Іры­на Яром­кі­на

— Кож­ную ўзна­га­ро­ду ўспры­маю як падзя­ку за на­шу пра­цу. Без­умоў­на, ра­дас­на, што адзна­чы­лі, спа­дзя­юся, што за­слу­жа­на. Лю­бое зван­не — гэ­та рух на­пе­рад, твор­чы рост, сво­еа­саб­лі­вы сты­мул і кры­ні­ца на­тхнен­ня. А на­род­ны артыст — вы­со­кае пры­знан­не, да яко­га мож­на ста­віц­ца то­ль­кі з па­ва­гай. І ка­лі за мя­не шчы­ра ра­ду­юцца — ве­ль­мі пры­емна. На­ша пра­фе­сія па­тра­буе не­ве­ра­год­ных фі­зіч­ных сіл, кан­цэн­тра­цыі ўва­гі, эма­цый­най ад­да­чы. Артыс­ты ба­ле­та вы­хо­дзяць на сцэ­ну не з дум­кай пра гро­шы, а вы­хо­дзяць — дзе­ля твор­час­ці. А ў яе я за­ўсё­ды ўклад­ваю ду­шу...

 — Двац­цаць га­доў пра­цы ў ба­лет­най тру­пе — гэ­та той стаж, па­сля яко­га артыст ба­ле­та мае пра­ва па за­ко­не афор­міць са­бе пен­сій­ны ад­па­чы­нак. Але па­шпар­тны ўзрост для ба­ле­та не за­ўсё­ды па­ка­за­ль­ны. Для мя­не пен­сія ў 38 год — гэ­та такі ж стэ­рэ­атып, як: ба­ле­ры­на, каб быць па­спя­хо­вай, ні­чо­га не есць і не на­ра­джае дзя­цей. У мі­ну­лыя ста­год­дзі і ця­пер бы­лі і ёсць артыс­ты, якія здо­ле­лі за­ха­ваць ся­бе для сцэ­ны — яны вы­хо­дзі­лі тан­ца­ваць вя­ду­чыя парт­ыі і па­сля 40 га­доў. Мар­го Фан­тэйн, Аля­сан­дра Фэ­ры, Мая Плі­сец­кая... Па­гля­дзі­це на Ні­ну Ана­ні­яшві­лі. Ёй да­лё­ка за 50, а яна не про­ста з’яў­ля­ецца на сцэ­не ў тым ці іншым ба­ле­це. Яна вы­кон­вае ве­ль­мі скла­да­ныя спек­так­лі, та­кія як «Ле­бя­дзі­нае воз­ера» і «Шчаў­ку­нок». І па­куль ад­чу­ваю, што год­на тан­цую, я б ха­це­ла пра­цяг­ваць гэ­та ра­біць.

 — Ба­лет­ны век ня­доў­гі, ра­на ці по­зна да­вя­дзец­ца вы­ра­шаць, што ж ра­біць да­лей. Маг­чы­ма, я за­ста­ну­ся ў тэ­атры і бу­ду спра­ба­ваць у іншым артыс­це рас­кры­ваць тое, што ад­ной­чы ўва мне рас­крыў пед­агог. Мне ве­ль­мі да­па­ма­га­ла (і пра­цяг­вае гэ­та ра­біць) Люд­мі­ла Бржа­зоў­ская (на­род­ная артыс­тка Бе­ла­ру­сі, ця­пер — ба­лет­май­стар-рэ­пе­ты­тар Вя­лі­ка­га тэ­атра. — А.Б.). Але шмат да ча­го ты пры­хо­дзіш і сам, сва­ім шля­хам, зы­хо­дзя­чы з улас­ных ду­мак. Ча­сам гля­джу на артыс­та і імкну­ся знай­сці про­стыя сло­вы для та­го, каб ён сам у ся­бе па­ве­рыў. Ня­важ­на, гэ­та вя­ду­чы артыст або са­ліст ба­ле­та, тут на пер­шым мес­цы ча­ла­ве­чыя ста­сун­кі. Да­па­маг­чы знай­сці да­клад­ны эма­цый­ны стан, скі­ра­ваць у па­трэб­нае рэ­чыш­ча, раз­абрац­ца з воб­ра­зам, пад­ка­заць, дзе на­поў­ніць ся­бе та­кой не­абход­най энер­гі­яй для твор­час­ці, — усё маг­чы­ма. Мо­ва — ба­га­тая! (Усмі­ха­ецца.) Але ка­лі да па­чат­ку спек­так­ля за­ста­ецца 5 хві­лін, як ка­жа Люд­мі­ла Ген­ры­хаў­на, не ду­май ні пра што — ідзі і ра­бі! Адзі­нае, што трэ­ба па­мя­таць, — ты тан­цу­еш не для ся­бе, а для пуб­лі­кі. Та­бе не­абход­на зра­біць усё, каб гле­да­чы вы­йшлі з тэ­атра эма­цый­на і ду­хоў­на на­поў­не­ны­мі. І ка­лі ты пры гэ­тым зро­біш 32 фу­этэ, вы­со­кі ска­чок і 10 пі­ру­этаў — бу­дзе вы­дат­на.

