Свежы нумар
Тэма нумара. Беларуская опера: прэстыж нацыянальнай школы
ЯК НАВУЧЫЦЦА ЛЮБІЦЬ СВАЁ?
Прэстыж нацыянальнай опернай школы. Оперны спявак -- тэатр -- глядач… У гэтай неабсяжнай прасторы я вылучыла б некалькі аспектаў. Найперш -- беларускі кампазітар і тэатр.
Далей
Каментарыі (1)
Якія яны, прыярытэты музычнай палітыкі?
...Аднойчы вярталіся з фестывалю ў Расіі. Ехалі ў цягніку разам з вядомым артыстам Коласаўскага тэатра. І ён кажа:
-- Я прыходжу на оперны спектакль, каб паслухаць музыку. Але заплюшчваю вочы, каб не бачыць, што робіцца на сцэне...
-- Паслухай, ты ходзіш не па адрасе! Каб слухаць музыку, трэба ў філармонію! Тады і вочы заплюшчваць не давядзецца...
-- Але на вас глядзець немагчыма! Вы на сцэне -- непаваротлівыя мяхі...
Далей
Плаціць жыццём -- ці зарабляць на жыццё?
«Каб дасягнуць поспеху, спявачка павінна мець твар Венеры, розум Мінервы, вытанчанасць Тэрпсіхоры, постаць Юноны і скуру насарога», -- сцвярджала некалі амерыканская актрыса Этэль Барымор. Апошні пункт, напэўна, спрэчны, але тое, што спявачка павінна мець цвёрды характар, -- неабвержаная ісціна. Неаднойчы пераконвалася ў гэтым на працягу свайго творчага жыцця.
Далей
Але найперш -- па-беларуску
Опера як жанр нарадзілася ў асяроддзі інтэлектуалаў. На пачатку і ў сярэдзіне XVIII стагоддзя ў Еўропе адбыўся сапраўдны оперны бум. Было вельмі прэстыжна мець уласную оперную трупу. У XVIII стагоддзі толькі ў Мілане працавала 90 (!) оперных тэатраў. Вядома, не ўсе ўзроўню «Ла Скала», існавалі і невялікія трупы, але лічба -- уражвае…
Далей
Невычэрпная энергія жанру
Опера валодае невычэрпнай энергіяй, магіяй, яна вабіць, прыцягвае, у ёй адлюстроўваюцца актуальныя запыты часу і творчасці, духоўныя запатрабаванні грамадства. Ва ўсе гістарычныя перыяды опернае мастацтва выклікала гарачыя спрэчкі. Не выключэнне і сённяшні час, калі нацыянальная опера перажывае даволі складаны перыяд.
Далей
Трупа еўрапейскага ўзроўню
Маё глыбокае перакананне: опера -- гэта найперш тэатр. А не канцэрт у касцюмах. У эпоху бурнага развіцця візуальных мастацтваў нельга адмаўляцца ад тых сродкаў і магчымасцей, якія вельмі моцна ўздзейнічаюць на гледача. Таму як рэжысёр і мастацкі кіраўнік тэатра я імкнуся, каб удзельнікі опернага спектакля валодалі якасцямі драматычных акцёраў.
Далей
Мастацкі дзённік
На скрыжаванні поглядаў
У майскую «Ноч музеяў» чатыры сталічныя музеі расчынілі свае дзверы для наведвальнікаў. Мастацтва стала бліжэй? Да нас? Да жыцця?
Далей
Усе мы -- тутэйшыя
Напярэдадні 125-годдзя з дня нараджэння Янкі Купалы ў Купалаўскім тэатры адкрылася выстава «Купала і купалаўцы» ў гонар нацыянальнага генія і адбылася прэм’ера спектакля «Сны аб Беларусі».
Далей
Увасобленае слова
Лета -- час мастакоўскага зацішша. У спякотныя сонечныя дні нікому няма ахвоты і жадання адкрываць выставы або рабіць канцэптуальныя праекты, бо яны наўрад ці знойдуць свайго гледача. Які сэнс у акцыі без адпаведнага водгуку ў прэсе і абмеркавання ў колах калег і сяброў?
Вось і адмаўляюцца творцы ад прэзентацый, шукаюць прычыну перанесці выставу на восень.
Далей
І «ЦІЛЬ», І «ШЧАЎКУНОК», І «ЧЫПАЛІНА» …
У Нацыянальным акадэмічным тэатры балета адбылося столькі цікавых падзей, што не сказаць пра іх было б грэшна.
