўдуй: калі мне будзе прыемна, я так давязу, што табе таксама будзе прыемна”. І яшчэ не ведаючы ў чым справа, і мне стала радасна. А прычына цудоўнага настрою маёй суразмоўніцы заключалася ў наступным: у ДШМ ідзе доўгачаканы рамонт…

Даведаўшыся пра паездку аглядальніка “К” у “свой” раён, начальнік аддзела ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі Ганцавіцкага райвыканкама Віктар Супрун настойліва парэкамендаваў мне паспець зазірнуць у Раённы дом рамёстваў у самім горадзе. “Кіруе ім сапраўдны прафесіянал у галіне культуры Ала Васільеўна Занька, — паведаміў ён. — Будынак, у якім знаходзіцца ўстанова, адрамантавалі ў канцы 2017-га года так, што паказаць яго сёння не сорамна чыноўнікам самых высокіх рангаў. Адно задавальненне кіраваць ім! Дакранаючыся ж непасрэдна да дзейнасці Дома рамёстваў, скажу наступнае: працуе ён не горш, чым арганізацыі падобнага профілю краіны. Галоўнае — удалося захаваць пераемнасць пакаленняў. Да нядаўняга часу ў раёне пражывалі чатыры ўмельцы, што насілі званне народны майстар Рэспублікі Беларусь. (На жаль, ткачыхі і вышывальшчыцы Феаніі Яўстаф’еўны Крысюк ужо няма на гэтым свеце.) На змену ж заслужаным спецыялістам, ім у дапамогу заўсёды гатовыя прыйсці іх вучні, якія толькі яшчэ ўчора пачыналі навучацца рамёствам”. Ігнараваць запрашэнне Віктара Міхайлавіча я, вядома, не мог…

Буразь — вёска, якая як нельга лепш падыходзіць у якасці ілюстрацыі таго, што адбываецца ў тых месцах, дзе дэмаграфічная сітуацыя аптымізму зусім не выклікае, з сельскай культурай. Дзеяслоў “выжывае”, верагодна, найбольш дакладна характарызуе сітуацыю і з ёй, і з такімі населенымі пунктамі. Прачытаўшы ніжэйзгаданы матэрыял, напэўна, хтосьці назаве Буразь вёскай неперспектыўнай у плане свайго далейшага развіцця. Але мне вельмі хочацца верыць у тое, што яе жыхары ніколі не стануць гаварыць аб родным кутку і яго культуры “дажывае”…

200-гадовую борць у гэтым гарадскім пасёлку бачыць мне так і не давялося. Да майго прыбыцця ў Лельчыцы яна, наколькі я зразумеў, стаяла ля ўваходу ў мясцовы краязнаўчы музей. Але, мабыць, даведаўшыся пра слабасць карэспандэнта “К” да мёду і ўсяго таго, што з ім спалучана, супрацоўнікі ўстановы на ўсялякі выпадак артэфакт прыбралі? Жарт. Яго проста рыхтуюць да пераезду ў іншае месца — у музейную залу, якая павінна адкрыцца да канца года і ў якой будзе прадстаўлена бортніцтва. Ну а што такое старажытны промысел для краю, дзе я нядаўна пабываў, ведае і Віні-Пух. У краіне ж нашай элемент нематэрыяльнай спадчыны “Лясное бортніцтва Палесся” наогул мае статус гісторыка-культурнай каштоўнасці. Аднак мой сённяшні аповед толькі ў невялікай ступені тычыцца пчол…

У наступным годзе вёсцы Свяцілавічы (зараз аграгарадок) споўніцца 455 гадоў. Напэўна, у гонар юбілею гулянні “накрыюць” яе не абы якія. І арганізаваць на належным узроўні святочныя мерапрыемствы тут ёсць каму: так меркаваць я стаў пасля таго, як азнаёміўся з дзейнасцю мясцовых устаноў культуры. Можа быць, у дні ўрачыстасцяў наведае гэты населены пункт папулярны артыст тэатра і кіно Антон Макарскі, унук расійскага акцёра Міхаіла Каплана, что тут нарадзіўся. А пакуль давайце зазірнем сюды мы з вамі…

У вёсцы Іванічы я быў мэтанакіравана каля года таму, а нядаўна яе, так скажам, праязджаў. Але паспеў даведацца ад Ларысы Арэхавай — музейнага наглядчыка і прыбіральшчыцы ў тамтэйшым Раздзеле экспазіцыі народнага побыту, які ўваходзіць у склад Чэрвеньскага раённага краязнаўчага музея, што зімой будынак не будзе ацяпляцца, як і ў мінулую халодную пару. Мясцовыя жыхары адзіны ачаг культуры ў гэтым населеным пункце пераважна называюць клубам, бо адкрыўся ён у 1971-м як клуб, з часам ператварыўшыся ў сельскі Дом фальклору, а пасля аптымізацыі ў 2010-м стаў Раздзелам музея. Па сутнасці ён сапраўды рознапрофільны: у ім выстаўлены прадметы даўніны — шматлікім з іх не адна сотня гадоў, тут рэпеціруе і выступае фальклорны гурт “Вечарына”, а летам — дзеці, што прыязджаюць у вёску на вакацыі. Тады да амаль сотні пастаянных насельнікаў — узросту ў асноўным пенсійнага, дадаецца, напэўна, яшчэ столькі ж чалавек. І культурныя мерапрыемствы праходзяць адно за адным…

Сельскі Дом культуры аграгарадка Прусы незвычайны не тым, што ў краіне такіх па памерах будынкаў, у якіх функцыянуюць установы адпаведнага профілю, па пальцах адной рукі можна злічыць — трапляюцца ў вёсках будынкі і больш кампактныя. Як мне думаецца, у любога чалавека, нават не звязанага па родзе сваёй дзейнасці з культурай, у першую чаргу цікаўнасць павінен выклікаць той, хто стаіць на чале СДК. Ну, а ўжо ў другую і ў наступныя — чым слаўны ён у працы…