 — Ні­ко­лі не ўзні­ка­ла дум­кі, што пед­аго­гі­ка — гэ­та не маё. Ве­даю, ня­прос­та са­ма­сцвер­дзіц­ца так, каб вуч­ні маг­лі да­вя­раць свай­му на­стаў­ні­ку. З Люд­мі­лай Ген­ры­хаў­най мы, зда­ра­ецца, спра­ча­емся, я не зга­джа­юся, ма­гу за­пя­рэ­чыць, але ме­на­ві­та яна — мая твор­чая ма­ма, якая ўсё і за­ўсё­ды раз­умее. Пед­агог па­ві­нен быць у не­йкай сту­пе­ні сяб­рам. І доб­рым псі­хо­ла­гам. Ёсць артыс­ты, якія бяс­спрэч­на бу­дуць вы­кон­ваць тое, пра што ка­жа пе­д­а­гог. Але ёсць тан­цоў­шчы­кі, якія гля­дзяць на ге­роя, воб­раз, ад­но­сі­ны ге­ро­яў іна­чай,

і ім трэ­ба даць маг­чы­масць зра­біць па-свой­му. Не вы­клю­ча­на, што яны ака­жуц­ца блі­жэй да ісці­ны. Усё па­ка­жа сцэ­на. Бо гэ­та — твор­часць, і яна па­він­на быць жы­вой...

 — Па­сля не­ка­то­рых спек­так­ляў зда­ецца: та­бе ўжо ні­чо­га не хо­чац­ца, бо ты цал­кам вы­клаў­ся на сцэ­не... Але я ве­даю, што за меж­амі тэ­атра мя­не ча­кае іншае жыц­цё. Так, жа­дан­не тва­рыць до­раць кні­гі і му­зы­ка. Але са­мыя га­лоў­ныя мае на­тхня­ль­ні­кі — дзе­ці...

У во­ль­ны час мы з дзяў­чын­ка­мі раз­маў­ля­ем, за­йма­емся хат­ні­мі спра­ва­мі, гу­ля­ем, ра­ду­емся, смя­ёмся раз­ам — і гэ­тая атмас­фе­ра дзі­ця­чай на­іўнас­ці і бяз­мер­най лю­бо­ві мя­не не­ве­ра­год­на на­паў­няе. І я га­то­вая за­ймац­ца твор­час­цю і да­лей!

— Ця­пер на­зі­раю за сва­імі доч­ка­мі, гля­джу, як яны раз­ві­ва­юцца, у чым кож­ная пра­яўляе сваю інды­ві­ду­аль­насць, ха­рак­тар, і ча­сам ду­маю: не па­трэб­ны ім гэ­ты ба­лет! Хоць усе да­дзе­ныя ў дзяў­чы­нак у на­яўнас­ці, і аб­едзве ў адзін го­лас за­яўля­юць, што аб­авяз­ко­ва бу­дуць ба­ле­ры­на­мі. Ад­на на­сок цяг­не, а за ёй — іншая, і аб­едзве кры­чаць: «Ма­ма, па­гля­дзі, як мы нож­ку пад­ня­лі!» А я ду­маю: ці трэ­ба ім гэ­та?

На­пэў­на, асце­ра­га­юся, каб у іхніх га­ло­вах не за­сеў стэ­рэ­атып аб ма­дэ­ль­най знеш­нас­ці, які ця­пер асаб­лі­ва на­вяз­вае гра­мад­ства. З дзе­ць­мі пра іх фі­зіч­ную фор­му трэ­ба раз­маў­ляць ве­ль­мі аку­рат­на, каб не траў­ма­ваць іх яшчэ не­акрэп­лую псі­хі­ку і не сфар­ма­ваць ня­пра­ві­ль­ныя пан­яцці.

