“Чырвоная дарожка” — не галоўнае

№ 35 (1370) 01.09.2018 - 06.09.2018 г

Што значыць — зрабіць кінафестываль? Пра што можа распавесці досвед праграмных дырэктароў і менеджэраў кінапраектаў? Якія прагалы і праблемы нашай кінаіндустрыі высвечвае фестывальная практыка? Працягваем даследаванне кінафестывальнай тэмы на прыкладзе галоўнага кінафоруму краіны — фестывалю “Лістапад”. У гэтай падборцы пра свой досвед і клопаты распавядаюць дырэктар кінафестывалю “Лістапад” Анжэліка КРАШЭЎСКАЯ, дырэктар праграм ігравога кіно і фільмаў для дзіцячай і юнацкай аўдыторыі “Лістападзік” Ігар СУКМАНАЎ і дырэктар праграм неігравога кіно Ірына ДЗЯМ’ЯНАВА.

Хто і як даўно

Мінскі Міжнародны кінафестываль “Лістапад” — сябра Міжнароднай асацыяцыі кінапрадзюсараў (FIAP), партнёр Міжнароднай федэрацыі кінапрэсы FIPRESCI, а з гэтага году і ўдзельнік альянсу па садзейнічанні абмену ў сферы кіно “Адзін пояс — адзін шлях”, створанага ХХІ Шанхайскім міжнародным кінафестывалем. За 25 гадоў свайго існавання форум дасягнуў нямалага. Пры гэтым, сёння ўжо мала хто памятае, што вырас ён з невялікай прыватнай ініцыятывы. Новы этап у яго развіцці пачаўся, калі кінафорум выйшаў на дзяржаўны ўзровень — яго падтрымалі Міністэрства культуры краіны і ўлады горада. А прызнанне ў коле міжнародных еўрапейскіх фестываляў адбылося ўжо ў 2010 годзе, калі правядзенне “Лістападу” было даручана цэнтру Art Corporation. Дзякуючы высілкам гэтай каманды, мінскі кінафорум працягвае заваёўваць балы ў публікі і прафесіяналаў.

Ігар СУКМАНАЎ: “Мы трошкі паперадзе кінапрацэсу”

/i/content/pi/cult/707/15481/_opt.jpegСёння “Лістапад” мае шэсць конкурсаў, ладны россып пазаконкурсных праграм, індустрыяльную платформу, скіраваную на развіццё прафесійных стасункаў паміж кінематаграфістамі Беларусі і замежжа. І самае галоўнае: форум можа пахваліцца не толькі колькасным, але і якасным узроўнем — усе госці фестывалю адзначаюць выдатны густ праграмных дырэктараў і адданую працу менеджараў. Ды і сучасны канцэптуальны фармат — акцэнт на кінематаграфіі краін постсавецкага блоку, які прыйшоў на змену колішняму абстрактнаму “фестывалю фестываляў” — вылучае “Лістапад” сярод іншых форумаў Усходняй Еўропы.

— Я добра памятаю, як узнікла ідэя фарміраваць праграму галоўнага конкурсу ігравога кіно, арыентуючыся на кінематаграфіі постсавецкіх краін, — распавядае Ігар Сукманаў. — Ідэя прыйшла падчас прагляду стужкі “Схаванае” Міхаэля Ханеке. Я паглядзеў яе на Канскім кінафестывалі, а праз нейкі час — тут, у Мінску. Ды падзівіўся таму, наколькі рознай была рэакцыя публікі. Стала відавочна, што тыя праблемы, якія хвалююць заходняе грамадства, у нас успрымаюцца па-іншаму. Да прыкладу, сітуацыя з нелегальнымі бежанцамі, звышактуальная для Заходняй Еўропы, для многіх тут падаецца нечым вельмі далёкім. А вось эканамічныя пературбацыі, якія перажывае герой той ці іншай краіны, выклікаюць жывую цікавасць. Як і тэма персанальнай адказнасці: раней за нас усё вырашала дзяржава, а сёння мы павінны і самі прымаць важныя для жыцця рашэнні.

І атрымоўваецца, што краіны, якія мелі камуністычнае мінулае, падзяляюць з намі гэта поле праблем. Захацелася сабраць у адну праграму фільмы, што канцэнтруюць токі і хваляванні, актуальныя ў нас. Ды ва ўзаемадзеянні паміж сабой падобныя фільмы раскрываюцца глыбей, робячы ў той жа час нашу прастору больш адчувальнай.

