Сёлета праект атрымаў значную падтрымку ад СМІ, і думаецца, такая ўвага ў далейшым дапаможа прасоўваць ідэі фестывалю і эфектыўна дасягаць яго галоўнай мэты — дабрачыннасці, дапамогі тым, хто апынуўся ў цяжкай сітуацыі.
Светлы вобраз таленавітай піяністкі Алены Цагалка зрабіўся своеасаблівым сімвалам і талісманам для многіх удзельнікаў фестывалю. Яна перамагала на міжнародных конкурсах, прадстаўляла Беларусь на замежных форумах, актыўна ўдзельнічала ў музычным жыцці, здзіўляла фантастычнай працаздольнасцю. Алена здолела аб’яднаць вакол сябе такіх жа маладых, дапытлівых музыкантаў, якія разам з ёй рабілі цікавыя канцэртныя праграмы, адкрывалі творы, што рэдка гучаць. І нават пасля таго, калі яна пачала змагацца з цяжкай формай меланомы, яе творчая актыўнасць не згасала. Яна іграла на фартэпіяна да апошняга. У лютым 2011-га Алены Цагалка не стала, ёй споўнілася ўсяго 24 гады. Дзякуючы энтузіязму і нястомнай энергіі Ганны Ляньковай, блізкай сяброўкі Алены, штогадовыя канцэрты яе памяці зрабіліся запатрабаваным праектам. Яго назва — словы самой Алены, якая заўжды лічыла, што ўсё можна змяніць і вырашыць, пакуль не ідуць цітры.
Сродкі, атрыманыя ад продажу квіткоў, пералічваюцца ў дапамогу дзецям, хворым на анкалогію. Сёлета дабрачынная дапамога фестывалю была адрасная. Маленькая арфістка Мелання Галавій, у якой год таму быў дыягнаставаны востры лімфабластны лейкоз, нядаўна зрабілася вучаніцай Рэспубліканскай гімназіі-каледжа пры Беларускай акадэміі музыкі. Дзяўчынка з сям’і, дзе пяцёра дзяцей, марыць мець уласную арфу. Тры канцэрты Пятага фестывалю прыкметна дапамаглі ёй наблізіцца да гэтай мары.
Пасля насычаных фестывальных дзён мы гутарым з Ганнай Ляньковай пра мінулыя форумы: «Успамінаю, як у 2016 годзе ўпершыню пачаў збірацца аркестр, я сама раздрукоўвала ноты, збірала музыкантаў, шукала залы, дзе рэпетаваць. Першы час арганізатары прапісвалі на афішах увесь аркестр, але потым спіс проста перастаў змяшчацца. Цяпер у фестывалі «Пакуль не ідуць цітры» ўдзельнічае больш за 100 чалавек — і ўсе выступаюць без ганарару. Чатыры фестывалі, што ўжо адбыліся, сабралі шмат сяброў Алены, прафесійных музыкантаў і не толькі, людзей, якія яе не ведалі, але былі радыя гэтаму знаёмству і цікавіліся, чаму такія мерапрыемствы не афішуюцца больш шырока. Мне здаецца, праекты падобнага кшталту дапамагаюць музыкантам аб’ядноўвацца і не забываць, дзеля чаго яны выбралі гэты шлях. Так, кожны з іх заняты на асноўнай працы, у іншых праектах і мерапрыемствах. І я дзякую кожнаму за ўдзел і гатоўнасць музіцыраваць.
Падчас правядзення фестывалю ў Меланні Галавій працягваўся курс хіміятэрапіі, але яна здолела прыйсці на канцэрт і асабіста падзякаваць выканаўцам. Сапраўды, асабіста мне вельмі блізкі дэвіз сям’і Меланні: «Мары спраўджваюцца, калі за іх змагацца!» Веру ў тое, што ўсе, хто прыняў удзел у сёлетніх канцэртах, адчулі дух згуртаванасці, яднання і асаблівай любові да музыкі».
Нельга не падзяліцца самымі яркімі музычнымі ўражаннямі фестывалю. Сёлета ўпершыню быў прапанаваны фармат дзіцяча-юнацкага канцэрта. У ім удзельнічалі маладыя таленавітыя выканаўцы, навучэнцы Рэспубліканскай гімназіі-каледжа пры нашай Акадэміі музыкі, Мінскага музычнага каледжа імя Глінкі і Гімназіі-каледжа мастацтваў імя Ахрэмчыка. Гучалі класіка-рамантычныя творы Баха і Марчэла, Чайкоўскага і Вяняўскага, Карла Марыі фон Вэбера, Расіні і Ліста. Складана вылучыць кагосьці асабліва, бо ў гэты вечар у Малой зале філармоніі сапраўды кіравалі музы таленту і віртуознасці. Упэўненая: імёны тых выдатных выканаўцаў яшчэ неаднаразова будуць радаваць слухачоў — гэта піяністы Біята Кабірова, Марыя Цвірко, Аляксандра Бабёр і Павел Сардэчны, габаіст Данііл Жогаль, скрыпач Аляксандр Кісялёў, флейтыстка Кацярына Хімянкова і выразны тэнар Ілля Доўнар. Натхнёна прагучала ў Pezzo Capriccioso Чайкоўскага кантыленная і віртуозная віяланчэль Яна Хмялеўскага.
Сімвалам канцэрта стала гучанне арфы ў выкананні Альбіны Івановай і Анастасіі Уваравай, якія займаюцца разам з Меланняй Галавій па класу арфы ў выкладчыцы Алены Абушкевіч (Рэспубліканскі музычны каледж). Фінальным клічнікам канцэрта ўспрымалася выступленне ансамбля скрыпачоў «Капрыс» Мінскага музычнага каледжа пад кіраўніцтвам Галіны Арабей.
