Аўтары

Мінулы год для кіно быў неспрыяльны, нацыянальная кінастудыя “Беларусьфільм” даўно змагаецца з крызісам, але — жыццё ідзе, і вялікія праекты, значныя ў маштабе ўсёй Беларусі, усё ж з’яўляюцца. Завершана праца над першым беларускім поўнаметражным анімацыйным мюзіклам “Зоркі сёмага неба”, прэм’ера якога павінна была адбыцца якраз на гэты Новы год. Праўда, цяпер з’яўлення фільма ў кінатэатрах давядзецца трошкі пачакаць да часоў, калі палепшыцца пандэмічная сітуацыя.

Сёлета ў Беларусі гучна святкавалася 100-годдзе авангарднага мастацкага аб’яднання УНОВИС, створанага ў Віцебску Казімірам Малевічам. Многія дзесяцігоддзі гэтая гісторыя была забытай і за савецкім часам увогуле забароненай. Але — як паступова “вяртаўся” ў Віцебск Шагал, так “вяртаўся” і Малевіч са сваімі вучнямі. Кульмінацыяй 30-гадовай працы многіх і многіх энтузіястаў сталі сёлетнія юбілейныя мерапрыемствы. Не будзе перабольшаннем сказаць, што ў Беларусі самы галоўны спецыяліст па Казіміру Малевічу і УНОВИС - доктар мастацтвазнаўства, прафесар Таццяна КАТОВІЧ, аўтар мноства кніг, манаграфій і артыкулаў, а яшчэ і непасрэдны і актыўны ўдзельнік усіх падзей, скіраваных на папулярызацыю і вяртанне ў нашу рэчаіснасць творчай спадчыны УНОВИС. З Таццянай Катовіч мы падвядзём вынікі юбілейнага года і ацэнім зробленае.

Абласны фестываль аматарскага тэатральнага мастацтва “Тэатральнае Палессе — 2020”, які цягам амаль двух тыдняў праходзіў у анлайн-прасторы, вызначыў пераможцаў, назваўшы лепшыя пастаноўкі аматарскіх тэатраў Брэстчыны. Конкурс, які традыцыйна адбываецца раз на тры гады, не быў адменены і сёлета — хіба што перайшоў у інтэрнэт. Галоўны і вельмі прыемны вынік фестывалю, паводле слоў старшыні журы, дырэктара Палескага драматычнага тэатра Аляксандра Лукашэнкі: аматарскі тэатр жывы, людзей захопленых многа, а спектаклі ёсць проста выдатныя!

Персанальнай выставай “Скрозь час”, што прайшла ў мінскай галерэі “Універсітэт культуры”, 25-годдзе сваёй творчай дзейнасці адзначыла мастак па касцюмах, член Беларускага Саюза мастакоў Наталля СМАЛЯК. Больш дакладна Наталлю можна назваць мастаком па сцэнічных касцюмах — у якіх і артысты выступаюць, і якімі можна проста любавацца як творамі мастацтва. А натхненне для працы дае гісторыя, даюць традыцыі Беларусі. Гістарычныя і фальклорныя касцюмы Наталлі Смаляк неаднойчы ўзнагароджваліся ў конкурсах, вабілі гледачоў на шматлікіх выстаўках у Беларусі і за межамі. З чаго складаецца праца мастака па касцюмах, чым яна асаблівая, як узнікаюць ідэі — гаворым пра гэтае і пра многае іншае.