Далей
Сябры і ворагі
Прэм’ера сёлетняй дакументальнай стужкі беларускага рэжысёра Галіны Адамовіч «Мужчынская справа» падалася выразнай і злабадзённай. Карціна (лагічны працяг фільмаў Г.Адамовіч «Божа мой» і «Завядзёнка») -- пра унікальнае мужчынскае трыо з вёскі на Століншчыне. Дамарослыя шчырыя музыкі граюць на палескіх вяселлях і хаўтурах. І далёка не заўжды першыя пераважаюць па колькасці над другімі. Карціна пранізлівая па простай як хлеб прычыне: няма тут фальшу ў адлюстраванні сённяшняй явы нашага шматпакутнага сяла. У антуражы побытавых пастаральных карцін гучыць настальгічны аповед пра колішнюю беларускую сябрыну-талаку, прапаноўваецца не кан’юнктурны, а больш-менш аб’ектыўны погляд на наш сённяшні і заўтрашні дзень.
Далей
Кропкі над «і»
У снах і наяве
Сярод спектакляў, прымеркаваных Купалаўскім тэатрам да дня памяці Янкі Купалы і паказаных напярэдадні 7 ліпеня, -- «Паўлінка», «Тутэйшыя» і прэм’ера «Сны аб Беларусі». Рэжысёр спектакля «Сны аб Беларусі» паводле п’есы Уладзіміра Караткевіча «Калыска чатырох чараўніц» -- Уладзімір Савіцкі. Апошнія ягоныя работы «Балада пра каханне» і «Дзікае паляванне караля Стаха», пастаўленыя на Малой купалаўскай сцэне, прыцягнулі ўвагу публікі і тэатральнай грамадскасці, былі ўспрыняты як творчы прарыў. Здатнасць раскрывацца менавіта на беларускім матэрыяле, здольнасць да сціслага метафарычнага мыслення, вастрыня думкі, чалавечнасць надалі абедзвюм пастаноўкам гуманітарны змест. Выклікалі захапленне вытанчаныя і яркія акцёрскія работы, найперш Г.Хітрык і Р.Падалякі. Цікавасць да рэжысёра значна павялічылася. Ягоную новую работу чакалі. Тым больш, што на галоўныя падмосткі У.Савіцкі не выходзіў даўно.
Далей
Праўда і толькі праўда. Кінапубліцыстыка Анатоля Алая
Творчае крэда кінапубліцыста Алая -- насуперак усяму дайсці да ісціны. Гэта тытанічная праца -- расшукаць, прааналізаваць і пераправерыць вялізны аб’ём інфармацыі, перш чым выдаць гледачу кінематаграфічнае рэзюме.
Далей
Сымон і Пясняр -- шлях да сябе
Разважаючы пра спектаклі «Сымон-музыка» Купалаўскага і «Зямля» Коласаўскага тэатраў паводле твораў Якуба Коласа, мушу сказаць, што кожная пастаноўка мае пазнаку рытуальнасці. У адрозненне ад абраду гэтае паняцце больш складанае, глыбокае і звязанае найперш з архетыпамі нашага існавання, з адзінствам каштоўнасцей, маралі і паводзін. Рытуал -- гэта сістэма інфармацыйных сімвалаў пра чалавека і чалавецтва, пра тую ці іншую культуру.
Далей
Post factum
Пабачыў. Здзівіўся. Вырашыў.
Дзякуючы падтрымцы Польскага інстытута выставы вядомага фатографа Кшыштафа Гералтоўскага з поспехам прайшлі ў Гродне, Мінску і Віцебску. А праз асабісты клопат дырэктара інстытута Пятра Казакевіча Міністэрства культуры і нацыянальнай спадчыны Польшчы набыло для Музея сучаснага выяўленчага мастацтва ажно тры творы -- фотапартрэты С.Мрожака, Л.Тарасевіча і Ч.Мілаша.
Далей
Тысяча і адно адценне светлых фарбаў
У мінулым годзе пашчасціла пабачыць тры новыя акцёрскія работы спявачкі Алены Бундзелевай: Надзею ў оперы У.Солтана «Дзікае паляванне караля Стаха», Першую жонку Сіняй Барады ў оперы В.Капыцько «Ягоныя жонкі», Лізэту ў «Кававай кантаце» І.С.Баха. Ці выпадкова, што дзве ролі з трох -- у беларускіх творах?
