Штотыднёвая грамадска-асветнiцкая газета
Выдаецца з кастрычнiка 1991 года
Мельпамену выклікаюць "на біс"!
Рыхтавацца да Сусветнага дня тэатра творчыя калектывы пачынаюць загадзя — і не толькі рэпеціруюць, што цалкам зразумела, але і некаторыя святочныя мерапрыемствы праводзяць напярэдадні.
Пінскі эксперымент
У Пінску Брэсцкай вобласці працягваецца стварэнне мясцовага кластару па вырабе музычных інструментаў. Пачынальнікі гэтай справы — пінскія майстры Руслан Макарэвіч, Мікалай Ярмальчук, Юрый Дубнавіцкі і некаторыя іншыя. А цяпер да іх далучаюцца і маладыя вучні, якія, з дапамогай больш вопытных настаўнікаў, вучацца размаўляць з музычнымі інструментамі “на ты”.
Косаўскі палац: па прыступках аднаўлення
У адпаведнасці з рашэннем выніковай калегіі Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь, якая адбылася 18 лютага, была звернута ўвага на неабходнасць завяршэння работ другой чаргі па рэстаўрацыі неагатычнага палаца ў Косаве Івацэвіцкага раёна. Якія этапы ўжо былі пройдзеныя на шляху аднаўлення аднаго з найвыдатнейшых помнікаў беларускай неаготыкі, і якія задачы яшчэ патрабуюць вырашэння?
Ізноў пра Галошава, або Як вярнуць сядзібе ХІХ стагоддзя славутую назву “Беларускі Манчэстар”
З вясны 2019 года рэдакцыя “К” пільна сочыць за лёсам сядзібы роду Цюндзявіцкіх у Галошава, што ў Талачынскім раёне Віцебскай вобласці. За гэты час мы тройчы пабывалі ў Галошава. І некалькі разоў пісалі пра гэты дзіўны аб’ект, які ў пачатку ХХ стагоддзя атрымаў неафіцыйную назву “Беларускі Манчэстар”. А ўсё праз тагачасных дбайных гаспадароў, якія некалі пераўтварылі сваю сядзібу ў буйны прамысловы цэнтр. Зараз у Галошава пакуль “няма таго, што раньш было”. Большая частка драўляных гаспадарчых пабудоў знікла, і смуткаваць над іх лёсам няма часу. Бо пад пагрозу поўнага знішчэння патрапілі ўжо апошнія будынкі — сядзіба (1897), гаспадарчы корпус (1914) і стайня (1908) (усе з якаснай мясцовай цэглы). На жаль, калісьці сядзіба патрапіла ў “ПЕРЕЧЕНЬ объектов, подлежащих списанию с последующим сносом и рекультивацией земельных участков в 2021 году” Віцебскага абласнога выканаўчага камітэта. Справа ў тым, што да гэтага часу сядзіба не мела ахоўнага статусу. Але эксперты і адмыслоўцы ўпэўнены, што сядзіба Цюндзявіцкіх у Галошава валодае прыкметамі гісторыка-культурнай каштоўнасці. Таму лічаць мэтазгодным, каб Віцебскі аблвыканкам прапрацаваў пытанне аб наданні такого статусу.
З пажаданнем перамогі! Ад Барысава — Віцебску
Трэці год запар прадстаўнікі Беларусі на міжнародных песенных конкурсах фестывалю “Славянскі базар у Віцебску” вызначаліся вялікімі шоу-канцэртамі ў горадзе са статусам “Культурнай сталіцы года” — сёлета гэта Барысаў, і ў прамым эфіры тэлеканала “Беларусь 3”. У суботу 20 сакавіка канкурсантаў, што ўжо заваявалі права стаць фіналістамі адборачнага тура, прымала сцэна барысаўскага Палаца культуры імя М. Горкага. Перамогу святкавалі два юнакі — 13-гадовы Канстанцін МАЗУРКЕВІЧ і 20-гадовы Данііл МЫШКАВЕЦ, абодва з Мінска: іх мы і ўбачым на юбілейным ХХХ Міжнародным фестывалі мастацтваў “Славянскі базар у Віцебску — 2021”, што пройдзе ў ліпені. Як адбываўся фінал адбору — у нашым расповедзе.