У ха­рэ­агра­фіч­най ву­чэ­ль­ні я бы­ла пух­ле­нь­кай. «Та­му што з Пу­ха­ві­чаў», — жар­та­ва­ла на­стаў­ні­ца. Хоць ця­пер гля­джу на свае фа­таг­ра­фіі — ху­дзе­нь­кая дзяў­чын­ка, па ма­іх мер­ках. Але я за­ліш­не ад­каз­на па­ста­ві­ла­ся да сва­ёй знеш­нас­ці, ста­ла са­чыць за фі­гу­рай і лі­чыць ка­ло­рыі. Быў вы­па­дак, ка­лі муж­чы­на пе­рада мной нёс кар­дон­ную скрын­ку, а я шу­ка­ла, дзе на ёй на­пі­са­на ка­ла­рый­насць прад­укцыі? А гэ­та ака­за­ла­ся скрын­ка... з-пад тэ­ле­ві­за­ра. Не ха­це­ла­ся б, каб гэ­тым са­мым шля­хам ішлі мае дзе­ці.

Ця­пер у мя­не за­ста­ла­ся звыч­ка есці ма­ла. У свой час ба­ць­кі, ба­бу­лі і дзя­ду­лі па­ўта­ра­лі: да­ядай! Або: трэ­ба ўсё есці з хле­бам! Ця­пер у на­шай ся­м’і ня­ма за­ба­ро­ны на бул­кі ці ма­ка­ро­ну. Але мае доч­кі ве­да­юць, што ў муч­ным шмат ка­ло­рый, а ка­лі яны не хо­чуць есці, то за­піх­ваць у ся­бе ежу не трэ­ба. Маг­чы­ма, гэ­та ака­жац­ца для іх то­ль­кі плю­сам у да­лей­шым жыц­ці. Мой сын Мак­сім быў у дзя­цін­стве до­сыць пу­льх­ным дзі­цём, а ця­пер вы­цяг­нуў­ся, у яго пры­го­жыя ба­лет­ныя но­гі. На­ват жар­тую ча­сам: «Мо­жа, да­рма не ад­да­ла ця­бе ў ба­лет?» (Усмі­ха­ецца.) А доч­кам ка­жу: па­куль за­ймай­це­ся ўсім, што пад­аба­ецца, а там бу­дзе ві­даць.

 — Ка­лі на­ра­дзіў­ся Мак­сім, мер­ка­ва­ла, што ця­пер бу­ду бо­льш пры­свя­чаць ся­бе дзі­ця­ці, чым пра­фе­сіі. Але ёсць лё­са­выз­на­ча­ль­ныя мо­ман­ты, ад якіх не сха­ва­ешся. Ба­лет стаў важ­най час­ткай май­го жыц­ця. Ця­пер я гэ­та раз­умею... З’я­віў­ся сын — і па­чаў­ся мой твор­чы ўзлёт, ка­р’ер­ны рост, га­лоў­ныя парт­ыі. Па­мя­таю, ад­ной з пер­шых су­р’ёз­ных ро­ляў ста­ла Ма­ша ў ба­ле­це «Шчаў­ку­нок» Чай­коў­ска­га. На са­мым па­чат­ку спек­так­ля яна бя­жыць на­сус­трач свай­му дзя­дзь­ку і твар яе лі­та­ра­ль­на зі­ха­ціць ад ра­дас­ці, прад­чу­ван­ня ча­ра­дзей­ства і цу­ду. Для та­го каб на­стро­іць ся­бе эма­цый­на, за­ўсё­ды пе­рад гэ­тай сцэ­най уяў­ля­ла, што ў за­ле ся­дзіць мой сын і гля­дзіць на мя­не. Ме­на­ві­та та­ды ў мя­не з’яў­ля­ла­ся тая са­мая ўсмеш­ка, якая бы­ла так не­абход­ная для воб­ра­за Ма­шы... Мак­сім — мой па­моч­нік ва ўсім. Ця­пер сын атрым­лі­вае пра­фе­сію інжы­не­ра ў Бе­ла­рус­кім дзяр­жаў­ным аграр­ным тэх­ніч­ным уні­вер­сі­тэ­це. Ча­сам гля­джу на 19-га­до­ва­га су­р’ёз­на­га Мак­сі­ма і ўспа­мі­наю, як гуш­ка­ла яго на ру­ках. Ця­пер ён но­сіць на ру­ках мя­не...

