І ўсё гэта для развіцця хлапечых і мужчынскіх спеваў у рэспубліцы. За гэты перыяд быў ажыццёўлены шэраг буйнамаштабных мерапрыемстваў: «Салавейка збірае сяброў», «Нас яднае хор», Адкрытыя Рэспубліканскія фестывалі хароў хлопчыкаў і юнакоў. Безумоўна, святы падобнага кшталту — выдатная магчымасць праявіць талент на сцэне за межамі навучальнага працэсу, пашырыць творчы кругагляд.
Фестываль «Lauda Аnima» ахапіў разнастайныя канцэртныя пляцоўкі і гарады Беларусі: канцэртныя залы Белдзяржфілармоніі, залу «Верхні горад», Касцёл Святых Сымона і Алены, Архікафедральны касцёл імя Найсвяцейшай Панны Марыі, Храм-помнік у гонар Усіх Святых, Мінскую духоўную акадэмію імя Свяціцеля Кірылы Тураўскага, Беларускую акадэмію музыкі. Выступленні ўдзельнікаў форуму, творчыя сустрэчы, майстар-класы кіраўнікоў адбыліся таксама ў Брэсцкім музычным каледжы імя Шырмы, Маладзечанскім музычным каледжы імя Агінскага, Канцэртнай зале Віцебскага музычнага каледжа імя Салярцінскага.
Усіх удзельнікаў гэтага вялікага спеўнага сходу — незалежна ад узросту і прафесійнага статусу — без сумневу можна назваць шчаслівымі і багатымі духам. Першы намеснік старшыні Праўлення Беларускага саюза музычных дзеячаў Наталля Вiтчанка на адкрыцці фестывалю падкрэсліла: «Сімвалічна, што такі маштабны харавы форум ладзіцца ў самым цэнтры нашага кантынента, адметнага разнастайнасцю гістарычных культурных традыцый. З радасцю прымаем аднадумцаў, якія разумеюць: для годнасці, велічы ды ўпэўненай будучыні кожнага народа важна, каб не залпы гармат, а энергія маладых мужных сэрцаў узносілася ў неба — праз хлапечыя спевы».
У ліку міжнародных удзельнікаў фестывалю выступілі Базельскі хор хлопчыкаў (кіраўнік Олівер Рудзін, Швейцарыя), Хор хлопчыкаў «Aжуалюкас» (Вітаўтас Мішкініс, Літва), Хор хлопчыкаў імя св. Кірыла і Мяфодзія (Марыя Эма Мелігопулу, Грэцыя), Хор хлопчыкаў і юнакоў Нацыянальнага опернага тэатра Эстоніі (Хірва Сурва), Узорны хор хлопчыкаў і юнакоў «Ладдзя» (Галіна Дзявяткіна, Расія). Гаспадары фэсту былі прадстаўлены наступнымі калектывамі: Хор хлопчыкаў і юнакоў імя Ігара Жураўленкі (кіраўнік Павел Шэпелеў) і Малодшы хор хлопчыкаў (кіраўнік Вольга Іжык) Рэспубліканскага каледжа пры Беларускай акадэміі музыкі, Мужчынскі хор «Усіхсвяцкі» прыходу ў гонар Усіх Святых пад кіраваннем Дзмітрыя Такмакова, узорныя хоры хлопчыкаў і юнакоў Светлагорскай дзіцячай школы мастацтваў (Галіна Ур’еўская-Еўсюкова), Віцебскай гімназіі № 3 імя Пушкіна (Аляксей Ляхновіч), слуцкі хор «Камертон» (Галіна Бруй), «Ветразь» мінскай ДМШМ № 2 імя Мікалая Аладава (Юлія Юніцкая), «Кантус» ДМШМ № 19 (Алена Абрамовіч), «Крэда» СШ 159 (Вольга Тарасава), «Салавейка» (Андрэй Кунцэвіч), вакальны ансамбль хлопчыкаў «Солерс» ДМШМ № 8 імя Рыгора Шырмы (Лізавета Папова).
Інэса Бадзяка, старшыня Беларускай асацыяцыі харавых дырыжораў і член Сусветнай харавой рады, у сваім звароце да ўдзельнікаў праекта заўважыла: «Я веру, што гэты фестываль зробіцца яркай падзеяй у культурным жыцці Беларусі і адным з унікальных міжнародных праектаў, скіраваных на захаванне айчыннай харавой спадчыны і будучыні нашага харавога свету. Сімвалічны і своеасаблівы лозунг, пад якім у праекце аб’ядналіся ўсе арганізатары: «Мы разам!». Гэта значыць, што мы клапоцімся пра юнае пакаленне і нацыянальную гісторыю харавога мастацтва. Будзем таксама спрыяць выхаванню на кафедры харавога дырыжыравання Акадэміі музыкі высокапрафесійных спецыялістаў — кіраўнікоў хароў хлопчыкаў. З першых дзён вучобы яны павінны быць скіраваныя на вынік, мець пастаянную практыку (рэпетыцыі, канцэрты), а ў ідэале кіраваць сваім харавым калектывам. Асаблівую ўвагу ўсіх будучых удзельнікаў праекта звяртаем на падбор рэпертуару і стварэнне новых харавых сачыненняў. Выдатным прыкладам стаў гімн «Lauda Anima», створаны таленавітым беларускім дырыжорам і кампазітарам Андрэем Саўрыцкім на словы Веранікі Мусвідас, які адразу ж ператварыўся ў выразны лейтматыў нашага фестывалю».
