Тады знікалі людзі — мільёнамі… Знікалі цэлыя народы. У маёй дзіцячай калекцыі меліся паштовыя маркі з даваеннай серыі “Народы СССР”, якіх ужо не было ў пасляваенных каталогах з прапушчанымі нумарамі: “Немцы Паволжжа”, “Асяціны”, “Чэчэнцы”, “Яўрэі Бірабіджана”… Знікалі кнігі, газеты, партрэты… Знікалі — беззваротна! — адзіныя экземпляры аўтарскіх рукапісаў… Знікалі часопісы. З хітрыкамі і цішком здабыў я са спецсховаў Ленінкі тры нумары “Узвышша” за 1929 год з таленавітым сатырычным — ды, на жаль, няскончаным — раманам “Пратарчака жыцця, або Запіскі Самсона Самасуя”. І вось тады, экранізуючы гэты ўнікальны для беларускай літаратуры твор, натрапіў я на сляды… Не, дакладней, тады мне толькі пачуліся-прымроіліся нейкія гаснучыя адгалоскі, глухое рэха, а вось пазней, праз гады, я зацікаўлена і заўзята кінуўся на пошукі зніклага тэатра.

У 1926 годзе ў культурным жыцці Мінска адбываецца падзея, якую відавочцы запомняць надоўга. Горад, хай сабе і праездам, наведваюць зоркі Галівуду — легкадумная Мэры Пікфард і рэспектабельны прыгажун Дуглас Фербенкс. А ў верасні 1930 года ў сталіцу БССР завітае знакаміты індыйскі паэт і філосаф Рабіндранат Тагор. Такія візіты сталі магчымымі дзякуючы міжнародным культурным кантактам, якія наладжвала маладая савецкая рэспубліка. Між іншым, шмат у чым да гэтай справы спрычыніліся знакамітыя беларускія пісьменнікі.