Далей
Каментарыі (6)
Ногі разам, рукі...
Ёсць спектаклі, якія знікаюць з памяці, прамільгнуўшы тэатральным вечарам стракатакрылым матыльком. Ды не такі тюгаўскі «Мешчанін у шляхецтве»... Хоць, шчыра кажучы, не столькі памятаю сам спектакль, колькі сумнае пасля яго адчуванне: няўжо ўсё так безнадзейна?
Далей
Без мітусні
Я не веру ў выпадковасць -- толькі ў заканамернасць... Пасля доўгага перапынку вяртаюся ў тэатр, у Мінск, можна сказаць, «на кругі свая». Бо жыццё рухаецца так, што мы абавязкова мусім прыйсці туды, адкуль некалі выйшлі. Толькі, так бы мовіць, на новым вітку спіралі і ўжо з багажом жыццёвага досведу.
Далей
Салонны акадэмізм
Выстаўка, арганізаваная Дзяржаўнай Траццякоўскай галерэяй і Нацыянальным мастацкім музеем Рэспублікі Беларусь, прадстаўляе шырокай публіцы рускае акадэмічнае і салоннае мастацтва ХIХ -- пачатку ХХ ст. Глядач мае магчымасць пазнаёміцца з палотнамі К.Брулова, Г.Семірадскага і К.Макоўскага -- безумоўных «зорак» гэтага напрамку, а таксама з творамі Ф.Молера, Ф.Броннікава, С.Бакаловіча, І.Макарава, Ю.Лемана …
Далей
Эдэм Сяргея Цімохава
Ужо не першы раз Нацыянальны мастацкі музей Беларусі зладзіў акцыю «Ноч музеяў». Да ініцыятывы адчыняць уначы для наведвальнікаў дзверы музеяў, запачаткаванай у 1999 годзе парыжскім Луўрам, далучыліся ўжо больш за 2000 музеяў Еўропы. Падчас сёлетняй акцыі адкрылася выстава Сяргея Цімохава «Чары ночы».
Далей
Асабісты почырк
Выстаўка Льва Талбузіна «РэтраПЕРСПЕКТЫВА», якая адбылася ў Музеі сучаснага выяўленчага мастацтва, атрымалася вельмі стылёвай. Са свайго важкага, напрацаванага цягам больш як трыццаці гадоў мастакоўскага багажу аўтар прадставіў толькі знакавыя аб’екты, якія з’яўляюцца дэманстрацыяй рэфлексій скульптара і адначасова арт-дызайнера над тым, як ён разумее форму, змест і стыль.
Далей
Каментарыі (13)
Крок да абагульнення
У Рэспубліканскай мастацкай галерэі «Палац мастацтва» адбылася выстава, прысвечаная творчасці адметнага беларускага мастака Пятра Свентахоўскага. Крыху больш як год таму Пётр Уладзіміравіч пайшоў з жыцця -- заўчасна і трагічна. Выстава яго памяці -- даніна пашаны выдатнаму майстру. Экспазіцыю склалі жывапісныя творы з уласнасці яго сям’і, а таксама эцюды і алоўкавыя накіды розных гадоў, якія гледачы ўбачылі ўпершыню.
Далей
Vivat, трэці музычны!
Падзея, пра якую так доўга і амаль безнадзейна марылі, нарэшце адбылася. Лірычнай операй «Іаланта» ў Маладзечне адкрыўся трэці ў краіне музычны тэатр. Трэці -- пасля Тэатра оперы і Музычнага тэатра (былой музкамедыі). Так што -- vivat, vivat, vivat!
Далей
Каментарыі (1)
З клубком нітак ад Арыядны
Юбілейная «Выстава габеленаў» Ларысы Густавай і Людмілы Пуцейка ў Рэспубліканскай мастацкай галерэі «Палац мастацтва» стала значным мажорным колерава-вобразным акцэнтам у кантэксце мінскай мастацкай вясны.
Далей
Постаць
Алег Залётнеў. Трыццаць тры такты
Кампазітар найперш уяўляецца чалавекам «не ад гэтага свету». Лунае, так бы мовіць, у аблоках, бачыць нябачнае, чуе нячутнае, грае на струнах дажджу.