 — У час ву­чо­бы ў ха­рэ­агра­фіч­най ву­чэ­ль­ні мне асаб­лі­ва пад­аба­лі­ся два спек­так­лі Вя­лі­ка­га тэ­атра, у якіх ма­ры­ла тан­ца­ваць, — «Жы­зэль» і «Шчаў­ку­нок» (у па­ста­ноў­цы Елі­за­р’е­ва). Але ў ву­чы­ліш­чы ў мя­не і дум­кі не бы­ло, што зма­гу ка­лі-не­будзь вы­кон­ваць вя­ду­чыя парт­ыі ў гэ­тых спек­так­лях. Ве­ры ў ся­бе не ха­па­ла. У той час у кар­дэ­ба­лет Вя­лі­ка­га вы­бі­ра­лі то­ль­кі леп­шых на­ву­чэ­нак, а тое, што ця­бе мо­гуць там за­ўва­жыць, зда­ва­ла­ся не­ве­ра­год­ным. Не ве­даю ча­му, але аса­біс­та я маг­ла ўя­віць ся­бе то­ль­кі ў со­ль­ных парт­ыях, не бо­льш. Ад­нак па­сля на­ра­джэн­ня сы­на па­він­на бы­ла вяр­нуц­ца да ра­ней­шай фор­мы — і ве­ль­мі моц­на ста­ра­ла­ся: каб у кар­дэ­ба­ле­це ад­чу­ваць ся­бе ўпэў­не­на, вы­клад­ва­ла­ся цал­кам. Па­мя­таю, на рэ­пе­ты­цыі ба­ле­та «Це­ні», апош­няй дзеі «Ба­ядэр­кі», Тац­ця­на Яршо­ва (на­род­ная артыс­тка Бе­ла­ру­сі, ця­пер ба­лет­май­стар-рэ­пе­ты­тар Вя­лі­ка­га тэ­атра. — А.Б.) ра­бі­ла мне за­ўва­гі з за­лы: «Іра! Апус­ці на­гу ні­жэй!» А я ўсё роў­на імкну­ла­ся пад­няць яе вы­шэй... І з ча­сам з кар­дэ­ба­ле­ту мя­не за­бра­лі — ма­быць, каб не за­мі­на­ла. (Усмі­ха­ецца.)

Спа­чат­ку мне да­лі парт­ыі Анёл­каў у «Ства­рэн­ні све­ту», ва­ры­яцыі Фей у «Спя­чай пры­га­жу­ні», ва­ган­таў у «Кар­мі­на Бу­ра­на». А по­тым Ва­лян­цін Елі­за­р’еў і Юрый Тра­ян мя­не па­клі­ка­лі і ска­за­лі: бу­дзем рых­та­ваць Ма­шу ў «Шчаў­кун­ку». Я бы­ла на сё­мым не­бе ад шчас­ця, але ў ду­шы сум­ня­ва­ла­ся: «Якая Ма­ша?!» Па­ча­лі рэ­пе­ці­ра­ваць з Люд­мі­лай Ген­ры­хаў­най — і па­сту­по­ва ўва мне на­ра­джа­ла­ся ўпэў­не­насць: я ма­гу! Мне бы­ло 22 га­ды. Лі­та­ра­ль­на за адзін се­зон увя­ла­ся на га­лоў­ныя ро­лі ў «Спар­та­ку», «Ра­мэа і Джу­ль­еце», «Кар­мі­на Бу­ра­на», «Ле­бя­дзі­ным воз­еры». Ака­за­ла­ся, што я спраў­ля­юся і ў мя­не вя­лі­кі па­тэн­цы­ял, пра які на­ват не зда­гад­ва­ла­ся.

