Фрыдрых і я. Афорт. 1973. |
Выразны, арыгінальны, не падлеглы ніякім класіфікацыям і глыбока асабісты стыль Хорста Янсэна засвоіў уплывы экспрэсіянізму, сюррэалізму і больш традыцыйных мадэляў творчасці. Тэхнікамі графікі мастак валодаў з незвычайнай віртуознасцю -- быў бліскучым малявальшчыкам і гравёрам, працаваў з самымі рознымі матэрыяламі, здавалася, што яму даступна ўсё. Сам мастак не спыняўся на нечым адным з шэрагу творчых прыёмаў і метадаў. Тлумачыў гэта тым, што не ведае, які са сродкаў дапаможа яму стварыць нешта пераканальнае, таму, каб дасягнуць мэты, працуе з усім магчымым арсеналам мастацтва. У аснове яго адметнага стылю -- пільнае ўзіранне ў свет, адсюль -- надзвычай чулая да псіхалагічных аспектаў успрымання, аналітычная, вострая, як скальпель, лінія. Вольная ад функцыі ўвасаблення формы, яна дасягае высокай экспрэсіі ў сваім імклівым руху -- суладным эмоцыі ці псіхічнаму стану, падначаленым інтэлектуальным гульням мастака.
У работах Янсэна частыя парафразы з гісторыі мастацтва і літаратуры. Мастак вядзе дыялогі са старымі майстрамі не толькі на іх выяўленчай мове, але і заглыбляючыся ў сэнсавыя пласты іх твораў. Бліскучы цыкл «Прагулкі з Хакусаем» -- майстэрскі аповед пра тэхніку афорта і гравіравання. Узяўшы за аснову малюнак японскага мастака
Аўтапартрэт. Афорт. 1971. |
Неўтаймоўную вобразатворчасць, востры суб’ектывізм успрымання мастака многія тлумачылі раздваеннем асобы, хваравітасцю фантазіі. Некаторыя крытыкі бачылі ў яго работах праявы постмадэрнісцкай эстэтыкі. Але, сабраныя разам, гэтыя аркушы, гэтыя вольныя і няўрымслівыя плыні вобразаў спараджаюць адчуванне, што мастацтва для Хорста Янсэна было не ўсвядомленай стылявой гульнёй, не штучнай канструкцыяй ці надзейным сродкам заробку, а -- нечым накшталт дыхання, гэткім жа неабходным і гэткім жа арганічным.
Алеся БЕЛЯВЕЦ