Кампазітар Алег Залётнеў выдатна рамантуе разеткі, выключальнікі, таршэры і настольныя лямпы. Цягам доўгага знаёмства гэта сталася свайго кшталту рытуалам: «А чаму тут святло не гарыць? -- (пытанне задаецца ледзь не з парога). -- Адвёртка знойдзецца?»
Зрэшты, такую любоў да спраўнага электраабсталявання можна было б патлумачыць узнёсла: лямпачка -- усё ж які-ніякі заменнік сонца. Аднак водаправодныя краны, з якіх капае, кампазітар таксама выяўляе імгненна, пасля чаго просіць ужо не адвёртку, а пласкагубцы. І засмучаецца, калі іх у гаспадарцы няма. І абвяргае тым самым тэзіс наконт лунання ў аблоках.
Ён увогуле шмат што ўмее рабіць рукамі, а ў ягонай працоўнай кніжцы ёсць нават такі запіс, датаваны 1993-м годам: «сталяр 3-га разраду» (час быў цяжкі, трэба было карміць сям’ю).
Пры ўсім гэтым у яго няма хобі. Хобі, лічыць ён, -- адзнака пэўнай неадпаведнасці, нейкага ўнутранага канфлікту, калі чалавек займаецца не тым (або не зусім тым), да чаго закліканы.
Ведаючы Алега Барысавіча яшчэ з ягоных кансерваторскіх часоў, сведчу: з ім можна добра пагаманіць на самыя розныя побытавыя тэмы, атрымаўшы пры гэтым і карысныя парады, і рэальную дапамогу, -- але размова ў рэшце рэшт абавязкова скіруецца (будзе ім скіравана) у музычнае рэчышча. Гэта непазбежна, як надыход раніцы. І натуральна, як спеў шпака.
Не, Алег Залётнеў не «апантаны музыкай» -- ці не ў кожнай апантанасці можна згледзець або знарочыстасць, або адценне вар’яцтва. Ён -- «ад гэтага свету», абсалютна нармальны, нічога з сябе не строіць, а музыкай жыве -- насамрэч.
Далей
Каментарыі (1)
Рарытэты
Партрэт дачкі
«Дзяўчынка ў чырвоным» Якава Кругера -- адзін з першых партрэтаў беларускіх мастакоў даваеннага перыяду, набытых Дзяржаўнай карціннай галерэяй у 1940 -- 1941 гг.
Далей
Культурны пласт
Патрыярх вучонага гравёрства
У працэсе даследавання каранёў нацыянальных мастацкіх традыцый асаблівую ўвагу прыцягваюць лёсы неардынарных асоб, якія значна паўплывалі на культурнае развіццё. Гэты матэрыял -- як і артыкулы пра творчасць Г.Грубера, Ф.Смуглевіча, раней апублікаваныя ў нашым часопісе («Мастацтва». 2005/2, 4, 2007/3), -- распавядае пра станаўленне беларускай станковай графікі.
Далей
Intra et extra
Мастак надпачуццёвага складу
У невялікай майстэрні Георгія Скрыпнічэнкі ўражваюць стосы палотнаў на паліцах і ў спецыяльна прыстасаваных для іх захоўвання скрынях. «Тыдзень маглі б тут сядзець, дзень і ноч разглядваючы мае працы», -- гаворыць мастак. Веру, што так яно і ёсць. Нямногім выпадае шчасце грунтоўна пазнаёміцца з творчасцю майстра. Нават яго бліжэйшыя сябры не заўжды маюць уяўленне, колькі ім напрацавана з вучнёўства да сённяшняга дня.
Далей
Георгій Скрыпнічэнка: «У творчасці нікога не падманеш"
"Сюжэты для сваіх карцін я шукаю не ў прыродных уражаннях, хоць, выязджаючы на вёску, з задавальненнем пішу эцюды, а ў жыццёвых калізіях і сітуацыях. Пішу характары і абставіны вакол іх. Імкнуся злоўлены матыў увасобіць у знакавых вобразах, і раблю гэта няспешна, у майстэрні. Бывае, вяртаюся да недаробленай ці нават зробленай работы праз некалькі гадоў. Здаецца, што менавіта сёння я змагу ўхапіць трымценне ўласнай думкі, знайсці адпаведнае колеравае вырашэнне. Кожны свой твор, што дзіця, з рук выпускаць не хачу. І таму рэдка прадаю, яшчэ радзей -- дару".
Далей
Каментарыі (5)
Сайт переехал на новый адрес – kultura-info.by
|
Рэдакцыйна-выдавецкая ўстанова |