Як “выгадаваць” абрадавы турызм
COVID-19 адчувальна паўплываў на міжнародны турызм, але адначасова з гэтым даў вялікі штуршок для развіцця турызму ўнутранага. Сёння ў краіне яму надаецца асаблівае значэнне, і тут немалаважную ролю адыгрываюць установы культуры. Таму гэтай тэме і быў прысвечаны флэш-семінар для работнікаў устаноў культуры, бібліятэкараў, кіраўнікоў фальклорных калектываў, спецыялістаў па этнаграфіі, фальклоры і рамёствах Гродзенскага раёна на тэму “Event-туры ці абрадавы турызм як драйвер развіцця сельскага турызму”. Флэш-семінар прайшоў днямі на базе музея “Код памяці” ў Зарачанскім Доме народнай творчасці і ў рамках традыцыйнага абраду “Гуканне вясны“ ў вёсцы Жытомля.
Магія зашыфраванага тэксту
Майстэрства маляваных дываноў на Віцебшчыне калісьці квітнела, а ў ХХІ стагоддзі яго даводзіцца адраджаць. Адзін з першых майстроў, што ўсур’ёз заняўся маляванкамі ўжо ў новыя часы, больш за тое — што навучыў і заахвоціў іншых, чый вопыт і веды сталі падмуркам для адраджэння традыцыі на віцебскіх землях, — Ірына ЦЕРАШКОВА з Лёзна, член Беларускага саюза майстроў народнай творчасці. Яе маляванкі сярод усіх вылучаюцца — Ірына пайшла далей за простае паўтарэнне традыцый, знайшла сваю тэму і выпрацавала сваю стылістыку, да яе дываноў можна ставіцца як да сапраўдных мастацкіх твораў. А менавіта ў гэтым, магчыма, і палягае моц традыцыі — у развіцці. Як сучаснага творцу знайшло мастацтва мінулага і якой магіяй завабіла? — Абмяркуем з Ірынай Церашковай.
Дзівоснае дрэва тэатра
Майму роднаму гораду Маладзечна пашчасціла. 30 гадоў таму было прынята рашэнне аб стварэнні прафесійнага тэатра на базе дзеючага народнага аматарскага. Новай установе культуры быў прысвоены статус “абласны”, хаця геаграфічна ён дыслакуецца ў раённым цэнтры. Так што можна з пэўнасцю сказаць, што Мінскі абласны драматычны тэатр будзе адзначаць падвойнае свята — 27 сакавіка — Сусветны дзень тэатра, і непасрэдна сваё — у красавіку.
Выстава, на якой нельга фатаграфаваць
Не тое, каб зусім нельга, але на ўваходзе ў залу аб’ява з просьбай да наведвальнікаў выставы ўстрымацца ад фатаграфавання і відэаздымак твораў экспазіцыі. Не ведаю, магчыма, гэта клопат пра тое, каб не былі парушаны правы юрыдычных асоб, якім гэтыя творы належаць, каб не з’яўляліся “пірацкія” рэпрадукцыі. А мо прычына ў тэматыцы работ…
Сакрэты “гуменаўскіх” фарбаў
Заўтра, 28 сакавіка, Феліксу Фёдаравічу Гумену — восемдзясят. Скажу адразу са спакойнай упэўненасцю: гэта не толькі лідар беларускай акварэлі на працягу апошніх, скажам, чатырох дзесяцігоддзяў, але і адзін з найбуйнейшых прадстаўнікоў нацыянальнай культуры наогул. Больш за тое, сябруючы з мастаком, магу смела сцвярджаць: Гумен даўно ўжо выйшаў за рамкі, так бы мовіць, беларускай творчай “ментальнасці” і “рэгіянальнасці”. Яго мастацкая папулярнасць у краінах бліжняга і дальняга замежжа — таму пацвярджэнне. Мне здаецца, што сёння ў нашым мастакоўскім асяроддзі, у тым ліку і ў маладых творцаў, ужо рэдка можна сустрэць такую гуменскую асаблівасць, як добразычлівасць — творчая і чалавечая. Відавочна, гэта ўнутраная сутнасць і трывалая аснова ўнікальнага таленту.
Час зямных анёлаў
Кажуць, падчас Другой сусветнай вайны Чэрчылю прынеслі на разгляд бюджэт краіны. Ён пагартаў дакумент і запытаўся: “А дзе выдаткі на культуру?” “Дык вайна ж ідзе, якая культура!” — адказалі памочнікі. Чэрчыль раз’юшыўся: “Калі няма культуры, дык навошта мы тады ваюем!” Выснова наступная. Самадастатковасць дзяржавы — у самадастатковасці яе нацыянальнай культуры. І нашы клубнікі, музейшчыкі ды бібліятэкары ніколі не павінны на гэта забывацца. Яны і не забываюцца збольшага. Прынамсі, у нашых пазаштатных аўтараў заўжды ёсць пра што распавесці.