— А ці лёгка збіраць такую праграму?

— У творчым плане, гэта вялікае шчасце. З пункту гледжання вытворчасці — ёсць свае цяжкасці. І ў першую чаргу яны звязаны з фінансавым бокам.

— З нядаўніх часоў ваша кампанія вымушана падаваць заяўку на тэндар на правядзенне чарговага фестывалю “Лістапад”. Як гэта адбіваецца на стабільнасці працы?

— Не лепшым чынам, вядома, хаця мы і спраўляемся. Як падаецца, у нас да гэтай пары да канца не асэнсавана, што такое кінафестываль, уключаны ў сетку міжнародных падзей. Што б мы там ні казалі пра сваё адметнае аблічча, ёсць міжнародныя стандарты, якіх трэба прытрымлівацца. Алімпійскія гульні ствараюцца па пэўных законах, дзе б яны ні ладзіліся. Тое самае адбываецца і з міжнароднымі кінафэстамі — пры ўсёй розніцы тэрытарыяльнай або ментальнай, яны маюць агульную структуру. А таксама і высакародную місію — даваць магчымасць свету даведацца пра тое, што адбываецца ў нас. Згодна з паўсюднымі стандартамі, дырэкцыя такіх фэстаў павінна працаваць на пастаяннай аснове, а не ад тэндара да тэндара.

— Але ж конкурс спараджае канкурэнцыю і дае магчымасць з’явіцца новым гульцам на гэтай арэне…

— Прывяду такі прыклад. Берлінскі кінафестываль перажывае значную кадравую пературбацыю. Дзітэр Кослік, які на працягу дзесяцігоддзяў узначальваў Берлінале, сыходзіць на пенсію. Яму шукаюць замену, прыцягваюць новых людзей. Але ўсё гэта адбываецца вельмі беражліва: супрацоўніцтва з дырэкцыяй Косліка працягваецца, каб зрабіць пераход да новага кіраўніцтва як мага больш плаўным. І заснавальнікі разумеюць важнасць гэтай пераемнасці: кінафорум мусіць захаваць сваю місію і прыцягальнасць.

— Міжнародны форум успрымаецца як штогадовае свята. А наколькі ён уплывае на будні нашай кінаіндустрыі?

— Такая залежнасць — проста неаспрэчная, прычым яна мае двухбаковы характар. Кінематаграфія Францыі, Германіі, Італіі ўпэўнена стаіць на нагах,  — і, адпаведна, Каны, Берлінале, Венецыянскі кінафестываль квітнеюць. Туды ўкладваюцца ўсе — спонсары, партнёры, прыватныя і дзяржаўныя інвестары. Нам жа даводзіцца ісці трошкі паперадзе працэсу, заклікаючы бізнес укладацца не толькі ў сам фестываль, але і ў нашу кінаіндустрыю, якая толькі пачынае фарміравацца. І ў гэтым сэнсе наша праца ўскладняецца.

— Ты маеш на ўвазе, што агульная пазіцыя нашай індустрыі ўплывае і на прыцягальнасць “Лістападу” для спонсараў?

— Менавіта. У беларускага бізнесу пакуль не выпрацавалася акрэсленага стаўлення да беларускага кіно. Таму ён і не спяшаецца з укладаннямі. Да ўсяго, звышзадачу фестывалю часта не ўсведамляюць нават прафесіяналы. Ва ўяўленні многіх “Лістапад” па-ранейшаму застаецца “чырвонай дарожкай” з зоркамі на ёй, а ўсё астатняе — нейкі даважак. Аднак у нашай сітуацыі рабіць усю стаўку на зорак і запрашаць іх адно дзеля прыгожага дэфіле — гэта, лічы, выкідваць грошы на вецер.

— Чаму?

— А навошта тая ж Ніколь Кідман прыязджае ў Каны ці Берлін? Пакрасавацца ў прыгожым строі? Пракаціцца на яхце? У першую чаргу, яна прыязджае туды прасунуць фільм са сваім удзелам. Каб стужку, у якой яна задзейнічана, купілі не 22 краіны, а 122! Гэта інтарэсы камерцыйнага кшталту. Гэта — бізнес. У нас ёсць падобны кінарынак? Наўрад ці. Дык што тады рабіць у Беларусі Ніколь Кідман?