 — У на­шым рэ­пер­ту­ары ёсць два спек­так­лі, у якіх не ма­гу стры­маць слёз на­ўпрост на сцэ­не. Пер­шы з іх — ба­лет «Страс­ці (Раг­не­да)». Ка­лі пе­рад ма­імі ва­чы­ма дуб­ца­мі б’юць дзі­ця — кож­ны раз да гор­ла пад­сту­пае ком і про­ста цур­ком ця­куць слё­зы. Ні­чо­га не ма­гу з са­бой зра­біць. І са­мая пер­шая сцэ­на ба­ле­та «Аню­та» ве­ль­мі цяж­кая для мя­не — тая, пад­час якой ха­ва­юць ма­ці ма­ёй ге­ра­іні. Мне зда­ецца, гэ­та ка­тас­тро­фа ўся­го жыц­ця! У апош­няй сцэ­не ба­ле­та «Ра­мэа і Джу­ль­ета» я ўжо не пла­чу. Уво­гу­ле хут­ка ўва­хо­джу ў гэ­ты воб­раз, лі­та­ра­ль­на за не­ка­ль­кі се­кунд, усве­дам­ляю ўсю тра­ге­дыю та­го, што ад­бы­ва­ецца. Але парт­ыя Джу­ль­еты не­ве­ра­год­на скла­да­ная — у ёй саб­ра­на мнос­тва ад­цен­няў па­чуц­цяў. Як і ў воб­ра­зе Кар­мэн у ба­ле­це Бі­зэ—Шчад­ры­на, дзе ўсе край­нія эмо­цыі скан­цэн­тра­ва­ныя ў ад­ной дзеі. Гэ­тыя 50 хві­лін зда­юцца па­ўна­вар­тас­ным тро­хак­тным спек­так­лем! Па­ста­ноў­ка Ва­лян­ці­на Елі­за­р’е­ва спус­та­шае ця­бе цал­кам. Ме­на­ві­та га­лоў­ная жа­но­чая парт­ыя ў «Кар­мэн-сю­іце» вар­тая ўсіх прэ­мій і ўзна­га­род. Але і пра Анас­та­сію не ма­гу не ска­заць.

Юрый Тра­ян на­ма­ля­ваў тут зу­сім іншую жан­чы­ну — ма­ці, жон­ку, аб­арон­цу го­ра­да. І сі­ла гэ­та­га воб­ра­за не­ве­ра­год­ная!

— У ма­ла­дос­ці я ве­ль­мі ба­яла­ся Елі­за­р’е­ва, ва­ган­ні ці сум­не­вы ў яго­ным по­зір­ку вы­клі­ка­лі ўва мне лі­та­ра­ль­на пан­іку. Па­чы­наў­ся ман­драж, які не маг­ла пе­ра­маг­чы. Ця­пер з Ва­лян­ці­нам Мі­ка­ла­еві­чам пра­цу­ецца зу­сім інакш: праз сто­ль­кі га­доў уба­чы­ла яго з інша­га бо­ку. На апош­ніх рэ­пе­ты­цы­ях ба­ле­та «Ра­мэа і Джу­ль­ета» я ад­чу­ва­ла яго пад­трым­ку, якая ўся­ля­ла ў мя­не аб­са­лют­ную ўпэў­не­насць. Не ба­яла­ся за­ўваг, спа­кой­на іх пры­ма­ла — і пра­ца бы­ла не­ве­ра­год­на плён­най. Ка­лі ў артыс­та ба­ле­та ня­ма сцэ­ніч­на­га во­пы­ту, уз­ні­кае не­йкая са­рам­лі­васць, бо­язь вы­ка­заць не­шта асаб­лі­ва эма­цый­на. Ба­ішся па­мы­ліц­ца, пе­ра­жы­ва­еш, што па­чуц­ці, якія за­хліс­тва­юць ця­бе, мо­гуць ня­пра­ві­ль­на ўспры­няц­ца, што над та­бой мо­гуць па­смя­яцца. У ма­ла­дос­ці са мной зда­ра­ла­ся та­кое. Але ця­пер я ма­гу вы­каз­ваць эмо­цыі ў та­кой сту­пе­ні моц­на, у якой я гэ­та ад­чу­ваю. На­ват ка­лі па­мы­ля­юся — гэ­та­га не ба­юся, спа­кой­на пры­маю кры­ты­ку, не­шта мя­няю і ка­рэк­тую вы­нік. Бы­ло пры­емна, што Елі­за­р’е­ву спа­да­ба­ла­ся, як я стан­ца­ва­ла яго Джу­ль­ету, — што ра­бі­ла, як жы­ла, што ад­чу­ва­ла і як вы­каз­ва­ла эмо­цыі. Ра­ней да бяз­мер­най па­ва­гі да Елі­за­р’е­ва да­да­ваў­ся... страх. Ця­пер гэ­та — лю­боў, лю­боў да Май­стра, які маш­таб­на і не­арды­нар­на мыс­ліць, раз­ві­вае ба­лет і дзя­ку­ючы яко­му на­ра­джа­юцца гэ­тыя шэ­дэў­ры.

