Тэндэнцыі, аднак

№ 52 (1387) 30.12.2018 - 05.01.2019 г

“Мае” вынікі года не пра знакавыя і гучныя падзеі, што адбыліся ў “курыруемых мною” ў нашай газеце галінах культуры, а пра тэндэнцыі, якія былі, на мой погляд, характэрныя для іх у 2018-м годзе: мне падалося лепшым распавесці менавіта пра гэта, бо якiм будзе іх уплыў на айчынную культуру — на доўгім ці кароткім адрэзку часу — пытанне, вядома, цікавае...

/i/content/pi/cult/725/15795/opt.jpegСпярша аб рэгіянальнай культуры. Рэгулярна бываючы з камандзіроўкамі ў розных кутках краіны, у самых яе глыбінках, заўважыў тэндэнцыю на ратацыю кадраў: у апошнія гады два — тры ў кіраўніцтва ўстановамі культуры вылучаецца маладое пакаленне. Гэта нармальная, здаровая з’ява — змяняльнасць кадраў. А калі ў айчынную культуру, як мне часам здаецца — дзе-нідзе касцяную, замшэлую, залішне заадміністраваную — прыходзяць з актуальнымі ідэямі і незвязанымі рукамі, і ідэям гэтым і рукам даюць волю ці нават права на памылку, абы быў рух наперад і ўверх, то і вынікі ўражваюць. Абнадзейвае, калі свежаму погляду давяраюць так зірнуць на становішча спраў у бягучай культуры з ракурсу XXI стагоддзя — з незлічонымі прапановамі і актыўнасцямі дня сённяшняга, каб потым нешта было рэалізавана ў адпаведнасці з сучаснымі сусветнымі творчымі працэсамі. Але пры гэтым, вядома ж, не варта забываць пра пераемнасць пакаленняў, наводмаш адмаўляючыся ад ранейшых напрацовак, варта браць на ўзбраенне з іх тое, што і зараз дзейсна, быць можа, у абноўленым варыянце.

Але ў сувязі з такой ратацыяй ёсць і пра што яшчэ задумацца. Па сваёй атрыманай у навучальных установах адукацыі некаторыя з новых кіраўнікоў да культуры прамога дачынення не маюць. Натуральна, што дылетант дылетанту розніца. І калі на высокую пасаду прыходзіць сапраўды таленавіты чалавек — з небанальнымі меркаваннямі, з надзённымі тэмамі, які хутка напрацоўвае кампетэнтнасць — гэта адно. І зусім іншае, калі такім чынам перш за ўсё затыкаюць праломы. Тыпу, як-небудзь выплыве чалавек, а не, дык і спісаць на яго ўсе агрэхі можна, маўляў, а што вы хацелі, раз у канкрэтную культуру іншыя — тыя, што вучыліся ёй, не ідуць? І ўстановы такія вядуць існаванне нярэдка жаласнае.

У завяршэнні — аб поп-музыцы. Тут усё як у тым танку. Так, да нас дакаціўся масавы рэп. Сёння хіп-хоп-артысты — самыя жаданыя выканаўцы на клубных пляцоўках. Аднак, па большай частцы прыйшоў рэп да нас, як гэта часцяком здаралася і з іншымі кірункамі, з перадачы
расійскага брата, а ў гэтай краіне, як сцвярджаюць тамтэйшыя музычныя крытыкі, жанр гэты паволі здзімаецца. Таму асабіста мне ўсе гэтыя другасныя і трацічныя “цiмы” не здаюцца годнымі адмысловай увагі. Але раз наш “піпл глынае”, стала быць, я не маю рацыі. Радуе ж у беларускім хіп-хопе мяне адно, што ў параўнанні з тым жа расійскім калегам, айчынныя “цімаці” сваёй грамадзянскай пазіцыяй, выяўленай пры дапамозе мацяршчыны, публіку не “паліваюць”. Зрэшты, ды і хто ім дасць гэта зрабіць?

Эстрада родная, напэўна, заглухла надзейна, калі зусім нічога не чуваць аб Нацыянальнай музычнай прэміі ў галіне папулярнай музыкі “Ліра”, у якой вяршэнствуюць намінацыі “лёгкія”. Калі не памыляюся, у адпаведнасці з крайнім рашэннем, праводзіцца гэтае мерапрыемства павінна раз у два гады. Апошняе прайшло ў 2017-м. Вы што-небудзь чулі пра падрыхтоўку наступнага? І я. З прэтэндэнтамі на ўзнагароды, мабыць, туга. Ды і зразумела, у прыватнасці, чаму: вунь малады пеўчы параснік, пару разоў засвяціўшыся ў эфірах, ігнаруючы хоць нейкую раскрутку на радзіме, адразу ірве ўдзельнічаць у замежных вакальных тэлеконкурсах. З перамогамі на іх, праўда, не густа.

Творчасць беларускамоўных маладых ды ранніх, дарэчы, на ўсю моц папулярызуе адзін буйны і, безумоўна, аўтарытэтны інтэрнэт-партал, які нядаўна адзначыў свой чарговы юбілей, з чым яго шчыра і віншую! Але вось слухаў я перыядычна гэту творчасць, датаваную 2018-м, і валасы на маёй галаве, здаралася, варушыліся. Дрэнна — хай і не ва ўсіх, але ў многіх і многіх — усё: з галасамі, iгрой музыкантаў, мелодыямі, тэкстамі, аранжыроўкамі, запісам. А рэсурс той, нібы здзекуючыся, яшчэ прапануе слухачам выбраць і лепшых з таго “балявання”. А яшчэ гэты партал найлепшым рок-гуртом года абвясціў магілёўскі калектыў Nizkiz, якому дзесяць гадоў. І тут я з інтэрнэтчыкамі згодны: крызіс не абышоў бокам і альтэрнатыву.

Увогуле, Год крызісу — так я пазначыў для сябе 2018-ты ў папулярнай музыцы. Ну а што падкладзе культуры 2019-ты — будзем разбірацца. Хочацца, каб нешта такое, як у дзяцінстве, калі Дзед Мароз клаў пад ялінку самыя прыемна-нечаканыя для нас падарункі. З Калядамі i Новым годам вас!

Аўтар: Алег КЛІМАЎ
спецыяльны карэспандэнт газеты "Культура"