На жаль, у нашым грамадстве многія яшчэ па-ранейшаму вераць у казачныя сюжэты. І чакаюць, што аднойчы ў нас з’явіцца рэжысёр, які адразу патрапіць на фестываль класа “А” і заваюе там Гран-пры. Што прыедзе нейкая зорка — і адразу пацякуць ракой інвестыцыі. Мы хочам, каб у нас было як у Канах. Але ў Канах і падобных фестывалях класа “А” гэты парад бляску, гламуру, яскравых перамог — верхавіна айсбергу. Пад вадой — індустрыя, якая ўпісана ў сусветны кінарынак, мноства сумесных кінапраектаў, укладанні ва ўласны кінематограф і яго інфраструктуру, якая ўключае ў сябе і фестываль. Што з гэтага ёсць у нас?

Таму ўвесь час мы імкнёмся дагрукацца да прафесійнай супольнасці — спадарства, “вабноты” фестывалю непарыўна звязаны са становішчам нашага кінематографа. Дык, можа, лепш канцэнтраваць увагу на другім, каб у выніку атрымаць першае?

 — У чым сёння мае патрэбу “Лістапад”?

— У першую чаргу, неабходна развіваць індустрыяльную платформу як месца кантакту маладых рэжысёраў і замежных спецыялістаў. Нам трэба вучыцца інтэгравацца ў сям’ю еўрапейскага, сусветнага кіно, каб далей наш кінематограф не застаўся сам насам з сабою.

У нас ужо з’явіўся такі прыклад як стужка Дар’і Жук “Крышталь”, зробленая ў кааперацыі з чатырма краінамі. Гэта тое, чаму трэба вучыцца іншым. Гэты поспех — плён разумення таго, як ствараецца кіно сёння, як важна выходзіць за межы закрытай прасторы, умець шукаць замежных партнёраў і дамаўляцца з імі. Прычым дзякуючы фільмам Дар’і Жук, Юліі Шатун, іншых маладых кінематаграфістаў, у свеце пачынае прачынацца цікавасць да беларускага кіно. І важна скарыстацца гэтым момантам, не ўпусціць яго, каб у выніку кінематаграфіі суседніх краін не пакінулі нас ззаду. Каб рушыць наперад, сёння трэба найперш укладвацца ў маладых, у нашыя таленты, а не рупіцца пра зорак, якія будуць забаўляць нас на адкрыцці.

— Ты казаў пра ўкладанні ў інфраструктуру фэсту. Якога плана яны мусяць быць?

— “Лістападу” даўно патрэбны “фестывальны палац”, прыстасаваны да паказу кіно. З добрым гукам, зручнымі крэсламі, якасным кінапраектарам. У цэнтры горада, а не на яго ўскраінах. Адпаведна, такое месца зробіць форум больш прыцягальным з боку партнёраў і спонсараў, бо для іх гэта таксама будзе знакам пэўнага прэстыжу. На жаль, сёння мы не маем падобнага цэнтра, “сэрца” фестывалю, і гэта, вядома, не ідзе нам на карысць.

— А ці адчуваеце вы, што фестываль — менавіта мінскі?

— Складанае пытанне. На жаль, камусьці мы да гэтай пары падаемся фестывалем для купкі кінаманаў. Разумення фестывальнай пляцоўкі як месца сустрэчы ўсіх, для каго паняцце ўнутранай асветы з’яўляецца надзённым пытаннем, пакуль не прыжылася. У гэтым, на маю думку, корань усіх праблем.

Мэрыя Кан ганарыцца Канскім кінафестывалем, улады Берліна — Берлінале і гэтак далей. Усё таму, што гэтыя праекты робяць імідж горада ды ў цэлым краіны прывабнымі і вядомымі. Фестываль як магчымасць кінематографу ідэй, думак, абліччаў паўстаць над выключна спажывецкімі каштоўнасцямі і фарміраваць інтэлектуальную эліту краіны. Ёсць разуменне гэтай культуртрэгерскай місіі — і, адпаведна, укладанні ў фестываль, давер да яго. А ў нашых варунках працэс трымаецца перадусім на энтузіязме і добрай волі.

Анжаліка КРАШЭЎСКАЯ: “Змены неабходныя як паветра”

/i/content/pi/cult/707/15481/5809eec17af08_opt.jpegДырэктар кінафестывалю “Лістапад” лічыць, што працэдура тэндара на правядзення кінафоруму, якую муcіць штогод праводзіць кампанія Art Corporation — адзін з самых праблемных аспектаў у арганізацыі вялікага кінафоруму.