У канцэртных праграмах, прадстаўленых калектывамі, сапраўдным ўлюбёнцам публікі зусім заслужана зрабіўся Базельскі хор хлопчыкаў «Knabenkantorei Basel» пад кіраўніцтвам Олівера Рудзіна. Творчы шлях гэтага калектыву пачаўся ў 1927-м, і сёння ён з’яўляецца актыўным удзельнікам міжнародных праектаў, пастаянна гастралюе. У памяці засталіся выкананыя юнакамі нарвежская традыцыйная царкоўная песня і харавыя опусы сучасных швейцарскіх кампазітараў Цілі Лёфлер, Балца Аліеша. Асаблівае ўражанне пакінула першае выкананне медытатыўнай малітвы «Da pacem Domine» швейцарскага аўтара Хрысціне Аўфдзерхаар (1972), якая заклікае спыніць у свеце ўсе канфлікты і непаразуменні. Сапраўдным эмацыйным выбухам сталася выкананне базельскімі хлопцамі мегапапулярнага ў моладзевай культуры і віртуальнай прасторы госпел-хору «Baba Yetu» («Ойча наш») амерыканскага кампазітара Хрыстафера Ціна (1976). Прычым твор спяваўся на мове суахілі, у ім былі перададзены рытмы і магутная сіла Афрыкі. Выкананне скарыла ўнутранай свабодай, звонкай, сакавітай тэмбравай палітрай, выдатным ансамблем і інтанацыйнай чысцінёй.
Легендарны літоўскі хор «Ажуолюкас» і яго кіраўнік, сусветна прызнаны дырыжор Вітаўтас Мішкініс, пры ўдзеле беларускіх музыкантаў выканалі кантату Брытэна, творы літоўскіх кампазітараў-класікаў і складаныя партытуры сучасных аўтараў. Разнапланавыя праграмы прадставілі грэчаскі і расійскі хары.
Эстонскія харавыя традыцыі — свайго роду эталон сучаснага сумеснага пеўчага музіцыравання, жывых і актыўных стасункаў з публікай. Хор хлопчыкаў пры Нацыянальным оперным тэатры Эстоніі налічвае каля 250 удзельнікаў, якія навучаюцца на трох прафесійных ступенях і затым адбіраюцца ў асноўны склад калектыву. Цікава, што юныя эстонскія харысты асвойваюць музычную грамату па сістэме венгерскага тэарэтыка Золтана Кодаі.
Кіраўнік эстонскага калектыву, харызматычны Хірва Сурва, які літаральна скарыў камунікацыйным дарам усіх удзельнікаў свайго майстар-класа, падкрэсліў, што, акрамя ўласна хору, абавязковымі для кожнага юнага харыста з’яўляюцца ўрокі тэорыі музыкі, сальфеджыа, вакалу і танца, і гэта было прадэманстравана ў шэрагу харавых кампазіцый, вырашаных у духу харавога тэатра.
Пасля фестывалю, падводзячы вынікі, ягоны дырэктар Юрый Казакевіч адзначыў: «Пры ўсіх пазітыўных момантах мы не можам не заўважаць праблемных пытанняў. У тым ліку гэта тычыцца яшчэ далёка не стабільнага стану харавой справы ў нас у рэспубліцы. Сёння востра адчуваецца недахоп кваліфікаваных кадраў, спецыялістаў, якія маглі б прысвяціць сябе гэтаму служэнню моладзі. Перш за ўсё неабходна стымуляваць і дэманстраваць паказальна-пазітыўныя сусветныя прыклады, вядома ж, актывізаваць слухацкую аўдыторыю. Найбольш паказальнымі асабіста для мяне сталі факты актыўнай дзейнасці Савета дырыжораў пры Прэзідэнце Латвіі і абавязковы харавы клас ва ўсіх агульнаадукацыйных школах Прыбалтыкі, з якіх потым вырастаюць моцныя харавыя калектывы пры ўсіх дзяржаўных і прыватных арганізацыях: існуюць хары пажарнай каманды і медсясцёр, хары паштальёнаў і дворнікаў. Дарэчы, у нас у Беларусі, адзінай рэспубліцы СССР, у 1980-я падобная практыка паўсюднай харавой адукацыі была прадстаўлена на высокім прафесійным узроўні. Сёння ў Беларусі існуе ўсяго каля 30 хароў хлопчыкаў і юнакоў, але гэта, як кажуць, кропля ў акіяне. І тым не менш мне б хацелася выказаць вялікую ўдзячнасць усім кіраўнікам гэтых хораў, якія трымаюцца на ўласнай ініцыятыве і альтруізме. Што ж тычыцца перспектыў, то новая сустрэча з «Lauda Аnima» адбудзецца ў 2021-м, але да гэтага часу ў нас вялікія планы па арганізацыі летніх харавых лагераў, акадэмій, майстар-класаў, абменных гастроляў, сумесных канцэртаў. У дадатак ёсць папярэднія дамоўленасці з новымі вядомымі калектывамі з Расіі, Ганконга, Італіі, Аўстрыі, Інданезіі».
Ну а ўзрушальным фінальным харавым акордам фестывалю стаў гала-канцэрт у Вялікай зале Белдзяржфілармоніі, які аб’яднаў усіх слухачоў і выканаўцаў магутнай энергетычнай хваляй. Сведчаннем духоўнай сілы харавога братэрства ўспрымалася спляценне сотняў галасоў юных музыкантаў з шасці краін свету. Кульмінацыя вечара сталася кантата Аляксандра Літвіноўскага «Вітай, Марыя». Яна ўзнёсла і катарсічна прагучала ў выкананні зводнага хору, аргана, салістак Вялікага тэатра Беларусі Таццяны Гаўрылавай і Вольгі Маліноўскай, сімфанічнага аркестра «Алімпія-Класік» пад кіраўніцтвам Міхаіла Снітко. І ў гэтай сумеснай харавой гармоніі з надзеяй гучаў дэвіз фестывалю: «Радуйся, душа! Спявай разам з намі!».