Заснавальнік - Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь
Выдаецца са студзеня 1983 года
Зміцер Сасноўскі
Музыка, які піша кнігі
Сяргей Цімохаў
Багі фальшывыя і сапраўдныя
Цацкі для Цацы
Неаархаіка ў габелене, ткацтве і кераміцы
Арт-крытыка
Паміж набыткам і перспектывай...
Іерогліфы танца
«Дон Кіхот» прыехаў у Токіа
«Intradance». Дыялог менталітэтаў
Міжнародны харэаграфічны фестываль у Маскве
Сайт переехал на новый адрес – kultura-info.by
   
  
/i/content/pi/mast/43/725/9.jpg
У межах мастацкай студыі стасункі вельмі тонкія і складаныя. Найперш паміж дзецьмі — важна звярнуць на сябе ўвагу, падзяліцца навінамі, спытаць парады ці вырашыць спрэчнае пытанне. Паміж выхаванцамі студыі і настаўнікам — апошняму акрамя ведання мовы жэстаў патрэбны яшчэ і мудрасць, і такт, і цярпенне. Арганізаваць дзяцей, такіх рухавых, складана (фатограф згадвае, што ў гэты паскораны рытм надзвычай цяжка было патрапіць). Галоўныя ўзаемадачыненні адбываюцца паміж творцам і яго працай — калі погляд юнага мастака звяртаецца да аркуша з малюнкам, мала што можа адцягнуць яго ўвагу. Хіба што рэзкі рух. Засяроджанасць і пагружэнне ва ўнутраную прастору поўныя і ўсёабдымныя. І тут для фатографа з’яўляецца столькі магчымасцей ухапіць гэтыя тонкія станы душы!

Марына Бацюкова працавала з усімі лініямі стасункаў. У яе работах ёсць і супакойлівая рука педагога, і бурная жэстыкуляцыя яго выхаванцаў, і поўнае паглыбленне ў работу, і звычайныя сцэнкі ў майстэрні ці на пленэры.

Такая шматстайнасць сюжэтаў не лепшым чынам адбілася на агульнай канцэпцыі: абмежаванне правіл гульні (напрыклад, партрэтам ці псіхалогіяй стасункаў) заўсёды дае большую канцэнтрацыю сэнсу.

Але праект сацыяльны, і менавіта гэты складнік выходзіць тут на першы план. Марына Бацюкова сцвярджае, што прынцыпова пазбягала герметычнасці, імкнулася пакінуць праект адкрытым. Нездарма наведнікі адзначалі сацыяльную значнасць выставы: фотаздымкі звяртаюць нашу ўвагу на лёсы дзяцей з цяжкімі парушэннямі слыху, у кожным здымку гучаць эмоцыі, пачуўшы якія, можна зразумець, як моцна такія дзеці маюць патрэбу ў нашай спагадзе і ўвазе.

За гэту серыю работ мастачцы быў прысуджаны залаты медаль у секцыі «Рэпартаж» на міжнародным конкурсе «Планета дзяцей», які быў арганізаваны пад патранатам Нацыянальнага саюза фотамастакоў Украіны і Міжнароднага фатаграфічнага руху ISF. Перамога стала нечаканасцю: дасылаючы свае працы, Марына ўсведамляла, што на большасці прадстаўленых фатаграфій будзе ўвасоблена шчаслівае дзяцінства. Аднак адкрыццё міжнароднай экспазіцыі адбылося на фоне яе здымка, раздрукаванага ў вялікім памеры.

Пазней уся фотахроніка была выверана адмыслова да экспанавання, першая з выстаў адбылася ў Нацыянальным мастацкім музеі. На яе адкрыцці дырэктар музея Уладзімір Пракапцоў патлумачыў, чаму такога роду фатаграфіі апынуліся на галоўнай выставачнай пляцоўцы краіны: «Гэта адзін з самых знакавых праектаў года, таму што музей — не толькі выставы вялікіх мастакоў, але і сацыяльная ўстанова, якая належыць усім, у тым ліку і людзям з абмежаванымі магчымасцямі».

Побач з фатаграфіямі маленькіх мастакоў у гэтай экспазіцыі былі прадстаўлены і іх працы, зробленыя ва ўжо згаданай творчай майстэрні «Фарба». Яе кіраўнік і заснавальнік (1993) — мастак і выкладчык Дзмітрый Ярмілаў. Работы дзяцей ужо экспанаваліся ў Нацыянальным мастацкім музеі (2005), у Міністэрстве замежных спраў, у бібліятэцы імя Пушкіна, а таксама ў многіх краінах свету. У 2009 годзе «Белвідэацэнтрам» быў зняты пра «Фарбу» дакументальны фільм «Хочаш нас пачуць — глядзі».

Жывапіс выхаванцаў студыі такі ж яркі і вольны, як усе звычайныя дзіцячыя малюнкі. Аднак у творах старэйшых — сямнаццаці, васямнаццаці гадоў — заўважаеш значную ступень закадзіраванасці выявы. Знакі, лабірынты — усё гэта, верагодна, адлюстраванне большай візуальнай складанасці іх мовы ў параўнанні з нашай. Мы расшыфроўваем камунікатыўныя коды праз літару-знак і праз гук. Яны ж — заўсёды вачыма. Менавіта таму ў гэтых жывапісных лабірынтах зрэдчас з’яўляецца выява вока.

Марына Бацюкова не шукала ў праекце экзотыку, праз звычайны ракурс яна імкнулася паказаць, што свет дзяцей — адзін з магчымых, ён не горшы і не лепшы, а іншы. І таму — варты ўвагі. Калі я ўпершыню ўбачыла гэтыя партрэты, мне адразу прыгадаліся здымкі дзяцей з парушэннямі зроку літоўскага класіка Антанаса Суткуса. Яны проста гіпнатызавалі гледача. Здавалася б, такая фактура, такія выразы — любы зможа зрабіць уражальную серыю, толькі цісні на спуск затвора. Але ж не... І ў серыі Марыны, як і ў серыі Суткуса, ёсць тое, што аддзяляе гэтыя здымкі ад звычайнай фотафіксацыі: уважлівы погляд і зацікаўленае назіранне — не спачувальнае, а з разуменнем.

Алеся Белявец

Падзяліцца

Апошнія матэрыялы ў рубрыцы:

Сайт переехал на новый адрес – kultura-info.by

Новы нумар

АРХІЎ
часопіса "Мастацтва"

АЎТАРЫ
часопіса "Мастацтва"

Рэдакцыйна-выдавецкая ўстанова
"Культура і мастацтва"

© 2013-2024 «Мастацтва». Зроблена ў «Вэбпрофі»