— Дык а ў чым, уласна, праблема?

— Па-першае, міжнародны фестываль не робіцца за які тыдзень або нават месяц. Як толькі заканчваецца кінафорум, мы павінны ўжо распачынаць падрыхтоўку да наступнага. Калі спазняемся хоць на дзень, затрымліваецца ўсё: пошук партнёраў, заключэнне дамоваў. Працэдура з тэндарам у гэтым — вялікая перашкода, якая не дае нам адразу паўнамоцтваў каб дзейнічаць. Я ўжо не кажу пра тое, што сяброўства ў Міжнароднай асацыяцыі прадзюсараў (FIAP) апрыёры вымагае ад нас працаваць у фармаце круглагадовай дырэкцыі.

Па-другое, сёння работнікі дырэкцыі працуюць па дамове падраду. Што гэта значыць? Ды хаця б, што на дадзеным этапе, калі фестываль святкуе сваё 25-годдзе, у нас няма архіваў. Людзі адпрацавалі — і сышлі. Адпаведна, пераемнасць адсутнічае. Няма гісторыі фестывалю.

Па-трэцяе, у прамежку паміж фестывалямі наша кампанія мусіць неяк існаваць, аплачваць арэнду офіса, плаціць заробкі людзям. Паколькі прадпрыемства прыватнае, ніякага бюджэтнага фінансавання, зразумела, не прадугледжана. Гэта значыць, што ў дадзены прамежак часу мы, лічы, змагаемся за выжыванне.

— Але ж тэндар — гэта нармальная канкурэнтная сітуацыя, дзе выйграе той, хто прапануе лепшыя ўмовы…

— Так, але толькі не ў выпадку з культурнай імпрэзай! Гэта ўжо зразумелі ў Расіі, калі аднойчы ладзілі конкурс на правядзенне юбілею для Шчукінскага вучылішча. Заяўкі былі ад настолькі далёкіх да культуры інстытуцый, што адразу стала зразумела: калі ім гэта даверыць, на выхадзе будзе фіяска. Ніякая эканамічная выгада не пераўзыдзе той шкоды экасістэме легендаргай установы, якая можа быць нанесена гора-падрадчыкам. І ад працэдуры вырашылі адмовіцца.

Ды і ў чым сутнасць гэтай выгоды, давайце будзем шчырымі. Танная паслуга не заўжды гарантуе якасць! А ў культуры выбар выканаўцы і падрадчыка па прынцыпе “прасцей ды танней” можа нанесці непапраўную шкоду.

— Але апошнім часам усе імкнуцца да дыверсіфікацыі крыніц фінансавання. Наколькі я ведаю, фестываль “Лістапад” таксама мае немалы досвед працы са спонсарамі.

— На жаль, юрыдычная база тут таксама пакуль вымагае жадаць лепшага. Шмат дзе за мяжой актыўна практыкуецца сістэма, калі фізічная асоба ці арганізацыя, якая выдаткоўвае сродкі на культуру, мае падаткавыя паслабленні. У нас жа ў Кодэксе аб культуры прапісана, што ёсць такія пазіцыі, як мецэнат, спонсар — і ўсё! Гаворка пра стварэнне падаткавых ільготаў ідзе ўжо каторы год. Але пакуль іх няма, не выпадае здзіўляцца, чаму так цяжка знайсці бізнес-партнёраў і мецэнатаў!

— І што вы ў дадзеным выпадку прапануеце?

— Вядома, адмяніць тэндар і пачаць далейшыя змены ў заканадаўстве, якія б маглі зрабіць культуру прыцягальнай для інвестыцый. Думаю, праблема сапраўды наспела, і яе трэба вырашаць агульнымі намаганнямі. Вельмі рада, што Міністэрства культуры разумее нашы клопаты ды ідзе нам насустрач па многіх пытаннях.

Сёння свет імкліва мяняецца. І неабходна мяняць сістэму, каб удзельнікі культурнага працэсу маглі працаваць у стабільным рэжыме, маглі планаваць сваю дзейнасць, мелі дасканалыя механізмы супрацоўніцтва. Даўно саспела патрэба ў Фондзе кіно — па прыкладзе таго, які паўстаў, скажам, у Грузіі. Лічу, нам таксама трэба рухацца ў бок яго стварэння. Змены і ўдасканаленні неабходныя як паветра, бо без іх мы губляем самае галоўнае — кадры. Людзі не могуць рэалізавацца і сыходзяць. А без іх што застанецца?