Муза гармоніі, якая хацела стаць парашутысткай
У нядзелю 21 сакавіка адзначыла сваё 95-годдзе адна са старэйшых музыказнаўцаў нашай краіны — кандыдат мастацтвазнаўства, прафесар, заслужаны работнік вышэйшай школы Беларусі Калерыя СЦЕПАНЦЭВІЧ. За больш як 60 гадоў, аддадзеных працы ў Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі (з іх больш за 20 — прарэктарам па вучэбнай і навуковай рабоце), выпусціла безліч дыпломнікаў, магістрантаў, аспірантаў — прасцей назваць тых, хто ў яе не вучыўся. І гэта будуць хіба даваенныя выпускі. Бо нават сённяшнія студэнты, што не заспелі яе лекцыі, вучацца на яе шматлікіх кнігах, даследаваннях, навуковых і крытычных артыкулах, вучэбных дапаможніках і іншых матэрыялах, прысвечаных беларускай музыцы. Яна і цяпер, ужо некалькі гадоў як на пенсіі, працягвае працаваць. Апошнім часам выдала ўспаміны “Маё жыццё ў гармоніі з музыкай” і два зборніка навуковых артыкулаў — сваіх і свайго мужа і калегі, доктара мастацтвазнаўства, прафесара Георгія Глушчанкі, які пайшоў з жыцця ў 1994-м. Заканчвае яшчэ адну кнігу — па прынцыпе: “ні дня без радка”. А наконт свайго юбілею жартуе: дайце яго ў ракаходзе, паводле поліфаніі (у кіно такі прыём “ззаду наперад” называецца зваротным рапідам) — атрымаецца ўсяго 59.
Як гукалі вясну ў Вязынцы, на радзіме Янкі Купалы
Штогод Дзяржаўны літаратурны музей Янкі Купалы і Студэнцкае этнаграфічнае таварыства ладзяць абрадавую дзею “Гуканне вясны”. Сёлета свята “Гукання”, якое, дарэчы, праводзіцца з 2011 года, прыпала на 22 сакавіка. Мы вырашылі наведаць Вязынку, каб распавесці пра свята нашым чытачам.
Хатынская аповесць Сяргея Селіханава
Дзень Нацыянальнай болю і смутку — так сёння называецца Дзень 22 сакавіка, калі споўнілася роўна 78 гадоў з часу вялікай трагедыі ў беларускай вёсачцы Хатынь. Менавіта тут, вясной 1943 года, гітлераўцы і іх хаўруснікі-паліцаі спалілі зажыва 149 жыхароў, сярод якіх 75 дзяцей. А ўсяго ў перыяд Вялікай Айчыннай было знішчана разам з людзьмі 628 беларускіх вёсак: 186 — так і не былі адбудаваны. Гэта быў сапраўдны генацыд беларускага народа з боку фашысцкіх захопнікаў, і сумнявацца ў гэтым не даводзіцца. Сёння многія загінулыя ў полымі вайны вёскі адзначаны памятнымі знакамі, манументамі і мемарыяламі. Аднак менавіта Хатынскі мемарыял, які па сваёй эмацыйнай, трагедыйна-філасофскай, ідэалагічнай і мастацка-эстэтычнай значнасці амаль адразу пасля яго адкрыцця ў ліпені 1969 года, выйшаў за фізічную мяжу канкрэтнай вёскі і навечна стаў жорсткім знакам масавага знішчэння мірнага насельніцтва на ўсёй тэрыторыі акупаванай Беларусі. Сімвалам, у “плоці” якога — запавет патомкам зрабіць усё, каб такое больш ніколі не паўтарылася.
Нястрымны рух ганчарнага кола
Спакон веку ганчары былі на асаблівым рахунку. Ва ўяўленнях людзей за рухам ганчарнага круга заўсёды хавалася нейкая прывабная таямніца, а ў водблісках полымя ганчарнай печы бачылася асаблівай моцы ачышчальная сіла. Сам жа ганчар уяўляў з сябе вобраз пераўтваральніка грубай матэрыі ў нешта ўзвышанае, пры стасунках з якім свядомасць чалавека прасвятлялася, а сіла духу неймаверна ўзрастала.
Сайт переехал на новый адрес – kultura-info.by

Новы нумар

Рэдакцыйна-выдавецкая ўстанова
"Культура і мастацтва"

© 2007 - 2024 «Культура». Зроблена ў «Вэбпрофі»