Пэндзаль вінаграду

№ 33 (1316) 19.08.2017 - 25.08.2017 г

Не будучы філолагам па прафесіі і не ведаючы, на жаль, беларускай мовы з усёй дасканаласцю, усё ж адчуваю яе да такой ступені, каб дастаткова часта пакутваць ад тых “перлаў”, што цяпер часам прыходзіцца чуць з вуснаў некаторых медыйных асоб, якія думаюць, што размаўляюць на беларускай мове.

/i/content/pi/cult/654/14515/13.jpgЯкаў ЛЕНСУ, кандыдат мастацтвазнаўства:

Тут сам сабою прыходзіць у галаву стары жарт пра тое, як некаторыя гавораць па-беларуску: “Я маю паляванне з’есці пэндзаль вінаграду”. Прыблізна такія выразы і прыходзіцца калі-нікалі чуць з нашых тэлепрыёмнікаў. Так, цяпер вельмі распаўсюджаным стала гаварыць “кропка погляду”, у той час як правільна было б сказаць “пункт погляду”, кропкі ж ставяць у канцы сказаў. А чаго каштуе выраз: “Гэта гуляе ролю”, калі гуляць можна ў нейкую гульню, ролю ж адыгрываюць. Блытаюць таксама словы “цагляны” і “цагельны”, забываючыся, што “цагляны мур”, але “завод цагельны”. А вось у тэлерэпартажы аб адкрыцці адной мемарыяльнай дошкі ў Мінску прыйшлося чуць, як адзін вельмі паважаны дзеяч сказаў, што “зараз мы адчыняем мемарыяльную дошку”. Дарагі спадар, адчыняюць дзверы ці вароты, мемарыяльную ж дошку адкрываюць!

Ёсць яшчэ праблемы з націскамі. Чамусьці цяпер многія гавораць “на працягу” з націскам на гук “у”, калі (зазірніце ў слоўнік) націск трэба ставіць на гук “я”. А яшчэ зараз на нашых тэлеканалах ідзе рэклама, у якой, як там гучыць, рэкламуюцца “чаравікі” (з націскам на апошні склад, у той час як у гэтым слове націск павінен быць не на апошнім, а на першым “і”). А яшчэ хочацца ўспомніць вельмі распаўсюджаную форму вымаўлення “песeджанне”, у той час як ува ўсіх слоўніках значыцца “пасяджэнне”.

Хочацца сказаць, што трэба змагацца за чысціню мовы, асабліва ў сродках масавай інфармацыі, яны ж даюць прыклад астатнім членам нашага грамадства. Давайце гаварыць правільна!