— Мы пачалі рыхтавацца да гэтай імпрэзы загадзя, адразу пасля таго, як завяршыўся І Фестываль мастацтваў беларусаў свету, што ладзіўся яшчэ ў 2011 годзе ў Мінску ды Віцебску, — адзначыў Міхаіл Рыбакоў. — Але гэта быў не нейкі спецыяльны адбор. Справа ў тым, што менавіта з 2011-га наш Цэнтр пачаў ладзіць конкурс “Культура”, галоўная мэта якога — папулярызацыя беларускай культуры за межамі Беларусі. Штогод нашы суайчыннікі, якія жывуць у блізкім ці далёкім замежжы, дасылаюць нам творчыя справаздачы, фота- і відэаматэрыялы тых імпрэз, што адбыліся ў краінах іх пражывання і з іхнім удзелам. Гэта дае нам магчымасць ацаніць узровень тых або іншых калектываў, артыстаў, выканаўцаў. Менавіта так мы і выбіралі ўсіх тых творчых асоб, якія сёлета прыедуць ды выступяць у Мінску. А яшчэ шмат у гэтай справе нам дапамаглі калегі з Міністэрства замежных спраў Беларусі. Яны парэкамендавалі нам да ўдзелу ў форуме многіх знакамітых артыстаў, мастакоў, фатографаў, якія пражываюць за межамі нашай краіны.
— Наколькі прадстаўнічы будзе сёлетні фестываль у Мінску? Ці шмат чакаецца на ім гасцей?
— Мяркуйце самі: у 2011 годзе ў Віцебск прыехалі беларусы з 12 краін свету, а сёлета ў Мінск завітаюць суайчыннікі з 18 дзяржаў. Гэта прыкладна 250 чалавек. Плюс, натуральна, выступяць і калектывы з Беларусі. Акрамя таго, чакаецца прыезд дэлегацый з Эстоніі і Латвіі, якія выказалі жаданне паўдзельнічаць у форуме па-за квотай, нават за свой кошт. Выступленні калектываў з гэтых краін таксама пройдуць на адной са сцэнічных пляцовак Мінска.
— А якія артысты прыедуць у Беларусь?
— Некаторыя з калектываў ды выканаўцаў, што завітаюць на форум, ужо неаднойчы бывалі і выступалі ў Беларусі. Напрыклад, ансамбль "Кірмаш" з Масквы, які ўдзельнічаў у І Фестывалі мастацтваў беларусаў свету. Але ж многіх артыстаў мы ўбачым упершыню. Згадаю, напрыклад, піяністаў Міхаіла Юркова з Францыі ды Юлію Раманцаву з Іспаніі…
— У чым навізна сёлетняга форуму? Чым ён будзе адрознівацца ад першага падобнага мерапрыемства, зладжанага ў Віцебску?
— Па-першае, як я ўжо казаў, сёлета значна пашырылася геаграфія гасцей. Па-другое, значна вырас узровень выканальніцкага майстэрства ўдзельнікаў форуму: бачым гэта па дасланых нам матэрыялах. Па-трэцяе, першы падобны фестываль ладзіўся ў рамках “Славянскага базару ў Віцебску”, а сёлетні прымеркаваны да Дня горада Мінска. Такім чынам, гэтай акцыяй мы сведчым пра знітаванасць беларусаў замежжа з Беларуссю, з яе сталіцай Мінскам…
— Наколькі насычанай будзе праграма фестывалю? Ці прадугледжана нейкая культурная праграма для гасцей форуму?
— Безумоўна. У першы дзень, 12 верасня, нашых гасцей чакае экскурсія па сталіцы Беларусі, а таксама выезды творчых калектываў і выканаўцаў у аграгарадкі Мінскай вобласці, дзе нашы суайчыннікі зладзяць канцэрты для мясцовых жыхароў. А ў другі дзень усе ўдзельнікі форуму пабываюць у Беларускім дзяржаўным музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны. Наколькі я ведаю, многія з нашых гасцей вельмі зацікавіліся тым, што ў Беларусі адкрыўся новы музей, прысвечаны падзеям мінулай вайны. Таму і было вырашана зладзіць туды экскурсію для ўсіх ахвотных. Затым, у гэты ж дзень, на пляцоўцы каля Палаца спорту, адбудзецца канцэрт самадзейных калектываў беларусаў замежжа. А кульмінацыяй фестывалю стане гала-канцэрт. Ён запланаваны на 14 верасня ў Белдзяржфілармоніі.
