Мяркуючы па перапоўненай зале, назву ўпадабалі. Верагодна, чакалі чарговай камедыі становішчаў. Але рэжысёр Генадзь Мушперт замахнуўся на пытанне шэкспіраўскіх глыбінь: што прымушае чалавека шукаць ад добрага лепшага — прага пераменаў ці страх смерці?
У такім шматслаёвым творы, як «Дваяжэнец», нешта блізкае адшукаюць гледачы з рознымі патрабаваннямі да сцэнічнага мастацтва. Галоўны герой — паспяховы страхавы агент Лайман Фелт, які ўзняўся па кар’ернай лесвіцы, стварыў чатыры тысячы рабочых месцаў і займеў надзейны сямейны тыл. Але тое, што жанчыны назавуць упэўненасцю ў заўтрашнім дні, мужчыну часам падаецца руцінай, а перспектыва спачывання на жыццёвых лаўрах бянтэжыць. Рыхтык як пяцідзесяцігадовага сцэнічнага персанажа.
Сталеючы герой Яўгена Іўковіча нервова хапаецца за ўсё, чаго пазбягаў раней: баяўся вышыні — атрымаў правы лётчыка, палохаўся хуткасці — набыў гоначны аўтамабіль, дранцвеў ад выгляду крыві (нават мыш з пасткі даставала жонка) — рушыў на паляванне. Але мяняць звыклы сямейны лад Лайман не рызыкуе, абіраючы другі варыянт: «дадатковую» сям’ю.
«Калі чалавек хоча быць шчаслівым, ён не-не, ды і здрадзіць каму-небудзь», — гучыць са сцэны. Упэўнена апраўдаўшы свае ўчынкі, Лайман атуліў сябе каханымі жанчынамі, дзецьмі розных палоў ды ўзростаў... і застаўся на пранізлівай самоце. Верагодна, праз яе герой і выправіўся на машыне ў шалёную завіруху і прадказальна сарваўся з гары (нездарма раз-пораз родныя сумняваюцца, ці не на самагубства ён наважыўся). Адценні пачуццяў Лаймана Яўген Іўковіч увасабляе як візуалізаваныя развагі, успаміны і роздум дзякуючы трапнаму і вельмі дасціпнаму рэжысёрскаму рашэнню: прыкутым да бальнічнай койкі страхавым агентам робіцца забінтаваны муляж.
Бліскучым партнёрам выканаўцы выступае Наталля Анішчанка. Яна стварыла найбольш цэльны вобраз, падаўшы сваю гераіню — першую жонку Фелта Тэадору — у развіцці і пачуццёвым сталенні. Побач з ёй маладая жонка Лія ў выкананні Настассі Салаўёвай выглядае крыху аднастайнай. Трэцяя жанчына з правамі на галоўнага героя — дачка Бэсі ў выкананні Алены Зміцер. Экзальтаваная замужняя кабета, падобная да з’едлівага падлетка, кранае балючую тэму дачыненняў дарослых дзяцей і сталых бацькоў — той выпадак, калі першыя вымагаюць, а другія мусяць да ненатуральнасці аднаўляць колішнюю мадэль паводзінаў і нават дзяцініцца. Да ўсяго загнанаму ў кут Лайману выпадае адбівацца ад націску... прывіду бацькі ў выкананні Віктара Васільева, і менавіта бацька атаясамліваецца са Смерцю, якая імкнецца спавіць сына чорнай хусткай і зацягнуць туды, дзе нічога не давядзецца вырашаць, але дзе ён, Лайман, ніколі не збудзе сваіх грахоў ды правінаў.
Глядацкую ўвагу забірае акцёрскі ансамбль з яркімі характарамі, так што стэрыльна-белыя прасцірадлы ад мастака-пастаноўшчыка Вольгі Грыцаевай (занадта прадказальнае вырашэнне «бальнічнага» сюжэта) падаюцца папросту празмерна сціплымі. Банальным выглядае відэашэраг, які час-почас на іх узнікае: мора пазначаюць хвалі, горад — фотаздымкі хмарачосаў, а нудоту і аднастайнасць накрэслівае інтэрнэт-футаж падаючай кроплі вады...
Фінал рэжысёр пакідае адкрытым. Лайман не прагне, каб ягоныя жанчыны сустрэліся, але ў глыбіні душы чакаў гэтага і даводзіў, што вінаваты хіба ў крывадушнасці. Пад заслону ён круціць педалі на велатрэнажоры — увасабляе жыццёвае кручэнне, праўда, цяпер ступень ягонай крутлівасці вызначаць жонкі і ён атрымае ўсё, чаго пазбягаў, шукаючы выйсця са звыкласці і нездаволенасці. І чаму тое выйсце з сямейнага кола кожны імкнецца шукаць паасобку? Чаму людзям не ў галаве паразумецца альбо хоць бы аб’яднаць высілкі? І не трэба кідацца з гары...
Настасся ПАНКРАТАВА