Далей Аляксандра Салдатава прасунулася ўжо з «праламленнем». Цяпер перад намі рассяканне прасторы або рэчы, цела ці любога вобраза, напрыклад, промня святла. Апроч іншага, Аляксандра шукае на гранях сваіх прэпараваных аб’ектаў мяжу паміж дакументальнай і арт-фатаграфіяй. І калі ў гэтай праблематыцы магчымы розныя падыходы, то з уласна выявай яна працуе куды больш індывідуальна — гэта бачна па асабістым паглыбленні ў візуальны матэрыял, у якім счытваюцца літаральна некалькі фрагментаў. Край асобнай снежнай праталіны, галінкі, сціснутай далоні. Многае прасочваецца на ўзровень тэкстуры. Абстрактнымі застаюцца паверхні. Галоўнае ў гэтым рассяканні святло — яно вылучае прадмет або яго след, выхоплівае нешта накшталт мяжы, напрыклад, яра на якой-небудзь пустцы. І паведамляе гледачу хваляванне аўтара.
У пэўным сэнсе Салдатава развівае фатаграфічную тэму Міхаіла Гаруса 1980—1990-х, які марыў убачыць на адбітку нешта за межамі фізічнага свету: ён максімальна блізка ўзіраўся ў прадмет і паветра, адкрываў і графіку, і патаемнае святло, і пераходы колеру. Але ў нейкі момант спыніўся. Паводле яго слоў, сама мэта аказалася ілюзіяй, а пасля гэтай таямніцы яму як фатографу ўжо нічога не было цікава. Вольная інтэрпрэтацыя нашай з Міхаілам колішняй гутаркі, верагодна, мае патрэбу ва ўдакладненні, але паслядоўнасць у канцэптуальных падыходах у многіх беларускіх фатографаў розных пакаленняў мяне асабіста радуе. Гэта наўрад ці ўсвядомленая пераемнасць: Аляксандра, безумоўна, ідзе сваім шляхам.
Ёсць яшчэ адно прынцыповае пытанне з серыі «пра што выстава». Прастора і сувязі ўнутры яе — гэта зразумела. Але праблема, якая хвалюе любога фатографа, — праблема выбару, дакладней — рашэння, што можа быць прадметам фатаграфавання. У любым дыскурсе, жанры і кірунку — што можа быць новым? Што другі раз паўтараць не цікава? Што другасна, але застанецца перманентным, архетыпічным выбарам? У «Двайным праламленні» Аляксандра Салдатава сцвярджае: прадметам можа быць любы аб’ект. Хоць абрэзаны «конскі хвосцік», які нясе «прыкметы класа, ДНК агульнай структуры, успамін пра яе».
Любоў ГАЎРЫЛЮК