Другі камерны канцэрт фестывалю прадставілі вопытныя музыканты, многія з іх з’яўляюцца пастаяннымі ўдзельнікамі праекта. Вечарыну вырашылі прысвяціць сучаснай музыцы, і слухачам былі прапанаваны разнастайныя сольныя і ансамблевыя сачыненні кампазітараў ХХ стагоддзя і нашых дзён.
Асабліва хацелася б адзначыць выразную Другую віяланчэльную санату Мяскоўскага ў выкананні Юліі Ражкоўскай і Аляксея Пшанічнага. Дадам: Мяскоўскага нельга «засвоіць мімалётам», ён патрабуе паглыблення — як ад выканаўцаў, так і ад слухачоў, але гэтая тонкая экспрэсіўна-драматычная музыка ўзнагароджвае сваёй дасканаласцю. Юрый Бліноў віртуозна выканаў Прэлюдыі і фугі Шастаковіча, якія ўспрымаліся як цудоўны дыялог з традыцыямі эпохі барока і геніем Баха. Медытатыўным выглядаў фартэпіянны «Белы пейзаж» з цыклу «Поры года» Васкса ў чароўнай інтэрпрэтацыі Аляксея Пшанічнага, а каларыстычны «Аранжавы світанак» брытанскага аўтара Яна Кларка быў віртуозна намаляваны Дыянай Гантарэнка (флейта) і Марынай Рамейка (фартэпіяна).
Музычным адкрыццём канцэрта сталася полістылістычнае падарожжа расійскага кампазітара Арсенція Харытонава «Чатыры віньеткі для чатырох скрыпак» (квартэт Таццяна Лявіцкая, Дзмітрый Юхневіч, Эла Іванова, Глеб Ткачук). Ад першай часткі ў духу традыцый барока і скрыпічных канцэртаў Вівальдзі праз раўнавагу і гармонію класіцызму (менуэт-скерца) да эстэтыкі рамантызму ў трэцяй частцы «Лісток з альбома» і пульсацыі нашага часу з яе сімвалічнай Idee Fixe. Кульмінацыяй вечара прагучала «Le Grand tango» Астара П’яцолы ў пастозна-насычаным тэмбры віяланчэлі Мікаэла Самсонава і ўтрапёным гучанні фартэпіяна Марыны Рамейка.
Дзівосна выразнай атрымалася трэцяя музычная праграма ў Вялікай зале філармоніі з удзелам зборнага аркестра пад кіраўніцтвам таленавітага дырыжора Юрыя Караваева і віртуозаў-салістаў.
Выдатным падарункам для слухачоў стаў паўнавартасны ўдзел у праекце расійскай піяністкі Варвары Няпомняшчай, якая сябравала і мела творчыя стасункі з Аленай Цагалка. Цяпер яна жыве і музіцыруе ў Гамбургу. Варвара ўдзельнічала ў адным з першых фестываляў, спецыяльна прыляцела, каб выканаць твор працягласцю ў 10 хвілін. Гэтым разам яна інтэрпрэтавала Канцэрт для фартэпіяна з аркестрам Соль-мажор (1929-1931) Марыса Равэля. Згадаю, што гэты Канцэрт — апошні маштабны опус кампазітара, без якога немагчыма ўявіць паўнавартасную карціну фартэпіяннага мастацтва ХХ стагоддзя. Ён выконвае функцыю своеасаблівага тастаменту французскага майстра. Трохчасткавая кампазіцыя канцэрта напоўнена вобразамі святла, маляўнічасці і асаблівай музычнай дасціпнасці. У ім выяўляюцца традыцыі дывертысменту і «баскскі каларыт».
Варвара пераканаўча ўвасобіла ідэю высокага прызначэння творчасці, закладзеную ў другой частцы канцэрта з яе бясконцай перспектывай і глыбінёй. Піяністка віртуозна прэзентавала аўтарскі стыль у фінале Канцэрта.
Падалося важным уключэнне ў праграму сімфанічных карцін — драматычнай Уверцюры да оперы «Луіза Мілер» Вердзі, якая амаль не гучыць у беларускіх канцэртных праграмах, і цудоўнае па далікатнай прыгажосці Інтэрмеца з оперы «Манон Леско» Пучыні.
Падкрэслю: дырыжорскай тэхніцы Юрыя Караваева падчас інтэрпрэтацыі твораў была ўласцівая шырыня дыхання, выразная логіка кампазіцыі, строгая выверанасць эмацыйных кульмінацый.
Мабыць, галоўнай музычнай падзеяй сталася мінская прэм’ера Канцэрту для дзвюх віяланчэляў з аркестрам маскоўскага піяніста і кампазітара Аляксея Курбатава, аўтара маштабных сімфанічных палотнаў і камерных сачыненняў, опер, вакальных цыклаў, музыкі да кінафільмаў. Канцэрт быў напісаны на замову пісьменніцы і журналісткі Вольгі Суворавай (і пасля яе раптоўнага сыходу з жыцця прысвечаны ёй). Вольга была ўнучкай выдатнага віяланчэліста Святаслава Кнушэвіцкага. Опус упершыню выконваўся ў 2013-м у Вялікай канцэртнай зале Чайкоўскага на Міжнародным фестывалі «Прынашэнне Кнушэвіцкаму». Курбатаў стварае шматпластавую партытуру, эмацыйна выразную музыку, прадстаўляе арыгінальны погляд на традыцыю, гульню з традыцыяй і гульню ў традыцыю. Салісты Міхаіл Радунскі і Юлія Ражкоўская ўвасобілі самыя тонкія градацыі тэмбравай палітры віяланчэлі.
Фестываль завяршыўся на высокай натхнёнай ноце. Усё гэта дае магчымасць рухацца да новых музычных адкрыццяў.