Ірына ДЗЯМ’ЯНАВА: “Для большасці па-ранейшаму застаёмся экзотыкай”

/i/content/pi/cult/707/15481/opt.jpegНапачатку нашай гутаркі запытала ў Ірыны Мікалаеўны, ці ёсць спецыфіка выбару праграмы дакументальнага кіно.

— Мяркую, што не. Выбіраеш добрыя стужкі — і ўсё. Магчыма, у ігравой праграме можна прасачыць змены кінематаграфічнай мовы, жанравыя інверсіі. У дакументальным кіно важны не толькі візуальны
падыход да матэрыялу — хаця і мы часам ладзім спецыяльныя паказы, каб прэзентаваць таленавітыя творы, якія эксперыментуюць з формай. Аднак у першую чаргу нас цікавіць праца з дакументальным матэрыялам: калі плёнка праяўляе час, сутнасць падзей або з’явы. І часта бывае так, што я фільм выбіраю паводле сваіх уражанняў, бо ён паказвае мне штосьці такое, чым мне адразу хочацца падзяліцца.

— Дакументальная праграма, у адрозненне ад конкурсу ігравога кіно, у галоўным спаборніцтве заўсёды мае працы беларускіх дакументалістаў. Вам у гэтым плане прасцей: ёсць з чаго выбіраць.

— Па шчырасці, сітуацыя ў беларускім дакументальным кіно выглядае не такой аптымістычнай, як вам можа падацца. Выбіраць складана. Фільмы вядомай студыі “Летапіс” апошнім часам вельмі “аддаюць” тэлебачаннем — праз сваю часам надта празрыстую зразумеласць і дыктат ненавіснага мне хранаметражу. Калі такое было, каб кіно доўжылася 13 хвілін? Я разумею тыя абставіны, у якіх апынуліся нашы дакументалісты, але лічу, што сёння яны плацяць па сваіх даўгах. Па сутнасці, яны прайграюць сваё кіно, не адстойваючы яго. Я памятаю разгромы на мастацкіх саветах у другой палове 1980-х. Заўвагі ад старшыні Дзяржкіно і дырэктара студыі сыпаліся такія, што ажно сцены трэсліся. І няўжо ніхто не пярэчыў? Ды не, рэжысёры давалі адпор, за кожны кадр біліся да крыві!

— На ваш погляд, сёння гэты бой дакументалісты прайгралі?

— Магчыма, мяне і папракнуць у жорсткай ацэнцы, але лічу, што так. Кіно, асабліва дакументальнае, не можа існаваць без пошуку сутнасных рэчаў, без балючых пытанняў, у тым ліку. Прыгадваю аднога з самых таленавітых нашых рэжысёраў Аркадзя Рудэрмана. Ён казаў пра сваю працу: “Хтосьці мусіць раскачваць гэтую лодку”. Калі ў аўтараў знікае прага шукаць сутнаснае, “раскачваць лодку”, калі ўсё ідзе па накатанай — кіно непазбежна губляе ў якасці.

Сёння нацыянальнае дакументальнае кіно, на маю думку, не выклікае цікавасці ні ў публікі, ні ў саміх дакументалістаў.

— А маладыя імёны? Той жа Андрэй Куціла? Настасся Мірашнічэнка? Я не зусім з вамі згодная…

— Так, Андрэй Куціла — таленавіты рэжысёр. Як і Анастасія Мірашнічэнка — фестывальны лёс яе апошняй карціны вельмі добры. Дзмітрый Махамет зняў проста цудоўную гісторыю. Стыльнае і нечаканае кіно “Саламанка” прапанаваў Руслан Фядотаў, мы яго паказвалі ў нашым конкурсе. Я магу і далей называць імёны, але гэта не мяняе агульнай сітуацыі.

Тут ёсць і такая праблема. Сёння нашы кінематаграфісты — прынамсі, большасць з іх — знаходзяцца ва ўнутранай ізаляцыі, нібыта за “жалезнай заслонай”. Колькі праектаў, да прыкладу, на студыі “Летапіс” было зроблена за апошні час у кааперацыі? Здаецца, пяць, не болей. Мы не можам пахваліцца вялікімі выдаткамі на кіно, Беларусь не такая багатая дзяржава, як, скажам, Расія. Дык чаму не задзейнічаць гэты рэсурс?

— Магчыма, камусьці гэта і не трэба? У дакументальным кіно рэжысёр можа прыдумаць гісторыю і адзін рушыць за ёю.