У інсітнага, ці наіўнага, мастацтва Віцебшчыны, якое сёлета атрымала статус гісторыка-культурнай каштоўнасці Беларусі, вялікія і даўнія традыцыі, што сягаюць у глыб стагоддзяў. І ў нашай сучаснасці сярод самадзейных мастакоў ёсць свае знакамітасці, свае мэтры. Віцябчанка Антаніна МАІСЕЕВА — адна з самых вядомых і паважаных мастачак: яна многа выстаўляецца ў Беларусі і за мяжой, карціны можна пабачыць і ў музеях. Калісьці мужа Антаніны Максімаўны — знакамітага прафесійнага мастака Ісака Бароўскага — называлі ў Віцебску адным з лепшых, а цяпер знакамітай, толькі ў галіне інсіта, стала і яна сама. Да выставы INSITUS, што гэтымі днямі з вялікім поспехам праходзіць у Віцебску, прымеркавана прэзентацыя альбома Антаніны Маісеевай “Жыццё ў карцінках”— а ад гэтых карцінак усім радасна і цёпла.

Спектакль “Уна дачка Казіміра” (адмыслова без коскі) віцебскага тэатра “Кола” адкрываў фестываль студэнцкіх і маладзёжных тэатраў “Тэатральны куфар, БДУ”, які прайшоў у Мінску на мінулым тыдні з прысвячэннем 100-годдзю авангарднага мастацкага аб’яднання УНОВИС. Да фестывалю спектакль паказваўся толькі аднойчы — у лютым гэтага года, у межах святочных мерапрыемстваў на радзіме УНОВИС як частка вялікай мастацкай акцыі “Supremшторм”. Менавіта сваімі перформансамі сярод іншага славіцца тэатр “Кола”, які за 15 гадоў дзейнасці стаў унікальнай з’явай у беларускай аматарскай тэатральнай прасторы.

Абласны фестываль аматарскага тэатральнага мастацтва “Тэатральнае Палессе - 2020” сёлета праходзіць у анлайн-фармаце, такім чынам далучыцца да яго могуць жыхары не толькі Брэстчыны, але і ўсёй Беларусі і нават свету. Адкрыўся фестываль 30 лістапада спектаклем “Віхравы падарункі” ўзорнага лялечнага калектыву “Залаты ключык” Аснежыцкага раённага Цэнтра культуры і вольнага часу з Пінскага раёна. Да 11 снежня будзе паказана каля 30 пастановак. Пераможцаў абласнога конкурсу вызначыць прафесійнае журы.

Фотапартрэт Станіслава Манюшкі, увесь архіў Барыса Герлавана з эскізамі да легендарных спектакляў Купалаўскага тэатра, архівы мастакоў, сцэнографаў і музыкантаў, новыя паступленні ў калекцыю работ стваральніка школы беларускай сцэнаграфіі Аскара Марыкса — гэты год для Музея гісторыі тэатральнай і музычнай культуры Беларусі, які сёлета адсвяткаваў сваё 30-годдзе, атрымаўся багатым на цікавыя і каштоўныя набыткі. Усе іх можна будзе ўбачыць у сценах музея, што месціцца ў адметным мінскім доме па адрасе Музычны завулак, 5. Выстава ж да 130-годдзя Аскара Марыкса “На тэатральных падмостках” адкрылася ўжо 1 снежня.

Юная спявачка з Магілёва Арына Пехцерава была адным з фаварытаў сёлетняга фестывалю “Дзіцячае Еўрабачанне”. Але ў фінале конкурсу, які адбыўся ў нядзелю 29 лістапада, яна заняла пятае месца. Пераможцай стала 11-гадовая Валянціна Тронэль з Францыі.

Даты 17-га сезона міжнароднага фестывалю студэнцкіх і маладзёжных тэатраў “Тэатральны куфар, БДУ — 2020” пераносіліся некалькі разоў. І вось нарэшце з 2 па 5 снежня ён пройдзе на мінскіх сцэнах і ў анлайн-прасторы. Сёлета ўваход на ўсе спектаклі вольны — а гэта будуць пастаноўкі выключна беларускіх калектываў. Замежныя ўдзельнікі пакажуць свае работы анлайн. Яшчэ сярод новаўвядзенняў гэтага года — вызначэнне толькі аднаго пераможцы, уладальніка Гран-пры.