— Але ж гэта, мабыць, яшчэ не ўсё…
— Натуральна. У рамках форуму адбудзецца чарговае, пятае па ліку, пасяджэнне Кансультатыўнага савета па справах беларусаў замежжа. Таксама пад час фестывалю запланавана зладзіць шэраг іншых акцый: адкрыццё экспазіцыі “Беларускія мастакі ў свеце”, фотавыстаўкі “Мы — беларусы”… Таксама адбудзецца літаратурная сустрэча з паэтамі і пісьменнікамі беларускага замежжа ў Дзяржаўным літаратурна-мемарыяльным музеі Якуба Коласа.
— Міхаіл Леанідавіч, наколькі я ведаю, для ўсіх удзельнікаў фестывалю Рэспубліканскі цэнтр нацыянальных культур падрыхтаваў падарункі, сярод якіх — шматлікія метадычныя дапаможнікі. Гэта, мабыць, тое, чаго асабліва не стае для працы ў беларускіх суполках…
— Так. Кожны ўдзельнік атрымае ў падарунак нядаўна выдадзены намі дыск “Беларускі танец”, дзе змешчана інфармацыя пра гісторыю станаўлення беларускага танца, адлюстраваны многія яго разнавіднасці, пакрокава распісаны кожны рух, які робяць удзельнікі-танцоры. Гэткі своеасаблівы майстар-клас беларускага танца ў лічбе. Спадзяюся, матэрыял вельмі прыдасца нашым калектывам, што працуюць у суполках. Таксама на гэтым жа дыску мы змясцілі шмат беларускай народнай музыкі, песень, а таксама відэазапісы канцэртаў, якія адбыліся пад час І Фестывалю мастацтваў беларусаў свету. Акрамя таго, у падарункавы набор увойдуць нацыянальны ручнік ды насценны гадзіннік з лагатыпам фестывалю...
— А якую яшчэ падтрымку, акрамя метадычнай, аказвае сёння Цэнтр нацыянальных культур нашым суайчыннікам, якія пражываюць далёка за межамі Беларусі?
— Самую разнастайную. Напрыклад, мы аплачваем выраб сцэнічных строяў для калектываў беларусаў замежжа. Так, летась намі было перададзена ў беларускія суполкі з самых розных краін свету каля пяцідзесяці камплектаў касцюмаў. А сёлета на прадпрыемстве “Белмастацпромыслы” пад заказ нам вырабілі ўжо 65 камплектаў касцюмаў. Большая частка з іх таксама ўжо перададзена артыстам, якія працуюць пры суполках. Акрамя таго, накіроўваем нашым суайчыннікам, што пражываюць за мяжой, разнастайную літаратуру, дапамагаем кансультацыямі і парадамі, арганізоўваем для іх курсы па розных кірунках беларускай народнай культуры, а таксама ладзім майстар-класы пры нашым Цэнтры. Як паказала практыка, усё гэта вельмі запатрабавана.
— І апошняе пытанне: ці плануецца выданне нейкіх матэрыялаў па выніках ІІ Фестывалю мастацтваў беларусаў свету? Акрамя таго, відэазапісы канцэртаў, фотаздымкі з форуму было б няблага размясціць у Інтэрнэце…
— Усе мерапрыемствы, зладжаныя пад час міжнароднага форуму, будуць здымацца на відэа. Пасля гэтыя матэрыялы знойдуць сваё належнае месца ў архіве Цэнтра і будуць выкарыстаны пры запісе наступных дыскаў. На жаль, на нашым сайце пакуль няма магчымасці выкласці ні аўдыя-, ні відэазапісы. Але самым бліжэйшым часам мы павінны атрымаць сродкі на абнаўленне сайта Цэнтра. Так што, мяркую, з цягам часу гэтае пытанне будзе вырашана і кожны ахвотны зможа прагледзець канцэрт ці праслухаць запісы выступленняў з ІІ Фестывалю мастацтваў беларусаў свету, завітаўшы на нашу старонку ў Сеціве.
Фота Юрыя ІВАНОВА