— Ёсць розныя моманты супрацоўніцтва. Рэжысёру патрэбны аператар, прадзюсар, гукарэжысёр. Напрыклад, што такое многія фільмы Сяргея Лазніцы без нашага гукарэжысёра Уладзіміра Галаўніцкага, які, дарэчы, пачынаў у нас, а сёння працуе па ўсёй Еўропе? Ёсць мантаж, пэўныя іншыя тэхнічныя этапы, якія і робяць дакументальнае кіно паўнавартасным прадуктам, здольным канкурыраваць у пракаце з ігравой стужкай. Дакументалістыка — магчыма, я парушу чыйсьці стэрэатып — зусім нятаннае задавальненне. Чаму не кааперавацца, не шукаць магчымасці рабіць стужкі на якасным узроўні сумесна з аўтарамі іншых краін? Чаму не спрабаваць выйсці з кола знаёмых тэм?

Яшчэ адна важная рэч. Калі глядач не бачыць дакументалістыку ў кінатэатрах, ён з вялікай падазронасцю ставіцца да яе на фестывалях. Колькі людзей пасля паказаў на “Лістападзе” казалі мне, што яны літаральна адкрылі для сябе дакументальнае кіно, выпадкова патрапіўшы на сеанс! Гэта значыць, што для большасці мы па-ранейшаму застаёмся цікавай, але экзотыкай.

— Але вы адчуваеце, што сітуацыя мяняецца? Столькі год працы дакументальнага конкурсу мусяць выхаваць сваю аўдыторыю, якая цэніць дакументальнае кіно.

— Ведаеце, я памятаю, як мы пачыналі ў 2011 годзе. Гэта быў “Цэнтр-відэа” ў ТЦ “Сталіца”, дзе ў трох — чатырох невялікіх залах збіралася публіка. Залы былі паўнюткія, і ўзнікала вельмі асаблівая, даверлівая атмасфера паміж гледачамі і аўтарамі. Лічу, тое быў шчаслівы час. Сёння, прызнаюся, я не адчуваю таго энтузіязму. Нас вельмі добра прымае кінатэатр “Мір”, але досвед апошняга “Лістапада” паказаў, што дакументальнае кіно не карыстаецца вялікай папулярнасцю. Колькасць наведванняў падае, і я неаднаразова трапляла ў сітуацыю, калі мне даводзілася “чырванець” перад аўтарамі. На іх выдатныя фільмы прыходзіла нейкая купка гледачоў. Што з гэтым рабіць — я не ведаю. Магчыма, нам патрэбны кінатэатры з заламі на 30-50 месцаў, не болей. А можа быць, гэта сімптом чагосьці іншага.

— Але ж выйсце неяк шукаць неабходна. Хіба не ў гэтым адна з вашых функцый?

 — Мне падаецца, што місіяй фестывалю павінна стаць прафесійная платформа, дзе нашы рэжысёры могуць атрымаць неабходныя ім веды, адукацыю. Гэта цяпер больш важна, чым нават любімая мною праграма. Сёння маладым аўтарам складана фарміравацца. У Андрэя Куцілы ёсць досвед пітчынгаў, ён знаёмы з тым, як працуе міжнародная сістэма кінарынку. Наста Мірашнічэнка таксама ездзіць па фэстах. Любоў Зямцова спрабуе прабівацца. Але рэжысёрам ніхто не спансіруе іх паездкі на адпаведныя платформы, дзе яны шукаюць сродкі на свае працы. Яны аддадзеныя самі сабе.

Гэтая адарванасць ад сучаснага кінарынку з кожным годам становіцца ўсё больш заўважнай. Яе неабходна кампенсаваць, уступаць у міжнародныя саюзы, удасканальваць заканадаўства, каб ствараць базу для міжнароднага супрацоўніцтва. Нам удалося распачаць дыялог з кінастудыяй “Беларусьфільм” на тэму развіцця кінаіндустрыі — яны згодныя, што зрухі ў гэтым кірунку неабходныя. Магчыма, на наступны год атрымаецца зрабіць асобны праект.

— Дзіўная рэч, але вы — ужо другі праграмны дырэктар, які кажа пра тое, што сувязь паміж буднямі нашага кіно і фестывалем — непарыўная…

— А па-іншаму яно і не можа быць.

 

Аўтар: Дар’я АМЯЛЬКОВІЧ
аглядальнік газеты "Культура"