— Ра­ней пе­рад вы­ха­дам на сцэ­ніч­ную пля­цоў­ку ад­чу­ва­ла на­ват не хва­ля­ван­не, а сап­раў­дны ман­драж — пе­рад сцэ­най і з-за вя­лі­кай ад­каз­нас­ці пе­рад гле­да­чом. У мя­не трэс­лі­ся ру­кі і но­гі, зні­каў го­лас... Та­ко­га ста­ну да­ў­но ня­ма, успа­мі­наю пра яго з усмеш­кай. Ця­пер пры­сут­ні­чае пры­емнае лёг­кае хва­ля­ван­не, не­абход­нае для артыс­та. Каб эма­цый­на ся­бе раз­гай­даць і за­вес­ці свой унут­ра­ны ру­ха­ві­чок, трэ­ба па­хва­ля­вац­ца. Каб унут­ры не­шта за­трым­це­ла — і на сцэ­ну вы­бег­ла б не артыс­тка, якая ме­ха­ніч­на ўзнаў­ляе тан­ца­ва­ль­ныя эле­мен­ты, а, на­прык­лад, Джу­ль­ета-дзяў­чын­ка, якую пе­ра­паў­ня­юць мнос­тва роз­ных па­чуц­цяў пе­рад сва­ім пер­шым ба­лем. Лёг­кае хва­ля­ван­не не­абход­нае, каб па­глы­біц­ца ў воб­раз — і па­ўстаць пе­рад пуб­лі­кай у той ці іншай ро­лі.

— У тэ­атр кож­ны дзень іду з за­да­ва­ль­нен­нем. Ля­чу сю­ды! Ад­чу­ваю, што ўрок кла­сі­кі па ра­ні­цах ле­чыць, ста­віць на но­гі і на­строй­вае на ўвесь дзень. Сцэ­на — ча­роў­нае мес­ца, дзе не ад­чу­ва­еш бо­лю, дзе ў ця­бе ня­ма тэм­пе­ра­ту­ры, дзе за­бы­ва­еш пра свае жыц­цё­выя пра­бле­мы, дзе ад­клю­ча­юся ад уся­го.

Сцэ­на — гэ­та не­ве­ра­год­ная плынь энер­гіі, на­за­па­ша­най за дзе­ся­ці­год­дзі існа­ван­ня тэ­атра. Бо­льш за тое — вы­хо­дзя­чы на сцэ­ну, ты ні­бы ад­чу­ва­еш да­па­мо­гу па­пя­рэд­ніх па­ка­лен­няў та­ле­на­ві­тых артыс­таў.

— Ні­вод­на­га разу не бы­ла на спек­так­лях, якія ідуць у кі­на­тэ­атрах у ме­ж­ах пра­екта «TheatreHD», але, мяр­кую, ве­ль­мі ці­ка­ва па­гля­дзець пра­мую тран­сля­цыю ба­ле­та з Вя­лі­ка­га тэ­атра Рас­іі, бо не за­ўсё­ды і не ва ўсіх ёсць маг­чы­масць пры­ехаць у Мас­кву. Та­му вар­та ві­таць пад­обныя па­чы­нан­ні. І ўсё ж та­кі, зна­хо­дзя­чы­ся ў Мін­ску, лепш пры­йсці ў сам тэ­атр. Та­му што тут, на сцэ­не, на­ра­джа­ецца жы­вое мас­тац­тва, якое до­рыць гле­да­чам са­праў­дныя, не­пад­роб­ныя эмо­цыі. І про­ста не­абход­на ха­дзіць на ба­лет­ныя, опер­ныя спек­так­лі, у дра­ма­тыч­ныя тэ­атры, каб аку­нуц­ца ў свет шчы­рых — жы­вых! — па­чуц­цяў.

Але­на Ба­ла­ба­но­віч